Список материалов
ПУШКИН Александр Сергеевич
ПУШКИН Александр Сергеевич [26.5.1799, Мәскәү — 29.1.1837, Петербург, Святогорск монастыры зыяратында ерләнгән (Псков губ.)], урыҫ яҙыусыһы. Яңы урыҫ әҙәбиәтенә нигеҙ һалыусы, урыҫ әҙәби телен булдырыусы. Ижадында бер нисә әҙәби осор (18 б. шартлы художестволы системаһынан алып үҫешкән реализмға тиклем)...
ПУШКИН Александр Иванович
ПУШКИН Александр Иванович (7.9. 1907, Тверь губ. Микулино а. — 20.3. 1970, Ленинград), балет артисы, педагог. РСФСР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1968). Ленинград театр уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1925; педагогы В.И.Пономарёв) С.М.Киров ис. Ленинград опера һәм балет театры солисы, 1953 й. алып педагог‑репетиторы,...
ПУШКАРЁВА Марина Алексеевна
ПУШКАРЁВА Марина Алексеевна (7.1.1965, Өфө ҡ.), философ. Философия фәндәре докторы (2006). БДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1987) шунда уҡ, 1994 й. алып Өфө ҡ. 135‑се мәктәбендә эшләй. 2000 й. башлап Көнсығыш иҡтисади‑юридик гуманитар академияһында, бер үк ваҡытта М.А.Шолохов исемендәге Мәскәү дәүләт гуманитар...
ПУШКАРЁВ Василий Александрович
ПУШКАРЁВ Василий Александрович (5.3.1959, Ырымбур өлкәһе Абдулла районы Берләшкән дәүләт сәйәси идаралығы совхозының 1‑се бүлексәһе), онколог. Медицина фәндәре докторы (2007). РФ‑тың (2012), БР‑ҙың (2004) атҡаҙанған табибы, БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2002). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1982) 1986...
ПУШКАРЁВ Алексей Михайлович
ПУШКАРЁВ Алексей Михайлович (7.3.1967, Өфө), уролог. Мед. ф. д‑ры (2008). БДМИ‑ны тамамлаған (1992). 1993 й. алып Өфөнөң ашығыс мед. ярҙамы дауаханаһында эшләй. 1994—2000 йй. һәм 2004 й. башлап Респ. клиник дауаханаһында (1999—2000 йй. һәм 2005 й. алып бүлек мөдире), бер үк ваҡытта 2004 й. башлап БДМУ‑ла;...
ПУЧКОВ Фёдор Абрамович
ПУЧКОВ Фёдор Абрамович (19.5.1886, Һамар губернаһы Быҙаулыҡ ҡ. — 2.2.1953, Колма ҡ., АҠШ), Аҡтар хәрәкәте эшмәкәре. Генерал‑майор (1919). Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. Император Николай хәрби академияһын тамамлаған (С.‑Петербург ҡ., 1914). 1903—18 йй. рус армияһында, 1918 й....
ПУЧКОВ Лев Александрович
ПУЧКОВ Лев Александрович (5.7.1938, Сыуаш АССР‑ы Порецкое а. — 4.1.2021, Мәскәү ҡ.), тау инженеры. РФА‑ның мөхбир ағзаһы (1991), БР ФА‑ның почётлы академигы (1995), техник фәндәр докторы (1974), профессор (1978). РФ‑тың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997), РФ яғыулыҡ‑энергетика комплексының почётлы хеҙмәткәре...
ПУЧКОВ Виктор Николаевич
ПУЧКОВ Виктор Николаевич (17.8. 1938, Тула ҡ.), геолог. РФА‑ның мөхбир ағзаһы (2000), геол.‑минералогия ф. д‑ры (1978), проф. (1993). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1999). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1960) СССР ФА Коми филиалының Геология ин‑ты (Сыктывкар ҡ.) ғилми хеҙм‑ре, 1974 й. алып РФА Урал бүлексәһе...
ПУТЯТИНСКИЙ Виктор Александрович
ПУТЯТИНСКИЙ Виктор Александрович (15.8.1934, БАССР‑ҙың Бүздәк р‑ны Үрге Троицк а. — 28.1.2012, С.‑Петербург), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1988), проф. (1989). РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (2003), РФ‑тың почётлы энергетигы (1998), РФ яғыулыҡ‑энергетика комплексының почётлы хеҙм‑ре (2001). Ленинград...
ПУТЯТИН Авраам Артемьевич
ПУТЯТИН Авраам (Абрам) Артемьевич [яҡынса 1706 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1709) — 1769, Тверь губ. Ржевск өйәҙе], кенәз, дәүләт эшмәкәре. Тайный советник (1764), ген.-майор (1762). Сенатор (1768). 1756—63 йй. Ете йыллыҡ һуғышта ҡатнашыусы. Матем. һәм навигация фәндәре мәктәбен тамамлаған (Мәскәү, 1725)....
ПУТИН Владимир Владимирович
ПУТИН Владимир Владимирович (7.10.1952, Ленинград), дәүләт эшмәкәре, РФ Президенты. Иҡт. ф. канд. (1997). ЛДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) дәүләт именлеге органдарында эшләй. 1990 й. алып ЛДУ ректорының халыҡ-ара мәсьәләләр б‑а ярҙамсыһы, Ленинград ҡала советы рәйесе советнигы. 1991 й. башлап С.‑Петербург...
ПУТИЛОВКА БИЛӘМӘҺЕ
ПУТИЛОВКА БИЛӘМӘҺЕ, Фёдоровка мәҙәниәте археологик ҡомартҡыһы. Һуң бронза быуатына ҡарай. Силәбе өлк. Троицк р‑ны Степной а. көнсығышҡа табан 7 км алыҫлыҡта Уй й. һул ярында урынлашҡан. 1950 й. К.В.Сальников тарафынан асыла һәм өйрәнелә, 1981—82 йй. Г.Б.Зданович һәм А.Д.Таиров тикшерә. Ҡурғанлы (диам....
ПУТЕНИХИН Валерий Петрович
ПУТЕНИХИН Валерий Петрович (20.5.1957, БАССР‑ҙың Күгәрсен районы Мораҡ а.), популяция генетигы, ботаник. Биология фәндәре докторы (2000), профессор (2013). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2017). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) Ҡариҙел, Архангел райондарының, Өфө ҡ. (39‑сы) урта мәктәптәрендә уҡытыусы....
ПУСТОБАЕВ Пётр Алексеевич
ПУСТОБАЕВ Пётр Алексеевич (1724—86, Рига наместниклығы Перново ҡ.), Крәҫтиәндәр һуғышында (1773— 75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Казак. Яйыҡ казак ғәскәрендә хеҙмәт иткән. Ихтилалға 1773 й. нояб. ҡушыла. Халыҡты мобилизациялау м‑н шөғөлләнә һәм Ырымбур ҡ. янындағы, 1774 й. 22 мартында Татищев...
ПУСТАРНАКОВ Владимир Фёдорович
ПУСТАРНАКОВ Владимир Фёдорович (5.5.1934, БАССР‑ҙың Мәләүез районы Воскресенка а. — 6.2.2001, Мәскәү ҡ.), философ. Философия фәндәре докторы (1982). Мәскәү халыҡ‑ара мөнәсәбәттәр институтын тамамлаған (1958). 1959 й. алып РФА‑ның Философия институтында (Мәскәү ҡ.) эшләгән. Фәнни эшмәкәрлеге рус Мәғрифәте,...
ПУСТАРНАКОВ Владимир Павлович
ПУСТАРНАКОВ Владимир Павлович [7.11.1924, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Дедов а. (БР‑ҙың Фёдоровка р‑ны) — 19.7.2000, Өфө], рәссам. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (1995). Рәссамдар союзы ағзаһы (1964). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү урта художество мәктәбе эргәһендәге курстарҙы тамамлаған (1947; педагогтары...
ПУРИК Эльза Эдуардовна
ПУРИК Эльза Эдуардовна (22.2.1961, Бөрө ҡ.), педагог. Пед. ф. д‑ры (2003), проф. (2012). Дизайнерҙар союзы ағзаһы (2011). Э.Ш.Хәмитовтың ҡыҙы. БДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1983) — 45‑се урта мәктәп, 1984 й. алып 4‑се Респ. художество мәктәп-интернаты (икеһе лә — Өфө) уҡытыусыһы. 1986 й. башлап БДПУ‑ла...
ПУПЫКИНА Кира Александровна
ПУПЫКИНА Кира Александровна (29.4.1966, Өфө ҡ.), фармакогност. Фармацевтика фәндәре докторы (2009), профессор (2012). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2016). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1988) шунда уҡ эшләй. Фәнни эшмәкәрлеге Башҡортостан флораһының ҡырағай үҫкән һәм интродукцияланған дарыу үҫемлектәрен өйрәнеүгә,...
ПУНКТУАЦИЯ
ПУНКТУАЦИЯ (лат. рunctum — нөктә), 1) алфавитта булмаған график саралар системаһы, башлыса яҙма телмәрҙә ҡулланылған тыныш билдәләре (ҡара: Графика); 2) конкрет тел өсөн тарихи яҡтан формалашҡан, яҙма тексты төҙөгән пунктуация ҡағиҙәләре; 3) ошо системаның законлыҡтарын өйрәнгән тел ғилеме бүлеге. П....
ПУЛЯ МЕНӘН АТЫУ
ПУЛЯ МЕНӘН АТЫУ, спортта атыуҙың бер төрө, ата торған һәм пневматик ҡоралдан сәпкә атыу. Башҡортостанда П.м.а. 20 б. 20‑се йй. аҙ. Башосоавиахимда (ҡара: Рәсәй армияһына, авиацияһына һәм флотына булышлыҡ итеү ирекле йәмғиәте) үҫешә. 1931 й. П.м.а. “СССР‑ҙа хеҙмәткә һәм оборонаға º´ер” күпбәйге комплексына...
