Список материалов
ИҪӘНҒОЛОВ Афзалетдин Ғиззәтулла улы
ИҪӘНҒОЛОВ Афзалетдин Ғиззәтулла улы (14.9.1928, БАССР-ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Йәлембәт а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) — 25.5.2004, Төмән), хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1973). СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1972). ӨНИ-не тамамлағандан һуң (1951) “Башвостокнефтеразведка” тресында эшләй; 1957 й. алып...
ИҪӘНҒОЛ, ауыл, Ейәнсура р‑ны һәм Иҫәнғол а/с үҙәге
ИҪӘНҒОЛ, ауыл, Ейәнсура р‑ны (1936 й. алып) һәм Иҫәнғол а/с үҙәге. Өфөнән К.‑Көнс. 337 км һәм Төйлөгән т. юл ст. (Ырымбур өлк.) К.‑Көнс. табан 54 км алыҫлыҡта Оло Эйек й. (Һаҡмар й. ҡушылдығы) буйында, Магнитогорск—Ира, Иҫәнғол—Мораҡ автомобиль юлдарында урынлашҡан. Халҡы (мең кеше): 1900 й. — 0,7;...
ИҪӘНГИЛДЕ, Хәйбулла р-нындағы ауыл
ИҪӘНГИЛДЕ, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Сиҙәм а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 62 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 70 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 181 кеше; 1959 — 324; 1989 — 450; 2002 — 495; 2010 — 486 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ...
ИҪӘНБИРҘИН Әхкәметдин Сабит улы
ИҪӘНБИРҘИН Әхкәметдин Сабит улы [1883, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Аблай а. (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 1930, шунда уҡ], яҙыусы. Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Рәсмәкәй а. (хәҙ. БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) мәҙрәсәлә, “Ғәлиә” мәҙрәсәһендә (1906—12) уҡыған. Ғәрәп телен белгән. “Үкенесле һөйөшөү, яхуд Мансур илә Ғәлиә”...
ИҪӘНБӘТ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
ИҪӘНБӘТ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Күсей а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 78 км һәм Сибай т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта Туғажман й. (Төйәләҫ й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 424 кеше; 1920 — 663; 1939 — 437; 1959 — 165; 1989 — 225; 2002 — 208; 2010 — 204 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ИҪӘНБӘТ Празат Нәҡи улы
ИҪӘНБӘТ Празат Нәҡи улы (9.10.1927, Өфө — 15.12.2001, Ҡазан), актёр, режиссёр. РСФСР‑ҙың (1986) һәм ТАССР‑ҙың (1967) атҡ. сәнғәт эшмәкәре, ТАССР‑ҙың халыҡ артисы (1981). Н.Иҫәнбәттең улы. ГИТИС-тың татар драма студияһын (1949; О.И.Пыжова курсы), ГИТИС‑ты (1958; Н.М.Горчаков курсы) тамамлаған. 1949 й....
ИҪӘНБӘТ Нәҡи
ИҪӘНБӘТ Нәҡи (ысын исеме Закиров Нәҡи Сиражетдин улы; 29.12. 1899, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Малаяҙ а., хәҙ. БР‑ҙың Салауат р‑ны Татар Малаяҙы а. — 15.9.1992, Ҡазан), яҙыусы. ТАССР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (1986). РСФСР‑ҙың (1959) һәм ТАССР‑ҙың (1957) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. 1910—16 йй. “Хәсәниә” һәм “Мөхәммәҙиә”...
ИҪӘНБАЙ, Яңауыл р‑нындағы ауыл
ИҪӘНБАЙ, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Ишбулды а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 33 км алыҫлыҡта Иҫәнбай й. (Гәрә й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 939 кеше; 1920 — 982; 1939 — 988; 1959 — 611; 1989 — 227; 2002 — 149; 2010 — 172 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй...
ИҪӘНБАЙ, Илеш р-нындағы ауыл
ИҪӘНБАЙ, Илеш р‑нындағы ауыл, Иҫәнбай а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 18 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 125 км алыҫлыҡта Миңеште й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1177 кеше; 1920 — 1378; 1939 — 1245; 195 — 912; 1989 — 741; 2002 — 645; 2010 — 523 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ИҪӘНБАЕВ Николай Иҫәнбай улы
ИҪӘНБАЕВ Николай Иҫәнбай улы [27.2.1929, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Түбәнге Ҡасмаш а. (БР‑ҙың Ҡалтасы районы) — 24.9.2020, Йошкар‑Ола ҡ.], тел белгесе. Филология фәндәре докторы (1993), профессор (2002). Мари Эл Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1999). Мари педагогия институтын тамамлаған (Йошкар‑Ола ҡ.,...
ИҪӘНБАЕВ Маҙһар Насип улы
ИҪӘНБАЕВ Маҙһар Насип улы (15.9.1936, БАССР- ҙың Баймаҡ р‑ны 2‑се Этҡол а.), иҡтисадсы. БР ФА акад. (2002), иҡт. ф. д‑ры (1987), проф. (1993). РФ-тың (1998) һәм БАССР-ҙың (1986) атҡ. фән эшмәкәре. БДУ-ны тамамлаған (1961). 1963 й. алып Соц.‑иҡт. тикшеренеүҙәр ин‑тында эшләй: 1971 й. башлап өлкән ғилми...
ИҪӘНБАЕВ Йомабай Мөтиғулла улы
ИҪӘНБАЕВ Йомабай Мөтиғулла улы (21.9.1891, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Исмәғил а. — 1943, Воронеж ҡ. янында), ҡурайсы. БАССР‑ҙың халыҡ артисы (1991). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1925 й. алып Башҡорт Күсмә театры ҡурайсыһы, 1929—40 йй. Хәйбулла р‑нында үҙе ойошторған “Һарыкүл” к‑зы рәйесе. 1940 й. репрессиялана....
ИҪӘН, Баймаҡ р-нындағы ауыл
ИҪӘН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Ниғәмәт а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 31 км һәм Сибай т. юл ст. Т.-Көнб. табан 75 км алыҫлыҡта Талҡаҫ күле буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 551 кеше; 1920 — 767; 1939 — 146; 1959 — 109; 1989 — 105; 2002 — 181; 2010 — 176 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп...
ИҪӘН ХАН
ИҪӘН ХАН, Әсән хан, башҡ. ханы, башҡорттарҙың ирәкте ҡәбиләһе башлығы. Майҡы бей нәҫеленән. Ҡазан ханлығы тарханы. 16 б. 1‑се ярт. Башҡортостандың төньяғында байҡы (ҡара: Ун), балыҡсы, гәрә, ирәкте, ҡайпан (ҡара: Танып), таҙ, уран башҡ. ҡәбиләләре берләшмәһе етәксеһе. Беүә һәм Тере Танып йй. алып Ағиҙел...
ИҪӘКӘЙ, Ишембай р‑нындағы ауыл
ИҪӘКӘЙ, Ишембай р‑нындағы ауыл, Маҡар а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.- Көнс. 56 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Көнс. табан 54 км алыҫлыҡта Рәүҙәк й. (Егән й. ҡушылдығы) буйында, Ишембай заказнигы терр‑яһында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 670 кеше; 1920 — 807; 1939 — 744; 1959 — 711; 1989 — 309; 2002 — 247;...
ИҪӘКӘЙ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл
ИҪӘКӘЙ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Сухоречка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 35 км һәм Приют т. юл ст. К. табан 38 км алыҫлыҡта Ыҡ й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 398 кеше; 1920 — 480; 1939 — 466; 1959 — 338; 1989 — 177; 2002 — 157; 2010 — 129 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....
ИҪӘКӘЕВ Иҫлебай Иҫәкәй улы
ИҪӘКӘЕВ Иҫлебай Иҫәкәй улы (15.5.1935, БАССР‑ҙың Краснокама р‑ны Түбән Таҡыя а. — 30.11.1998, Салехард ҡ.), агроном. а.х. ф. д‑ры (1995). Новосибирск а.х. ин‑тын тамамлағандан һуң (1965) Томск өлк. хужалыҡтарында эшләй. 1977 й. алып Ханты‑Манси а.х. тәжрибә ст.: өлкән агроном, 1978—80 йй. фермалар идарасыһы....
ИСХАҠОВА Фәниҙә Әғзәм ҡыҙы
ИСХАҠОВА Фәниҙә Әғзәм ҡыҙы (25.7.1965, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Көсөк а.), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1997). БДУ‑ны тамамлаған (1987). 1989—92 йй. Башҡ‑н мәғариф хеҙм‑рҙәренең квалификацияһын күтәреү ин‑ты хеҙм‑ре. 1994—2010 йй. “Китап” нәшриәтендә: 2005 й. алып редакция мөдире, 2007 й. — бүлек начальнигы;...
ИСХАҠОВА Ләйлә Хәбибулла ҡыҙы
ИСХАҠОВА Ләйлә Хәбибулла ҡыҙы (16.3.1927, Өфө — 29.3.2005, Тольятти ҡ.), хор дирижёры. РСФСР‑ҙың (1978) һәм БАССР‑ҙың (1969) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Башҡ. муз. уч‑щеһын (1950; О.М.Райцын класы), Мәскәү консерваторияһын (1958; К.Б.Птица класы) тамамлаған. 1944—46 йй. Башҡ. филармонияһы хоры йырсыһы, 1950—53 йй....
ИСХАҠОВ Эдуард Роберт улы
ИСХАҠОВ Эдуард Роберт улы (19.6.1964, Энгельс ҡ.), психофизиолог. Мед. ф. д‑ры (2000), проф. (2006). Полиция полк. (2006). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1988) Өфөнөң 4‑се балалар поликлиникаһында, Ҡариҙел үҙәк район дауаханаһында эшләй, 1989 й. алып хәрби табип, полктың мед. пункты нач., 1991 й. — Асҡын...
