Список материалов
“ШӘҮРӘ”, поэма
“ШӘҮРӘ”, Б.Бикбайҙың “Шәүрә” башҡорт халыҡ йыры легендаһына нигеҙләнгән ш. уҡ исемле поэмаһы б‑са З.Ғ.Исмәғилевтең 3 шаршаулы операһы. 1963 й. яҙыла. Премьераһы 1963 й. 21 дек. БДОБТ‑ла була (Б.Бикбай либреттоһы, муз. етәксеһе һәм дирижёры И.М.Альтерман, реж. М.Х.Хисмәтуллин, сценографы М.Н.Арыҫланов,...
“ШӘҮРӘ”, оҙон көй
“ШӘҮРӘ”, “Шәүрә килен”, башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр фонографҡа 1929 й. М.Ә.Байымовтан яҙып алына. Беренсе баҫма варианты Х.Ф.Әхмәтов яҙмаһында “Башҡорт халҡ йырҙары” йыйынтығында сыға. Һуңыраҡ варианттарын И.А.Козлов, Л.Н.Лебединский, К.Й.Рәхимов, И.В.Салтыков, Н.Д.Шоңҡаров һ.б. яҙып...
“ШӘРЕҠ”
“ШӘРЕҠ”, “Шәреҡ матбағаһы”, Өфөлә беренсе шәхси милли типография. 1908 й. алып “Кәримов, Хөсәйенов һәм К°” ширҡәте типографияһының (1905–17 йй. Ырымбур ҡ. эшләгән, ғәмәлдәге етәксеһе Ф.Ғ.Кәрими булған) филиалы булараҡ эшләй. 1914 й. башлап ағалы‑ҡустылы Ш.М., М.М. һәм Х.М. Кәримовтарҙың (Ҡазан сауҙагәрҙәре,...
“ШӘПИ АҒАЙ”, журнал
“ШӘПИ АҒАЙ”, иллюстрациялы сатирик журнал. ВКП(б)‑ның Урал өлкә ком‑ты эргәһендәге татар‑башҡорт бюроһы органы. 1924–27 йй. Свердловск ҡ. айына 1 тапҡыр “Һабан һәм сүкеш” гәз. (татар телендә сыҡҡан; 1925 й. авг. тиклем “Коммунист” исемен йөрөткән) ҡушымта булараҡ татар телендә нәшер ителә. 26 һаны...
“ШӘЛ БӘЙЛӘНЕМ”, ҡыҫҡа көй
“ШӘЛ БӘЙЛӘНЕМ”, башҡорт халыҡ йыры, ҡыҫҡа көй. Тәүге тапҡыр С.Ғәбәши яҙып ала һәм үҙенең “Башҡорт халҡ йырҙары” йыйынтығында баҫтырып сығара (Өфө, 1935). Йыр варианттары З.Ғ.Исмәғилев, Л.Н.Лебединский, Р.С.Сөләймәнов, Х.Ф.Әхмәтов тарафынан яҙып алына. Киң таралған әйлән‑бәйлән уйыны таҡмағы. Өс тактлы...
“ШӘКӘРСЕ”, мәҙәниәт йорто
“ШӘКӘРСЕ” Мәләүез шәкәр заводының Мәҙәниәт йорто. 1973 — 2006 йй. эшләй. 400 урынлыҡ тамаша залы, фойеһы, китапханаһы, “Кристалл” ТВ студияһы, спорт һәм тренажёр залдары, буфеты булған. Мәҙәниәт йортонда 27 үҙешмәкәр сәнғәт ижады коллективы һәм 6 ҡыҙыҡһыныу буйынса клуб эшләгән. Төп коллективтары: урыҫ...
“ШАҺИБӘРӘК”, оҙон көй
“ШАҺИБӘРӘК”, башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр С.Г.Рыбаков 1894 й. Ырымбур губ. Орск өйәҙе Юлыҡ а. (хәҙ. БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) Абдрахман Дәүләтовтан яҙып ала һәм “Урал мосолмандарының көнкүреш тасуирламаһы менән музыкаһы һәм йырҙары” китабында “Бәрәков” исеме м‑н баҫтырып сығара. Артабанғы яҙмалар...
“ШАФРАН”, шифахана
“ШАФРАН”, шифахана, РФ Һаулыҡ һаҡлау һәм соц. үҫеш министрлығының федераль дәүләт учреждениеһы. Әлшәй р‑нында, Раевка а. көньяҡ‑көнбайышҡа табан 18 км алыҫлыҡта Шафран т. юл ст. эргәһендә урынлашҡан. Климаты континенталь, ҡыш уртаса һалҡын (ғин. уртаса т‑ра ‑15°С), йәй йылы (июлдә уртаса т‑ра 19°С)....
“ШАТЛЫҠ”, бейеү ансамбле
“ШАТЛЫҠ”, Аграр университеттың халыҡ бейеүҙәре ансамбле. 1966 й. ойошторола, 1977 й. “халыҡ” исеме ала. Репертуарында башҡорт (“Бесәнселәр”, “Бөрйән ҡыҙҙары”, “Гөлнәзирә”, “Зарифа”), татар (“Кәләш”), урыҫ [“Камаринский” (“Камаринская”), “Урыҫ бейеүе” (“Русская пляска”)], украин (“Гопак”), аргентин...
“ШАРЛЫ УРМАН”, оҙон көй
“ШАРЛЫ УРМАН”, башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр Ғ.Х.Йәнекәев 19 б. 80‑се йй. яҙып ала, үҙенең “Башҡорт һәм татар йырҙары” [“Башкирские и татарские песни”; “1‑се йыйынтыҡ” (“Сборник №1”) булараҡ билдәле; ӨДСИ‑лә һаҡлана] ҡулъяҙма йыйынтығына индерә. Варианттары С.Ә.Галин, Ф.А.Нәҙершина, А.И.Оводов,...
“ШАРАНСКИЕ ПРОСТОРЫ”, ижт.‑сәйәси гәзит
“ШАРАНСКИЕ ПРОСТОРЫ” (“Шаран киңлектәре”), ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусылары — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Шаран киңлектәре” гәзите редакцияһы» ҡаҙна пр‑тиеһы. Шаран р‑ны Шаран а. аҙнаһына 3 тапҡыр урыҫ һәм татар телдәрендә сыға. 1935 й. мартынан татар телендә “Сталинсы”,...
“ЧОЛМАН”
“ЧОЛМАН” (“Кама”), ижт.-сәйәси гәзит. Ойоштороусыһы — Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте. 1991 й. апр. башлап Нефтекама ҡ. аҙнаһына 1 тапҡыр мари телендә сыға. Тиражы — 4 мең дананан ашыу (2010). Гәзиттә БР мариҙарының ижт.-сәйәси, соц.-иҡт., мәҙәни тормошо яҡтыртыла, әҙәби әҫәрҙәр баҫыла. Рубрикалары:...
“ЧЕРНИКОВСКИЙ РАБОЧИЙ”, ижт.-сәйәси гәзит
“ЧЕРНИКОВСКИЙ РАБОЧИЙ” (“Черниковск эшсеһе”), ижт.-сәйәси гәзит. КПСС-тың Черниковск ҡала ком-ты һәм ҡала советы органы. 1945—46 йй. Черниковск ҡ. аҙнаһына 3 тапҡыр урыҫ телендә сыға. Ҡаланың ижт.-сәйәси, соц.-иҡт. һәм мәҙәни тормошон яҡтырта. 1991—96 йй. “Ч.р.” гәз. дауам иткән “Черниковск яңылыҡтары”...
“ЧЕКМАГУШНЕФТЬ”, нефть һәм газ сығарыу идаралығы.
“ЧЕКМАГУШНЕФТЬ”, нефть һәм газ сығарыу идаралығы. Маншыр нефть ятҡылығын, Бөрө, Благовар, Дүртөйлө, Илеш, Кушнаренко һәм Саҡмағош р‑ны терр‑яһындағы Мәнәүез, Таймырҙа, Андреевка, Илеш, Саҡмағош һ.б. нефть ятҡылыҡтарын үҙләштереү һәм файҙаланыу м‑н шөғөлләнә. Дүртөйлө ҡ. урынлашҡан. Составына нефть сығарыу...
“ЧЕБУРАШКА”, ҡурсаҡ театры
“ЧЕБУРАШКА”, “Нефтехимик” мәҙәниәт һарайының ҡурсаҡ театры. 1963—2016 йй. эшләй. Салауат ҡ. урынлашҡан. 2-се урта мәктәптә “Петрушки” ҡурсаҡ түңәрәге булараҡ ойошторола, 1965 й. алып ҡурсаҡ театры, 1973 й. башлап “Ч.” ҡурсаҡ театры, 1977 й. “өлгөлө” исеме бирелә.
Тәүге постановкаһы — В.Н. Крамаренконың...
“ЧАРОДЕЙКА”, ААЙ
“ЧАРОДЕЙКА” Өфө косметика фирмаһы, ААЙ. Парфюмерия-косметика изделиелары етештерә. Составына йыуыу саралары етештереү цехы; әҙер продукция, сеймал һәм материалдар склады инә. 2009 й. 19 кеше эшләгән; 168 т йыуыу, 798 т сәс тәрбиәләү саралары етештерелгән. Продукцияһы БР-ҙа һәм РФ-та һатыла.
1977 й....
“ҺЫР”, оҙон көй
“ҺЫР”, башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр йырҙың көйөн С.Г.Рыбаков 1894 й. Ырымбур губ. Орск өйәҙе (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) Юлыҡ а. яҙып ала һәм “Урал мосолмандарының көнкүреш тасуирламаһы менән музыкаһы һәм йырҙары” китабында баҫтырып сығара. “Һ.” варианттары М.Ф.Буранғолов, С.Ә.Галин, К.М.Дияров,...
“ҺУҢҒЫ ҺАРТАЙ”
“ҺУҢҒЫ ҺАРТАЙ”, башҡорт ауыҙ‑тел ижады ҡомартҡыһы, хикәйәт. 1935 й. М.И.Касьянов тарафынан башҡарылған урыҫ телендәге яҙмаһы һаҡланған. Текст сәсмә формала. 14 б. аҙ. — 15 б. башында ижад ителгән, тип фараз ителә. Хикәйәләү Ялыҡ бей исеменән алып барыла. Әҫәрҙең башында һарт башҡорт ырыуының бәхетле...
“ҺӘНӘК”, журнал
“ҺӘНӘК”, сатирик һәм юмористик журнал. Ойоштороусыһы — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы. Өфөлә айына 1 тапҡыр башҡорт телендә сыға. Тиражы — 4 мең данаға яҡын (2010). 1925 й. сент. алып “Яңы ауыл” гәз. (ҡара: “Ҡыҙыл таң”) “Яңы ауыл һәнәге” исемле сатирик ҡушымта булараҡ нәшер ителә,...
“ҺАРЫТАУ БАШҠОРТТАРЫ”, ижт.‑сәйәси гәзит
“ҺАРЫТАУ БАШҠОРТТАРЫ”, ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусыһы — Һарытау өлкәһе башҡорттары ҡоролтайы. Перелюб р‑ны Перелюб а. айына 1 тапҡыр башҡорт һәм урыҫ (айырым материалдар) телдәрендә сыға. 2005 й. ғин. алып “Целинник” (“Сиҙәмсе”) гәз. ҡушымта булараҡ нәшер ителә. Өлкәлә йәшәгән башҡорттарҙың ижт. һәм...
