Список материалов
ВАСИЛЬЕВ Серафим Алексеевич
ВАСИЛЬЕВ Серафим Алексеевич [21.6.1903, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Һыуыҡҡул а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 22.6.1989, Түб. Троицк ҡсб (Туймазы ҡ.), хәҙ. БР‑ҙың Туймазы р‑ны], шағир. Б.В. һуғышында, 1945 й. совет‑япон һуғышында ҡатнашыусы. 1936—42 йй., 1945—63 йй. Түб. Троицк буҫтау ф‑каһында эшләй. “Әсә” (1969;...
ВАСИЛЬЕВ Фёдор Павлович
ВАСИЛЬЕВ Фёдор Павлович (24.7.1935, БАССР-ҙың Йәрмәкәй р-ны 1-се Һыуыҡҡул а., хәҙ. БР-ҙың ш. уҡ р-ны Һыуыҡҡул а.), математик. Физика- матем. ф. д-ры (1986), проф. (1989). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2005). МДУ-ны тамамлаған (1960), 1963 й. алып шунда уҡ эшләй. Фәнни хеҙмәттәре хисаплау...
ВАСИЛЬЕВА Нина Петровна
ВАСИЛЬЕВА Нина Петровна (12.3.1959, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Шишмә а.), ультратауыш диагностикаһы табибы. Мед. ф. д‑ры (2005). БР‑ҙың атҡ. табибы (1999), БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2004). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1982) Респ. балалар клиник дауаханаһында эшләй (1990 й. алып бүлек мөдире). Фәнни эшмәкәрлеге...
ВАСИЛЬЕВКА, Ишембай р‑нындағы ауыл
ВАСИЛЬЕВКА, Ишембай р‑нындағы ауыл, Петровский а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 42 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Көнс. табан 40 км алыҫлыҡта Ҡарасәй й. (Егән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 619 кеше; 1920 — 746; 1939 — 926; 1959 — 764; 1989 — 758; 2002 — 760; 2010 — 729 кеше. Сыуаштар...
ВАСИЛЬЕВКА, Йылайыр р-нындағы ауыл
ВАСИЛЬЕВКА, Йылайыр р-нындағы ауыл, Йылайыр а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 22 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 138 км алыҫлыҡта Ботороз й. (Йылайыр й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 276 кеше; 1920 — 657; 1939 — 710; 1959 — 247; 1989 — 115; 2002 — 100; 2010 — 66 кеше. Урыҫтар...
ВАСИЛЬЕВКА, Мәләүез р-нындағы ауыл
ВАСИЛЬЕВКА, Мәләүез р-нындағы ауыл, Партизан а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. Т. табан 18 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1218 кеше; 1920 — 1347; 1939 — 936; 1959 — 618; 1989 — 400; 2002 — 324; 2010 — 290 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Төп мәктәп, балалар баҡсаһы,...
ВАСИЛЬЕВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл
ВАСИЛЬЕВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Наумовка а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К. табан 18 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 768 кеше; 1989 — 752; 2002 — 707; 2010 — 655 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Урта мәктәп, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто бар.
Ауылға, 1936...
ВАСИН Рудольф Алексеевич
ВАСИН Рудольф Алексеевич (11.8.1937, Иваново өлкәһе Вязники станцияһы ҡсб — 18.12.2019, Мәскәү ҡ.), механик. Физика-математика фәндәре докторы (1988), профессор (1992). МДУ‑ны тамамлаған (1959). 1962 й. алып МДУ‑ның Механика ҒТИ‑нда эшләй: 1973 й. алып өлкән, 1987 й. — төп, 1995 й. башлап баш ғилми...
ВАСЙЫЛҒА, Балаҡатай р-нындағы ауыл
ВАСЙЫЛҒА, Балаҡатай р-нындағы ауыл, Майғаҙы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 30 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 68 км алыҫлыҡта Васйылға й. (Ҡыйғы й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 36 кеше; 1959 — 397; 1989 — 242; 2002 — 285; 2010 — 178 кеше. Башҡорттар, урыҫтар...
ВАСКУЛИТ
ВАСКУЛИТ (лат. vasculum — тамыр), ваҡ ҡан тамырҙарының көбө шешеү. Тәрән һәм өҫкө В. айырыла. В. барлыҡҡа килеүгә инфекцион ауырыуҙар, дарыу препараттарына үтә ныҡ һиҙгерлек, нәҫелдән килгән бирешеүсәнлек, аҙыҡ м‑н ағыуланыу, травма һ.б. булышлыҡ итә. Киҫкен һәм хроник формала үтә. Төп симптомдары:...
ВАТАН ҺУҒЫШЫ (1812)
ВАТАН ҺУҒЫШЫ (1812), Рәсәйҙең Францияға ҡаршы азатлыҡ һуғышы. Һуғышта Башҡортостандан 20 меңдән ашыу кеше ҡатнаша. Ырымбур губернаһында 1—20‑се башҡорт полктары, Бутырск пехота полкы, Вильманстранд пехота полкы, 25‑се, 26‑сы, 29—31‑се егерь полктары, 1‑се һәм 2‑се мишәр полктары, Ырымбур драгун полкы,...
ВАФИН Альберт Закир улы
ВАФИН Альберт Закир улы (6.7.1937, БАССР‑ҙың Кушнаренко р‑ны Шәрип а.), хирург. Мед. ф. д‑ры (1993), проф. (1994). РФ‑тың атҡ. табибы (1996). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1961) 1964 й. тиклем Баймаҡ р-нының Түбә участка дауаханаһында эшләй. 1967 й. алып Ставрополь мед. акад. уҡыта (1990—2011 йй. госпиталь...
ВАХРОМЕЕВ Игорь Сергеевич
ВАХРОМЕЕВ Игорь Сергеевич (18.1.1924, Ярославль ҡ. — 16.1.1998, Өфө ҡ.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1973), профессор (1986). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Свердловск тау институтын тамамлағандан һуң (1951) Учалы геологик разведка партияһында өлкән геолог булып эшләй; 1956 й. алып Иркутск...
ВАХРУШЕВ Георгий Васильевич
ВАХРУШЕВ Георгий Васильевич (30.11.1894, Өфө губернаһы Стәрлетамаҡ өйәҙе Некрасовка а. — 6.5.1966, Өфө ҡ.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1942), профессор (1943). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1945), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1945). Ҡазан университетын тамамлағандан һуң...
ВАҺАПОВ Сабир Әхмәтйән улы
ВАҺАПОВ Сабир Әхмәтйән улы [10.5.1904, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Дыуан-Мәсетле а. (БР‑ҙың Мәсетле р‑ны) — 7.8.1992, Өфө], совет партия-дәүләт эшмәкәре. Сәнәғәт акад. Урал филиалын тамамлаған (Свердловск, 1936). 1924 й. алып Дыуан-Мәсетле улус (рәйес) һәм Мәсәғүт кантон башҡарма ком‑ттарында эшләй. 1930...
ВАҺАПОВА Вәсилә Шәрифйән ҡыҙы
ВАҺАПОВА Вәсилә Шәрифйән ҡыҙы (11.7.1942, БАССР‑ҙың Күгәрсен районы Үрге Санъяп а.), анатом. Медицина фәндәре докторы (1989), профессор (1991). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997), РФ‑тың атҡаҙанған юғары мәктәп хеҙмәткәре (2002), БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2002), БР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы...
ВӘДҮТОВ Рәжәп Муллағәле улы
ВӘДҮТОВ Рәжәп Муллағәле улы (16.5.1948, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Кесе Учалы ҡсб, хәҙ. Учалы ҡ.), баянсы. БР‑ҙың халыҡ (2008) һәм атҡ. (1995) артисы. Куйбышев пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1972) Уча‑ лы балалар муз. мәктәбендә уҡыта, 1973 й. алып Башҡ. филармонияһы, 1985 й. — Учалы тау‑байыҡтырыу комб‑ты...
ВӘКИЙӘР, Ҡыйғы р-нындағы ауыл
ВӘКИЙӘР, Ҡыйғы р‑нындағы ауыл, Йыланлы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 21 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 35 км алыҫлыҡта Вәкийәр й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 450 кеше; 1920 — 563; 1939 — 418; 1959 — 394; 1989 — 447; 2002 — 500; 2010 — 445 кеше. Татарҙар...
ВӘЛИ (Вәлиев) Әкрәм Мөхәррәм улы
ВӘЛИ (Вәлиев) Әкрәм Мөхәррәм улы [28.7.1908, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Аблай а. (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 19.3.1963, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1937). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлаған (1932). 1934—41 йй. һәм 1945 й. алып Башҡ‑н дәүләт нәшриәтендә эшләй,...
ВӘЛИӘХМӘТОВ Ансар Фазлиәхмәт улы
ВӘЛИӘХМӘТОВ Ансар Фазлиәхмәт улы [1.5.1922, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Йыланлы а. (БР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны) — 10.7.2005, Өфө], патологоанатом. Мед. ф. д‑ры (1975), проф. (1977). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. БДМИ‑ны тамамлаған (1950), 1953 й. алып шунда уҡ эшләй: 1958—61 йй., 1968—70 йй. дауалау ф‑ты деканы, 1961—63...
