Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ҒӘЛИЕВ Вил Барый улы

ҒӘЛИЕВ Вил Барый улы (1.9.1932, БАССР-ҙың Учалы районы Ахун а. — 4.3.2015, Өфө ҡ.), инженер-механик. Техник фәндәр докторы (1988), профессор (1990). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1977), СССР‑ҙың газ сәнәғәте отличнигы (1968), СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1978), СССР‑ҙың нефть...

ҒӘЛИЕВ Ғатаулла Фәсхетдин улы

ҒӘЛИЕВ Ғатаулла Фәсхетдин улы [16.9.1861, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Яйыҡ‑Ҫыбы‑Мең улусы Ниғмәтулла а. (БР‑ҙың Әлшәй р‑ны) — 1939, шунда уҡ], шағир-импровизатор. Стәрлетамаҡ мәҙрәсәһендә(1881—86), Троицк ҡ. мәҙрәсәлә (1886—92) уҡыған. Ғәрәп һәм фарсы телдәрен белгән. 1892—1929 йй. тыуған ауылында мөҙәрис,...

ҒӘЛИЕВ Ғәли Талха улы

ҒӘЛИЕВ Ғәли Талха улы (1.1.1950, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Тәтер- Арыҫлан а.), социолог. Социол. ф. д‑ры (1997), проф. (1998). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2005), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2001), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (1999). Стәрлетамаҡ пед. ин‑тын тамамлаған (1972). 1974 й. алып...

ҒӘЛИЕВ Марс Ансар улы

ҒӘЛИЕВ Марс Ансар улы (24.4.1951, Бөрө ҡ.), гигиенист. Мед. ф. д‑ры (1993), проф. (1996). СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1983). БДМИ- ны тамамлағандан һуң (1977) Хеҙмәт мед. һәм кеше экологияһы ҒТИ‑нда эшләй (1995 й. башлап ғилми эштәр б-са дир. урынбаҫары), 1996 й. алып БДУ‑ла уҡыта. Фәнни хеҙмәттәре...

ҒӘЛИЕВ Мәхмүт Әхмәтвәли улы

ҒӘЛИЕВ Мәхмүт Әхмәтвәли улы (16.9.1928, Ырымбур ҡ. — 22.8.2014, Өфө), хирург. Мед. ф. д‑ры (1966), проф. (1969). РФ‑тың (1997) һәм БАССР‑ҙың (1976) атҡ. фән эшмәкәре. Чкалов мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1952) 1955 й. тиклем Ҡаҙаҡ ССР‑ының Тимер р‑нында табип булып эшләй. 1958 й. алып БДМУ‑ла: 1968—70 йй....

ҒӘЛИЕВ Миҙхәт Ғәббәс улы

ҒӘЛИЕВ Миҙхәт Ғәббәс улы (25.10.1925, Ҡазан — 10.2.2002, Өфө), йырсы (драматик баритон). БАССР‑ҙың халыҡ (1980) һәм атҡ. (1969) артисы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү консерваторияһын (1951; А.И.Батурин класы) тамамлаған. 1952 й. алып — Татар филармонияһының (Ҡазан) Йыр, бейеү һәм музыка ансамбле,...

ҒӘЛИЕВ Мөнәүир Мөхәмәтәмин улы

ҒӘЛИЕВ Мөнәүир Мөхәмәтәмин улы (1.8.1934, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Рәжәп а. — 6.9.2012, шунда уҡ), хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1986). БАССР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1981). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1957) Балаҡатай р‑нының “Билән” с‑зында, 1959 й. алып Дүртөйлө р‑нында (1968—94 йй. “Уңыш” к‑зы...

ҒӘЛИЕВ Наил

ҒӘЛИЕВ Наил [ысын исеме Голов Николай Афанасьевич; 9.10.1928, БАССР- ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Юрковка а. (БР‑ҙың Фёдоровка р‑ны) — 7.2.2005, Өфө], баянсы. БАССР‑ҙың халыҡ (1988) һәм атҡ. (1968) артисы. Музыка уч‑щеһын тамамлаған (Чкалов ҡ., 1948). 1952 й. алып Башҡ. дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбленең...

ҒӘЛИЕВ Наил Әхмәт улы

ҒӘЛИЕВ Наил Әхмәт улы (1.3.1930, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Туғай а. — 14.11.1997, Өфө), агроном. А.х. ф. д‑ры (1987), проф. (1989). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1985). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1953) Йылайыр сорт һынау участкаһы мөдире, 1961 й. Балашов а.х. тәжрибә ст. лаб. мөдире (Һарытау өлк.), 1962...

ҒӘЛИЕВ Радик Гәрәй улы

ҒӘЛИЕВ Радик Гәрәй улы (15.6.1956, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Яңы Ишле а.), стоматолог. Мед. ф. д‑ры (2004). БДМИ‑ны тамамлаған (1982), 1987 й. алып шунда уҡ эшләй. Фәнни эшмәкәрлеге стоматолог-ортопедтарҙың һөнәри әҙерлек алымдарын камиллаштырыуға арналған. Ғ. “ИСТОК” интеграциялы стоматологик өйрәтеү комплексын,...

ҒӘЛИЕВ Рауил Ғәлимйән улы

ҒӘЛИЕВ Рауил Ғәлимйән улы (13.6.1947, Чимкент ҡ. — 16.9.1999, Өфө ҡ.), химик-технолог. Химия фәндәре докторы (1999). Ҡаҙаҡ химия-технология институтын тамамлағандан һуң (Чимкент ҡ., 1970) 1973 й. тиклем “Альметьевнефть” НГДУ‑һында, 1974 й. алып “Чимкентоблгаз” тресында, 1985 й. — Нефтехимия эшкәртеү...

ҒӘЛИЕВ Рафаэль Фәррәх улы

ҒӘЛИЕВ Рафаэль Фәррәх улы (23.2.1951, БАССР-ҙың Баҡалы р‑ны Иҫке Балыҡлы а. — 24.9.2011, Өфө), ветеринар врач. Ветеринария ф. д-ры (2000), проф. (2000). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1973) Мәләүез р-нының “Ашҡаҙар” с‑зында ветеринар врач булып эшләй. 1976 й. алып Баҡалы район ветеринария лаб. дир., 1982...

ҒӘЛИЕВ Тимерғәзи Арыҫлан улы

ҒӘЛИЕВ Тимерғәзи Арыҫлан улы (30.11.1938, БАССР‑ҙың Асҡын р‑ны Ҡышлауйылға а.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2000), проф. (2009). БАХИ- ны тамамлаған (1963). 1971 й. алып Дәүләкән р‑нында эшләй: совхоз дир., а.х. идаралығы начальнигы. 1978— 82 йй. һәм 1990—91 йй. Дәүләкән, Тәтешле р‑ндарында партия эшендә,...

ҒӘЛИЕВ Фәрит Сөләймән улы

ҒӘЛИЕВ Фәрит Сөләймән улы (16.12.1945, Өфө — 3.11.2008, шунда уҡ), анестезиолог-реаниматолог. Мед. ф. д‑ры (1995), проф. (1996). М.Н. Ғайсинаның улы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1972) Асҡын үҙәк район дауаханаһында, 1974 й. башлап Респ. клиник дауаханаһында эшләй. 1989 й. алып БДМУ‑ла: уҡыта, 1995 й....

ҒӘЛИЕВ Фирҙәт Ғәзиз улы

ҒӘЛИЕВ Фирҙәт Ғәзиз улы [3.1.1965, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Яҡшембәт а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны)], актёр. БР‑ҙың халыҡ (2006) һәм атҡ. (1997) артисы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1989; Ғ.Ғ.Ғиләжев курсы) Милли Йәштәр театры актёры, 1998 й. алып “Башҡортостан” ДТРК‑ның радиотапшырыуҙар студияһы дикторы, 2000...

ҒӘЛИЕВА Гүзәл Ғабдуллайән ҡыҙы

ҒӘЛИЕВА Гүзәл Ғабдуллайән ҡыҙы (1.3.1955, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Иманғол а.), шағирә. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1987). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) “Серп и молот” (“Ураҡ һәм сүкеш”) гәз., 1981 й. алып “Авангард” гәз. бүлек мөдире; 1983 й. башлап БАССР Мәҙәниәт министрлығы инспекторы, 1985 й. — БАССР...

ҒӘЛИЕВА Ләлә Нәүфәл ҡыҙы

ҒӘЛИЕВА Ләлә Нәүфәл ҡыҙы (25.8.1961, Өфө ҡ. — 13.12.2020, шунда уҡ), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1993). ӨДСИ‑не тамамлаған (1983; педагогы М.А.Назаров). Рәсем сәнғәте, графика, скульптура өлкәһендә эшләй. Ғ. тыуҙырған образдар еңелсә ирония менән һуғарылған, йыш ҡына гротеск стиленә (“Кеше башҡалар...

ҒӘЛИЕВА Мәғфирә Ильяс ҡыҙы

ҒӘЛИЕВА Мәғфирә Ильяс ҡыҙы [24.12.1928, БАССР-ҙың Йылайыр кантоны Урта Муйнаҡ а. (БР-ҙың Ейәнсура р-ны) — 3.10.2016, Өфө], йырсы. БР‑ҙың халыҡ (2011), БАССР-ҙың атҡ. (1965) артисы. Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1953; В.Ф.Карев класы) 1978 й. тиклем Башҡ. филармонияһы солисы. Ғ. күкрәк төбөнән...

ҒӘЛИЕВА Фәриҙә Ғабдулхай ҡыҙы

ҒӘЛИЕВА Фәриҙә Ғабдулхай ҡыҙы (18.12.1962, Малмыж ҡ.), фольклорсы. Филол. ф. д‑ры (2007). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1988) ТТӘИ‑лә эшләй. 1997 й. алып (өҙөклөк м‑н) Этнологик тикшеренеүҙәр ин‑тында (Өфө): 1999 й. өлкән ғилми хеҙм‑р, 2000—02 йй. ғилми секретарь, 2006 й. башлап һәм 2014 й. алып этнография...

ҒӘЛИМБӘКОВ Айрат Дамир улы

ҒӘЛИМБӘКОВ Айрат Дамир улы (17.10.1970, Өфө), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2008). БДУ‑ны тамамлаған (1993). 1997 й. алып БДАУ‑ҙа эшләй. Фәнни хеҙмәттәре юғары йышлыҡлы электромагнитлы физик-химик гидродинамика өлкәһендәге тикшеренеүҙәргә арналған. Ғ. юғары йышлыҡлы электромагнит ҡырҙарының химик реакцияларға...