Список материалов
ҒӘМӘЛИ ТИКШЕРЕНЕҮҘӘР ИНСТИТУТЫ
ҒӘМӘЛИ ТИКШЕРЕНЕҮҘӘР ИНСТИТУТЫ, дәүләт автономиялы ғилми учреждениеһы. 2009 й. Стәрлетамаҡ ҡ. БР ФА-ның Стәрлетамаҡ филиалы (1995 й. нигеҙ һалына) базаһында БР ФА‑ның Ғ.т.и. булараҡ асыла, 2012 й. алып БР‑ҙың Ғ.т.и. Эшмәкәрлегенең төп йүнәлештәре: БР-ҙың Көньяҡ-көнбайыш төбәге үҫешенең гуманитар һәм...
ҒӘМӘЛИ ЯНҒЫН СПОРТЫ
ҒӘМӘЛИ ЯНҒЫН СПОРТЫ. Янғын һүндереү практикаһында ҡулланылған төрлө алымдар комплексын үҙ эсенә ала. Ғ.я.с. б-са ярыштар ҡаршылыҡтарҙы еңеп сығыу б-са төрлө күнекмәләр, янғын һүндереү баҫҡыстары буйлап күтәрелеү, янғын һүндереү-техника ҡорамалдарын ҡуллана белеү оҫталығын һ.б. күрһәтә. Башҡортостанда...
ҒӘМӘЛИ-ХӘРБИ КҮПБӘЙГЕЛӘР
ҒӘМӘЛИ-ХӘРБИ КҮПБӘЙГЕЛӘР, йәйге биатлон, спорттың ғәмәли‑хәрби әһәмиәтле булған бер нисә төрө б-са ярыштар. Ғ.-х.к. хәрбиләштерелгән кросс, ғәмәли-хәрби тотҡарлыҡтар һыҙаты, икебәйге, өсбәйге, дүртбәйге һәм бишбәйге, атыу ярышы, бәләкәй калибрлы биатлон, ҡатын- ҡыҙҙар өсөн патруль уҙыштары инә. Башҡортостанда...
ҒӘНИЕВ Әлмир Әмир улы
ҒӘНИЕВ Әлмир Әмир улы (24.10.1940, БАССР-ҙың Учалы р-ны Миндәк ҡсб), инженер-металлург. Техник ф. д-ры (2001), проф. (2003). БР-ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2007). Урал политехник ин-тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1963) 1969 й. тиклем Авиация технологиялары һәм производствоны ойоштороу ҒТИ‑ның Урал...
ҒӘНИЕВ Әхәт Сәйет улы
ҒӘНИЕВ Әхәт Сәйет улы [11.1.1927, БАССР-ҙың Бәләбәй кантоны Исламбаҡты а. (БР-ҙың Йәрмәкәй р-ны) – 28.3.2011, Снежинск ҡ.], физик. Техник ф. д-ры (1978), проф. (1994). Н.С.Ғәниевтең һәм М.С.Ғәниеваның ағаһы. Харьков ун‑тын тамамлағандан һуң (1950) Ядро проблемалары ин‑тында (Дубна ҡ.), 1955—2002 йй. —...
ҒӘНИЕВ Булат Тәлғәт улы
ҒӘНИЕВ Булат Тәлғәт улы (28.5.1949, ТАССР-ҙың Урыссу ҡсб), тел белгесе. Филология фәндәре докторы (2004), профессор (2013). БР-ҙың мәғариф отличнигы (2005), РФ-тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2009). БДУ-ны тамамлаған (1972). 1980—2021 йй. БДПУ-ла эшләй: 1994—2004 йй. вузға тиклемге...
ҒӘНИЕВ Ирек Ғиләжетдин улы
ҒӘНИЕВ Ирек Ғиләжетдин улы (22.7.1933, Өфө ҡ.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1973). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1982). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1957) МДУ‑ның Үҙәк Ҡаҙағстан экспедицияһында, 1962 й. алып 2609‑сы почта йәшниге предприятиеһында эшләй: лаборатория мөдире, баш инженер, начальник...
ҒӘНИЕВ Мөнир Мирғәлим улы
ҒӘНИЕВ Мөнир Мирғәлим улы [14.3.1940, БАССР‑ҙың Ҡандра р‑ны Сәйрән а. (БР‑ҙың Туймазы р‑ны)], агроном. Биол. ф. канд. (1967), проф. (1999). БР‑ҙың атҡ. а.х. эшмәкәре (1999), СССР юғары мәктәбе отличнигы (1990). БАХИ‑ны (1962), Ленинград а.х. ин‑тын (Пушкин ҡ., 1964) тамамлаған. 1962—64 йй. Күгәрсен...
ҒӘНИЕВ Наил Сәйетгәрәй улы
ҒӘНИЕВ Наил Сәйетгәрәй улы [8.3.1929, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Исламбаҡты а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 10.12.2007, Ҡазан], механик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1972), проф. (1974). ТР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1993). Ә.С.Ғәниевтең ҡустыһы, М.С.Ғәниеваның ағаһы. Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1950)...
ҒӘНИЕВ Ревмир Ғәле улы
ҒӘНИЕВ Ревмир Ғәле улы (18.11.1929, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Ҡабыҡҡыуыш а. — 7.5.2007, Өфө), тарихсы. Тарих ф. канд. (1961), проф. (1982). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1977). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1954) КПСС‑тың Башҡ‑н өлкә ком‑ты эргәһендәге Өлкә партия мәктәбендә уҡыта. 1956—62 йй. (өҙөклөк м‑н)...
ҒӘНИЕВ Реналь Рәмил улы
ҒӘНИЕВ Реналь Рәмил улы (13.1.1985, Өфө ҡ.), спортсы. Фехтование буйынса Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2003), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2004). Башҡ. физик культура институтын (2008), Башҡортостан дәүләт хеҙмәте һәм идара итеү академияһын (2011) тамамлаған. 23‑сө СДЮСШОР тәрбиәләнеүсеһе,...
ҒӘНИЕВ Ривнер Фазыл улы
ҒӘНИЕВ Ривнер Фазыл улы (1.4.1937, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Тәжәй а.), механик. РФА акад. (1994), БР ФА‑ның почётлы акад. (1991), Литва ФА‑ның сит ил ағзаһы (2011), техник ф. д‑ры (1968), проф. (1969). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1959) 100‑сө почта йәшниге (Өфө) инженеры булып эшләй. 1964 й. алып Украина ССР‑ы...
ҒӘНИЕВ Станислав Рәхимйән улы
ҒӘНИЕВ Станислав Рәхимйән улы (6.1.1973, Өфө), спортсы. Грек-рим көрәше б-са Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1993). Гастелло Н.Ф. исемендәге спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренерҙары Р.Х.Ғәниев, Н.В.Рухтин, А.М.Фёдоров). БДБ (1992) һәм Рәсәй (1993—94) чемпионаттарының көмөш призёры. Испанияла...
ҒӘНИЕВ Фәдис Рәхимйән улы
ҒӘНИЕВ Фәдис Рәхимйән улы (11.2.1967, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Мулла а.), йырсы. БР‑ҙың халыҡ (2008) һәм атҡ. (1997) артисы. 1989 й. алып һәм 1998 й. — Башҡ. филармонияһы эстрадаһының, 1992 й. — “Планета” концерны эстрада бригадаһының (Өфө), 1996 й. — Стәрлетамаҡ филармонияһының солист-йырсыһы. Йомшаҡ һәм...
ҒӘНИЕВ Фуат Әшрәф улы
ҒӘНИЕВ Фуат Әшрәф улы [1.8.1930, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Нәсибаш а. (БР-ҙың Салауат районы) — 28.2.2016, Ҡазан ҡ.], тел белгесе. ТР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1992), филология фәндәре докторы (1978), профессор (1985). РФ‑тың (1996) һәм ТАССР-ҙың (1989) атҡаҙанған фән эшмәкәре. Ҡазан университетын тамамлағандан...
ҒӘНИЕВ Хәмит Хәкимйән улы
ҒӘНИЕВ Хәмит Хәкимйән улы (22.10.1938, Өфө — 10.2.1983, шунда уҡ), график. Өфө сәнғәт уч-щеһын тамамлаған (1966; педагогы А.М.Кудрявцев), 1973—75 йй. ӨДСИ-ла уҡыған. Рәссамдар союзы ағзаһы (1975). Акварель техникаһы, пейзаж, портрет, натюрморт жанрҙарында эшләй. Рәссамдың ижади алымы төҫ һәм һыҙаттарҙың...
ҒӘНИЕВА Мүзәйнә Сәйетгәрәй ҡыҙы
ҒӘНИЕВА Мүзәйнә Сәйетгәрәй ҡыҙы [30.6.1932, БАССР‑ҙың Бишбүләк р‑ны Исламбаҡты а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны)], механик. Физика-матем. ф. д‑ры (1986). ТР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1995). Ә.С.Ғәниевтең һәм Н.С.Ғәниевтең һеңлеһе. Ҡазан ун‑тын тамамлаған (1955). 1957 й. алып СССР ФА Ҡазан филиалының Ҡазан физика-...
ҒӘНИЕВА Тамара
ҒӘНИЕВА Тамара (Тимербикә Әхмәтшәриф ҡыҙы) (25.1.1951, БАССР-ҙың Көйөргәҙе р-ны Кинйәбай а.), шағирә. БР‑ҙың халыҡ шағиры (2019), БР-ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1993). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1986). Стәрлетамаҡ пед. ин‑тын тамамлаған (1978). 1970 й. алып Стәрлетамаҡ мәктәп-интернатында, 1978 й. — Респ....
ҒӘРӘП ТЕЛЕ
ҒӘРӘП ТЕЛЕ, семит телдәренең береһе (көньяҡ-көнбайыш төркөм). Бөтә ғәрәп илдәренең (Ираҡ, Ливан, Сауд Ғәрәбстаны, Сүриә һ.б.), Сомали Федератив Республикаһы һәм Джибути Республикаһының рәсми теле; БМО‑ның рәсми һәм эш телдәренең береһе. Шулай уҡ Азияның һәм Төньяҡ Африканың башҡа илдәрендә таралған....
ҒӘРӘП ТЕЛЕНӘН ҮҘЛӘШТЕРЕЛГӘН ҺҮҘҘӘР
ҒӘРӘП ТЕЛЕНӘН ҮҘЛӘШТЕРЕЛГӘН ҺҮҘҘӘР. Ғ.т.ү.һ. таралыуына ғәрәптәрҙең ҡаҙаныштары, ислам, Урта быуаттарҙа ғәрәп телле илдәрҙә фән һәм мәҙәниәттең юғары кимәлдә үҫешкәнлеге булышлыҡ итә. Төрки телдәрҙә тәүге Ғ.т.ү.һ. — боронғо төрки яҙма ҡомартҡыларҙа, башҡорт телендә иң тәүге шәжәрәләрҙә осрай. Башҡ....
