Список материалов
ЙОМАҠАЙ, Борай р‑нындағы ауыл
ЙОМАҠАЙ, Борай р‑нындағы ауыл, Ваныш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 21 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 92 км алыҫлыҡта Тере Танып й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 663 кеше; 1920 — 751; 1939 — 713; 1959 — 593; 1989 — 293; 2002 — 267; 2010 — 205 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002)....
ЙОМАТАУ АГРАР ТЕХНИКУМЫ
ЙОМАТАУ АГРАР ТЕХНИКУМЫ, 1910 й. Өфө губ. Өфө өйәҙе Баҡсасылыҡ һәм умартасылыҡ мәктәбе ҡасабаһында (хәҙ. БР‑ҙың Өфө р‑ны Йоматау ауыл хужалығы техникумы а.) А.С.Ключарёв ис. баҡсасылыҡ һәм умартасылыҡ ғәмәли мәктәбе булараҡ асыла, 1921 й. алып Инструкторлыҡ техникумы, 1931 й. Топорнин районы Топорнин...
ЙОМАТАУ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ ТЕХНИКУМЫ АУЫЛЫ, Өфө р‑нында
ЙОМАТАУ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ ТЕХНИКУМЫ АУЫЛЫ, Ключарёв, Өфө р‑нында, Йоматау а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 37 км һәм Пионер т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 1 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 40 кеше; 1939 — 314; 1959 — 277; 1989 — 689; 2002 — 681; 2010 — 355 кеше. Татарҙар, урыҫтар йәшәй...
ЙОМАТАУ СТАНЦИЯҺЫ АУЫЛЫ, Өфө р‑нында
ЙОМАТАУ СТАНЦИЯҺЫ АУЫЛЫ, Өфө р‑нында, Йоматау а/с ҡарай; т. юл станцияһы. Район үҙәгенән К.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 150 кеше; 1939 — 275; 1959 — 645; 1989 — 529; 2002 — 539; 2010 — 688 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты бар.
Ауылға 1886 й. Өфө өйәҙендә...
ЙОМАТАУ ШИФАХАНАҺЫ АУЫЛЫ, Өфө р‑нында
ЙОМАТАУ ШИФАХАНАҺЫ АУЫЛЫ, Өфө р‑нында, Йоматау а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 36 км һәм Санаторный т. юл ст. Көнб. табан 1 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 523 кеше; 1959 — 913; 1989 — 688; 2002 — 585; 2010 — 532 кеше. Урыҫтар, татарҙар йәшәй (2002). Халҡы “Йоматау” шифаханаһында...
ЙОМАТАУ, Өфө р‑нындағы ауыл
ЙОМАТАУ, Өфө р‑нындағы ауыл, Йоматау а/с ҡарай; т. юл станцияһы. Район үҙәгенән К.‑Көнб табан 38 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 181 кеше; 1920 — 199; 1939 — 229; 1959 — 329; 1989 — 876; 2002 — 1246; 2010 — 1598 кеше. Урыҫтар, татарҙар йәшәй (2002). Халҡы “Йоматау” шифаханаһында...
ЙОМАШ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
ЙОМАШ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Йомаш а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 32 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 73 км алыҫлыҡта Кеүәшле й. (Һаҡмар й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 383 кеше; 1920 — 845; 1939 — 488; 1959 — 653; 1989 — 1085; 2002 — 1136; 2010 — 1006 кеше. Урта мәктәп,...
ЙОМАШ, Саҡмағош р‑нындағы ауыл
ЙОМАШ, Саҡмағош р‑нындағы ауыл, Йомаш а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 29 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 61 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1103 кеше; 1920 — 1305; 1939 — 1078; 1959 — 1167; 1989 — 757; 2002 — 817; 2010 — 865 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы, амбулатория,...
ЙОМРАНДАР
ЙОМРАНДАР (Spermophilus), тейендәр ғаиләһенә ҡараған имеҙеүселәр заты. 35—38 төрө билдәле. Евразияла һәм Төньяҡ Америкала таралған. Башҡортостанда бәләкәй Й. һәм ерән Й. йәшәй. Кәүҙә оҙонлоғо 23 см алып (бәләкәй Й.) 34 см тиклем (ерән Й.), ауырлығы 85—950 г. Кәүҙәһе тығыҙ. Йөнө ҡыҫҡа, төҫө аҡһыл һарынан...
ЙОМРО МЕГАХИЛА
ЙОМРО МЕГАХИЛА (Megachile rotundata), яры ҡанатлылар отрядының япраҡ ҡырҡыусы ҡорттар ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Евразияла, Төньяҡ Америкала, Төньяҡ Африкала таралған. Кәүҙәһе ҡара төҫтә, оҙонлоғо 7—10 мм (ата бөжәктәр вағыраҡ). Башы бәләкәй, аҡ (ата бөжәктә һары) төклө. Томшоғо оҙон, төбөнә табан...
ЙОМРО СУСАҠ, тау түбәһе
ЙОМРО СУСАҠ, тау түбәһе, Алабейә һыртының иң юғары нөктәһе. Учалы р‑ны Вознесенка а. төньяҡ‑көнбайышҡа табан 11 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Абс. бейеклеге 1016 м, оҙонлоғо 1 км. Түңәрәк, оҙонса формалы. Битләүҙәре ҡаялы. Ландшафы болонло тау далаларынан тора.
Р.Ә.Хәмиҙуллин
Тәрж. А.Н.Күсеев...
ЙОМШАҠ ТҮБӘ ҺӘМ ГИДРОИЗОЛЯЦИЯ МАТЕРИАЛДАРЫ СӘНӘҒӘТЕ
ЙОМШАҠ ТҮБӘ ҺӘМ ГИДРОИЗОЛЯЦИЯ МАТЕРИАЛДАРЫ СӘНӘҒӘТЕ, төҙөлөш материалдары сәнәғәтенең битумдар һәм полимерҙар нигеҙендә йомшаҡ гидроизоляция һәм түбә материалдары етештереү б‑са тармағы. Продукция түбә ҡатырғаһы, быяла-киндер, быяла-туҡыма, полимер плёнкалар файҙаланып төргәк рәүешендә сығарыла. 1969 й....
ЙОНДОҘҘАР
ЙОНДОҘҘАР, үҙҙәрендә барған термоядро реакциялары энергияһы иҫәбенә яҡтыртыусы күк есемдәре. Газ-туҙан болоттарынан (башлыса водородтан һәм гелийҙан) гравитация ҡыҫыуы һөҙөмтәһендә барлыҡҡа киләләр. Яҡтыртылышы, ауырлығы, т‑раһы, химик составы, спектры б‑са классификацияланалар. Шартлы рәүештә кәрлә...
ЙОНДОҘҠАЙ
ЙОНДОҘҠАЙ (Stellaria), ҡәнәфер һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 120 төрө билдәле, бөтә ер шарында таралған. Башҡортостанда Й. 8 төрө үҫә: һаҙ, ҡаты япраҡлы, туғай һ.б. Күп йыллыҡ, һирәгерәк бер һәм ике йыллыҡ үләндәр. Һабаҡтары 4 ҡырлы йәки йомро, төҙ йәки күтәрелеүсән, бейеклеге 5—60 см....
ЙОНДОҘЛО, Бүздәк р‑нындағы ауыл
ЙОНДОҘЛО, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Арыҫлан а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 26 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 257 кеше; 1959 — 156; 1989 — 159; 2002 — 143; 2010 — 129 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты, клуб бар.
Ауылға 1926 й. Бәләбәй...
ЙОНДОҘЛОҠТАР
ЙОНДОҘЛОҠТАР, йондоҙло күк өлөштәре йәки улар эсендәге йондоҙ фигуралары. Боронғо замандарҙан уҡ кешеләр яҡты йондоҙҙарҙан торған билдәле фигураларға исем биргән. Һәр бер мәҙәниәттә күк йөҙөн үҙенә бер төрлө итеп фрагменттарға бүлеү принцибы булған. 1930 й. йондоҙҙарҙы табыу һәм билдәләү еңелерәк булһын...
ЙОНОС ТОРАМАҺЫ
ЙОНОС ТОРАМАҺЫ, б.э.т. 3‑сө мең йыллыҡҡа — б.э.т. 2 б. ҡараған археологик ҡомартҡы. Мәсетле р‑нының Йонос а. көнсығышҡа табан 1,5 км алыҫлыҡта Әй й. уң ярында ҡалҡыулыҡта урынлашҡан. 1968 й. Ю.А.Морозов тарафынан асыла һәм 1969 й., 1972 й., 1980 й. өйрәнелә, 1982 й. А.И.Лебедев тикшерә. Майҙаны 3500 м2,...
ЙОНОС, Мәсетле р‑нындағы ауыл
ЙОНОС, Мәсетле р‑нындағы ауыл, Йонос а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 23 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 149 км алыҫлыҡта Әй й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 570 кеше; 1920 — 315; 1939 — 234; 1959 — 259; 1989 — 373; 2002 — 382; 2010 — 457 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....
ЙОНОС, Салауат р‑нындағы ауыл
ЙОНОС, Салауат р‑нындағы ауыл, Әлкә а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 8 км һәм Кропачёво т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнс. табан 11 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 342 кеше; 1920 — 386; 1939 — 417; 1959 — 353; 1989 — 248; 2002 — 277; 2010 — 248 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп...
ЙОРТ
ЙОРТ, команда, идара итеүҙең кантон системаһында иң түбән хәрби-терр. берәмек. 1789 й. ойошторола, 1798 й. 10 апр. указ м‑н раҫлана. Бер нисә ауылдан торған, кантон составына ингән. Й. м‑н йорт старшинаһы етәкселек иткән. Й. һандар м‑н билдәләнгән. 1826 й. Башҡортостанда 375 башҡ. һәм 67 мишәр Й. иҫәпләнгән....
