Список материалов
КАМА, йылға
КАМА, Сулман Иҙел, Иҙел, йылға, Волга й. һул ҡушылдығы. Үрге Кама ҡалҡыулығының үҙәк өлөшөндә Удмурт Респ. Кулига а. эргәһендә башлана. Киров өлк. буйлап көньяҡтан төньяҡҡа, Порыш һәм Пильва йй. тамаҡтары араһынан көнбайыштан көнсығышҡа, артабан Пермь крайы буйлап көньяҡҡа, БР һәм Удмурт Респ. сиктәре...
КАМА, йылға
КАМА, Сулман Иҙел, Иҙел, йылға, Волга й. һул ҡушылдығы. Үрге Кама ҡалҡыулығының үҙәк өлөшөндә Удмурт Респ. Кулига а. эргәһендә башлана. Киров өлк. буйлап көньяҡтан төньяҡҡа, Порыш һәм Пильва йй. тамаҡтары араһынан көнбайыштан көнсығышҡа, артабан Пермь крайы буйлап көньяҡҡа, БР һәм Удмурт Респ. сиктәре...
КАМАЕВ Рәшит Борхан улы
КАМАЕВ Рәшит Борхан улы (22.2.1937, БАССР‑ҙың Яңауыл районы Яңауыл а., хәҙер Яңауыл ҡ., — 6.5.2000, Өфө ҡ.), социолог. Философия фәндәре докторы (1986), профессор (1987). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997). Бөрө педагогия институтын тамамлағандан һуң (1961) ВЛКСМ‑дың Тәтешле район комитеты, 1962 й....
КАМАЕВ Фәрит Хөснулла улы
КАМАЕВ Фәрит Хөснулла улы (19.4.1944, Ҡустанай ҡ. — 13.1.1993, Өфө), музыка белгесе‑фольклорсы. Сәнғәт ғилеме канд. (1979). БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1991). Композиторҙар союзы ағзаһы (1973). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1965), Гнесиндар ис. Муз.-пед. ин‑тын (Мәскәү, 1972) тамамлаған. 1965 й. алып БАССР‑ҙың...
КАМАЙ, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Иҫке Ҡорос а/с ҡарай
КАМАЙ, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Иҫке Ҡорос а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 31 км һәм Туймазы т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 107 км алыҫлыҡта Маты й. (Сөн й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 925 кеше; 1920 — 1121; 1939 — 936; 1959 — 649; 1989 — 371; 2002 — 310; 2010 — 243 кеше. Татарҙар йәшәй...
КАМАЙ, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Урманай а/с ҡарай
КАМАЙ, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Урманай а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 47 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 84 км алыҫлыҡта Ыҡ й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 404 кеше; 1959 — 318; 1989 — 194; 2002 — 152; 2010 — 136 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп, фельдшер-...
КАМАЙ, Мишкә р‑нындағы ауыл
КАМАЙ, Мишкә р‑нындағы ауыл, Камай а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.-Көнс. 12 км һәм Загородная т. юл ст. Т. табан 131 км алыҫлыҡта Бөрө й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 900 кеше; 1920 — 900; 1939 — 685; 1959 — 1180; 1989 — 911; 2002 — 778; 2010 — 693 кеше. Мариҙар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...
КАМАЛ Ринат Әлтәф улы
КАМАЛ (Камалов) Ринат Әлтәф улы (28.6.1954, БАССР‑ҙың Мәсетле р‑ны Дыуан‑Мәсетле а.), яҙыусы. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1998). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1992). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1980) Учалы һәм Мәсетле р‑ндары мәктәптәрендә уҡы‑ та, 1985 й. алып БАССР‑ҙың ТВ һәм радиотапшырыуҙар б‑са дәүләт...
КАМАЛЕТДИНОВ Зыяитдин Ямалетдин улы
КАМАЛЕТДИНОВ Зыяитдин (Фәрүәзетдин) Ямалетдин улы, Камали З. (9.12.1873, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Келәш а., хәҙ. БР‑ҙың Шишмә р‑ны, — 1942, Куйбышев ҡ.), ижт. һәм дини эшмәкәр, мәғрифәтсе. Йәдитселек етәкселәренең береһе. “Ғосмания” мәҙрәсәһен, Әл‑Әзһәр ун‑тын (Ҡаһирә) тамамлаған. 1904 й. алып “Ғосмания”...
КАМАЛЕТДИНОВ Морат Абдулхаҡ улы
КАМАЛЕТДИНОВ Морат Абдулхаҡ улы (18.7.1928, Томск ҡ. — 1.7.2013, Өфө ҡ.), геолог. БР ФА академигы (1991), геология‑минералогия фәндәре докторы (1972), профессор (1981). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1976). Ҡазан университетын тамамлағандан һуң (1953) “Башнефть” берекмәһенең Стәрлетамаҡ геологик...
КАМАЛЕТДИНОВ Мотаһар Мирхәйҙәр улы
КАМАЛЕТДИНОВ Мотаһар Мирхәйҙәр улы (1875, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Яңы Атйетәр а., хәҙ. БР‑ҙың Ауырғазы р‑ны Кешәнне а., — 17.7.1938, Өфө), дин әһеле, БАССР Үҙәк Диниә назараты мөфтөйө (1936). Ҡыйышҡы мәҙрәсәһен тамамлаған. 1904 й. алып Өфө өйәҙе Иҫке Ҡыйышҡы а. мәсетенең имам-хатибы һәм бер үк ваҡытта...
КАМАЛЕТДИНОВА Фәриҙә Мирсаяп ҡыҙы
КАМАЛЕТДИНОВА Фәриҙә Мирсаяп ҡыҙы (25.8.1916, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Малаяҙ а., хәҙ. БР‑ҙың Салауат р‑ны Татар Малаяҙы а., — 15.1.2008), актриса. БАССР‑ҙың халыҡ (1972) һәм атҡ. (1964) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1967). Башҡ. сәнғәт техникумын тамамлағандан һуң (1935; Х.Бохарский курсы)...
КАМАЛОВ Абрик Закир улы
КАМАЛОВ Абрик Закир улы (12.1.1943, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Түб. Ҡыйғы а.), механик. Физика-матем. ф. канд. (1971), проф. (1997). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2003). Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1965) СССР ФА Ҡазан филиалының Физика-техника ин‑тында, 1973—2014 йй. Ҡазан архитектура-төҙөлөш...
КАМАЛОВ Азат Әхмәҙулла улы
КАМАЛОВ Азат Әхмәҙулла улы [1.12.1937, БАССР‑ҙың Матрай районы Яманһаҙ а. (БР‑ҙың Йылайыр районы) — 23.4.2007, Өфө ҡ.], тел белгесе. Филология фәндәре докторыры (1997). БДУ‑ны тамамлаған (1964). 1967 й. алып ТТӘИ‑лә (1972 й. — өлкән хеҙмәткәр), 1990 й. — БДПИ‑ла, 1992 й. — Башҡортостан мәғариф хеҙмәткәрҙәренең...
КАМАЛОВ Миңлеғәли Хажиғәли улы
КАМАЛОВ Миңлеғәли Хажиғәли улы [9.3.1928, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Суйынсы а. (БР‑ҙың Дәүләкән р‑ны) — 8.4.1998, Өфө], хирург, һаулыҡ һаҡлауҙы ойоштороусы. Мед. ф. канд. (1959). БР‑ҙың атҡ. табибы (1998), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1975). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1951) 1956 й. тиклем Мишкә...
КАМАЛОВ Рәил Исмәғил улы
КАМАЛОВ Рәил Исмәғил улы (20.2.1932, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Һәүәләй а. — 24.3.1989, шунда уҡ), Соц. Хеҙмәт Геройы (1965). 1950 й. алып Ҡырмыҫҡалы р‑нының М.В. Фрунзе ис. к‑зында эшләй: 1958 й. башлап тракторсы, 1961 й. — шәкәр сөгөлдөрө үҫтереү б‑са тракторсы‑звено етәксеһе. К. звеноһы етештереүҙең...
КАМАЛОВ Таһир Таузах улы
КАМАЛОВ Таһир Таузах улы (2.6.1962, Өфө ҡ. — 4.1.2021, шунда уҡ), дирижёр. БР‑ҙың халыҡ артисы (1995). Гнесиндар исемендәге музыка-педагогия институтын тамамлағандан һуң (Мәскәү ҡ., 1989; В.М.Кожухарь класы) БДОБТ дирижёры, 1992—2011 йй. БР Милли симфоник оркестрының генераль директоры, художество етәксеһе...
КАМАЛОВА Лира Шәрип ҡыҙы
КАМАЛОВА Лира Шәрип ҡыҙы (7.11.1935, БАССР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Сәйетҡол а.), педагог. Соц. Хеҙмәт Геройы (1978). БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1975). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1960) Хәйбулла р‑ны Бүребай урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1964 й. алып дир. урынбаҫары, 1971 й. — дир., 1985 й. — Өфөнөң 20‑се...
КАМБАР-ЯНЫБАЙ БИЛӘНЕ
КАМБАР-ЯНЫБАЙ БИЛӘНЕ, Волга‑Урал антеклизаһы эсендәге беренсе дәрәжәле тоташтырыусы тектоник структура. Р.О.Хачатрян тарафынан айырып күрһәтелә (1979). Е.В.Лозин (1994) һ.б. өйрәнә. Өҫкө вендтың структуралы ҡатында айырыла. Башҡортостандың төньяҡ-көнбайышында, Удмуртияның көньяҡ-көнсығышында, Пермь...
КАМБАРКА ЗАВОДЫ
КАМБАРКА ЗАВОДЫ, 1760 й. Уҫы даруғаһы Ғәйнә улусы башҡорттарынан һатып алынған ерҙәрҙә Камбарка й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында Г.А.Демидов (ҡара: Демидовтар) тарафынан тимер етештереү заводы булараҡ асыла. Хужалары: 1760 й. һәм 1886—91 йй. Демидовтар, 1848 й. алып Соҡсон тау заводтары акционерҙар ширҡәте,...
