Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

КРИВОНОГОВ Виктор Петрович

КРИВОНОГОВ Виктор Петрович (10.4.1933, Горький крайы Щедровка а. — 31.10.2004, Өфө ҡ.), химик‑органик. Химия фәндәре докторы (1997). Горький политехник институтын тамамлағандан һуң (1962) Өфө химия заводында смена начальнигы, 1964 й. алып Органик химия институтында (Өфө ҡ.): 1980—88 йй. лаборатория...

КРИВОРОТОВ Михаил Павлович

КРИВОРОТОВ Михаил Павлович [10.9.1920, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Яңы Константиновка а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) — 18.2.1943, Әстерхан ҡ.], Советтар Союзы Геройы (1941). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1935 й. алып Благовар р‑нының БашҮБК ис. с‑зында эшләй. 1940 й. башлап Ҡыҙыл Армияла. 1941 й. июненән Көньяҡ-Көнбайыш...

КРИВОШЕЕВ Александр Сергеевич

КРИВОШЕЕВ Александр Сергеевич (25.1.1964, Стәрлетамаҡ ҡ.), математик. Физика‑математика фәндәре докторы  (1994). БДУ‑ны тамамлаған (1986). 1990 й. башлап Математика институтының өлкән, 1995 й. — төп ғилми хеҙмәткәре, 1997 й. — бүлек мөдире, бер үк ваҡытта 2000 й. алып баш ғилми хеҙмәткәре һәм 1996 й....

КРИВОШЕЕВ Андрей Николаевич

КРИВОШЕЕВ Андрей Николаевич (20.10.1970, Салауат ҡ.), спортсы. Конькиҙа шыуыу спорты б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1991). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (2004). БДПИ‑ны тамамлаған (1994). “Нефтехимик” спорт комб‑ты (Салауат), Профсоюздар спорт йәмғиәте, “Динамо” физкультура‑спорт йәмғиәте...

КРИВОШЕЕВ Игорь Александрович

КРИВОШЕЕВ Игорь Александрович (18.2.1954, Өфө), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (2000), проф. (2003). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2007). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1976) шунда уҡ эшләй: 1981—83 йй. өлкән ғилми хеҙм‑р, 1985 й. алып проректор урынбаҫары, 1986—90 йй. бүлек мөдире, 2001—03 йй. ғилми‑тикшеренеү...

КРИВОШЕЕВА Олеся Александровна

КРИВОШЕЕВА Олеся Александровна (3.12.1983, Өфө ҡ.), математик. Физика‑математика фәндәре докторы (2019). А.С.Кривошеевтың ҡыҙы. БДУ‑ны тамамлаған (2007), 2006 й. алып шунда уҡ эшләй: хисаплау математикаһы кафедраһы лаборанты, 2007 й. — уҡытыусы, бер үк ваҡытта 2015 й. башлап математика һәм мәғлүмәт...

КРИВОШЕИН Василий Иванович

КРИВОШЕИН Василий Иванович [17.2.1925, БАССР‑ҙың Иглин кантоны Охлебинин а. (БР‑ҙың Иглин р‑ны) — 21.8.2007, Өфө], тренер. Еңел атлетика б‑са РСФСР‑ҙың атҡ. тренеры (1967), СССР‑ҙың спорт мастеры (1952). БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1983). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. П.Ф.Лесгафт ис. Ленинград физик...

КРИВЦОВ Анатолий Иванович

КРИВЦОВ Анатолий Иванович (7.12.1933, Үҙәк Ҡара тупраҡлы өлкәһе Кривцов а. — 8.10.2010, Мәскәү ҡ.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1975), профессор (1982). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1991). СССР‑ҙың ер аҫты разведкаһы отличнигы (1983, 1986), почётлы ер аҫты разведкалаусыһы (1984)....

КРИЗСКИЙ Владимир Николаевич

КРИЗСКИЙ Владимир Николаевич (16.4.1962, Мәләүез ҡ.), математик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2005), проф. (2007). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2012), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (1998). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1984) БДУ‑ның Стәрлетамаҡ филиалында эшләй: 1990—2000 йй. информатика һәм хисаплау...

КРИОНИ Николай Константинович

КРИОНИ Николай Константинович (5.9.1953, Өфө ҡ.), инженер‑механик. Техник фәндәр докторы (2005), профессор (2006). БР‑ҙың атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (2002), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2006). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1976) Ярославль радиозаводында эшләй. 1977...

КРИСТАЛДАР ХИМИЯҺЫ

КРИСТАЛДАР ХИМИЯҺЫ, кристалдарҙағы арауыҡта урынлашыуҙы һәм химик бәйләнештәрҙе, ш. уҡ кристалл матдәләрҙең физик һәм химик үҙсәнлектәренең уларҙың төҙөлөшөнә бәйләнешле булыуын өйрәнеүсе фән. Кристаллография, минералогия, стереохимия, физик химия, нестехиометрия м‑н, катализаторҙар, цеолиттарҙың ион...

КРИСТАЛЛ НИГЕҘ

КРИСТАЛЛ НИГЕҘ, төрлөсә метаморфланған һәм дислокацияланған ҡатламдарҙан торған геологик платформа нигеҙе. Көнсығыш Европа платформаһының көнсығыш өлөшөнөң К.н. ҡатмарлы төҙөлөшкә эйә һәм көмбәҙҙәр, суҡаҡтар, уйпатлыҡтар, бөгөлдәр һәм грабендар рәтенә бүленә (ҡара: Волга‑Урал антеклизаһы). Тәрән быраулау...

КРОВКО Пётр Михайлович

КРОВКО Пётр Михайлович (19.12.1911, Чернигов губ. Унеча утары — 13.5.1992, Унеча ҡ.), Советтар Союзы Геройы (1943). Майор (1946). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Ф.Энгельс ис. Ленинград хәрби-сәйәси уч‑щеһын тамамлаған (1942). 1930 й. алып Унеча т. юл ст. эшләй. 1933—37 йй. һәм 1941 й. башлап Ҡыҙыл Армияла....

КРОХМАЛЬ Виктор Николаевич

КРОХМАЛЬ Виктор Николаевич (31.10.1873, Киев — 1933, Ленинград), революция хәрәкәте эшмәкәре. 1899—1917 йй. РСДРП ағзаһы. Император Харьков ун‑тының юридик ф‑тын тамамлаған (1908). 1896—1905 йй. революцион эшмәкәрлеге өсөн бер нисә тапҡыр ҡулға алына һәм һөргөнгә ебәрелә. 1898—1900 йй. Өфө губерна земство...

КРУГЛОВ Григорий Михайлович

КРУГЛОВ Григорий Михайлович (8.8.1927, ТАССР‑ҙың Сакон а. — 26.8.2018, Өфө), рәссам. БР‑ҙың халыҡ (1996), БАССР‑ҙың атҡ. (1990) рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1968). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1951—85 йй. Башҡ‑н ижади‑производство комб‑ты рәссамы. Ижады һуғыштан һуңғы йылдарҙа социалистик реализм...

КРУГЛОВ Эдуард Александрович

КРУГЛОВ Эдуард Александрович (13.2.1933, Мәскәү ҡ. — 15.3.2012, Өфө ҡ.), физик‑химик. Химия фәндәре кандидаты (1970). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1980), СССР‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте отличнигы (1985). Мәскәү химия‑технология институтын тамамлағандан һуң (1957) СССР...

КРУГЛОВА Наталья Николаевна

КРУГЛОВА Наталья Николаевна (28.10.1957, Сыктывкар), эмбриолог, үҫемлектәр биотехнологы. Биол. ф. д‑ры (2002), проф. (2005). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2009). Ленинград ун‑тын тамамлаған (1980). 1986 й. алып Биохимия һәм цитохимия бүлегендә эшләй, 1989 й. — Биология ин‑тында, 1996 й. — лаб. мөдире, бер...

КРУЛЬ Леонид Янович

КРУЛЬ Леонид Янович (16.8.1923, Өфө — 8.10.1997, шунда уҡ), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1961). Башҡ. театр‑художество уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1951; педагогы А.Э.Тюлькин) 1954 й. тиклем 23‑сө урта мәктәптә уҡыта, 1961—88 йй. Башҡ‑н ижади‑производство комб‑ты (икеһе лә — Өфө) рәссамы. Башлыса...

КРУПСКАЯ Надежда Константиновна

КРУПСКАЯ Надежда Константиновна (14.2.1869, С.‑Петербург — 27.2.1939, Мәскәү), сәйәси эшмәкәр, педагог. СССР ФА‑ның почётлы ағзаһы (1931), пед. ф. д‑ры (1936). 1898 й. алып РСДРП ағзаһы. Княгиня А.А.Оболенскаяның ҡатын‑ҡыҙҙар гимназияһын тамамлай (1887), Петербург юғары ҡатын‑ҡыҙҙар курсында уҡый (1889—90);...

КРУТЬКОВ Владимир Михайлович

КРУТЬКОВ Владимир Михайлович (6.4.1938, Брянск ҡ.), үҫемлектәр физиологы. Биол. ф. д‑ры (2006). Брянск технология ин‑тын тамамлаған (1962). 1968—70 йй. һәм 1985 й. алып (лаб. мөдире) Биол. ин‑тында эшләй: 1997 й. башлап өлкән, 2006 й. — төп ғилми хеҙм‑р. 1970 й. алып Гербицидтар һәм үҫемлектәрҙең үҫеүен...