Список материалов
МӘКТӘПКӘСӘ БАЛАЛАР УЧРЕЖДЕНИЕЛАРЫ
МӘКТӘПКӘСӘ БАЛАЛАР УЧРЕЖДЕНИЕЛАРЫ, сабый (2 айлыҡтан 3 йәшкә тиклемге) һәм мәк‑ тәпкәсә йәштәге (3‑тән 6—7 йәшкә тиклемге) балаларҙы дөйөм тәрбиәләү өсөн тәғәйенләнгән белем биреү учреждениелары. М.б.у. тәрбиәләү принциптары тәрбиәне гуманлаштырыуға һәм һәр балаға айырым мөнәсәбәт күрһәтеүгә йүнәлтелгән....
МӘКТӘПКӘСӘ БЕЛЕМ БИРЕҮ
МӘКТӘПКӘСӘ БЕЛЕМ БИРЕҮ, дөйөм белем биреү системаһының балаларҙы тыуғандан алып мәктәпкә барғансы тәрбиәләү һәм уҡытыуҙы үҙ эсенә алған өлөшө. М.б.б. бурыстары: балаларҙы, шәхес итеп ҡарап, уларҙың ғүмерен һәм һаулығын һаҡлау, интеллектуаль һәм физик үҫешен тәьмин итеү, бала үҫешендә тайпылыштарҙы төҙәтеү,...
МӘКТҮБ
МӘКТҮБ (ғәр.), айырым шәхескә (конкрет йәки абстракт) йәки бер төркөм кешеләргә шиғри мөрәжәғәт (хат) рәүешендә яҙылған әҫәр, әҙәби жанр. М. авторҙың эске донъяһы һәм хистойғолары сағылыш таба. М. жанрына 19 б. — 20 б. башында Аҡмулла, Ә.Ҡарғалы, Ш.Зәки, С.С.Яҡшығолов, Я.Ғ.Йомаев, Ш.Бабич, М.Ғафури,...
МӘҠӘЛ
МӘҠӘЛ, телмәрҙә ҡулланылған, грамматик һәм логик яҡтан тотороҡло, ритмик яҡтан ойошҡан, өгөт-нәсихәт биргән хикмәтле һүҙ, тормош тәжрибәһе м‑н һыналған дөйөм фекерҙе ҡыҫҡа формала аңлатҡан фольклор жанры. Тормош күренештәренә хисле‑экспрессив баһа бирә, аналогия принцибы б‑са бер нисә мәғәнәлә ҡулланыла...
МӘҠСҮТ МЕТАМОРФИК КОМПЛЕКСЫ
МӘҠСҮТ МЕТАМОРФИК КОМПЛЕКСЫ, юғары баҫымлы тау тоҡомдарының урындағы стратиграфик бүлексәһе. Йылайыр районы Мәҡсүт а. эргәһендә Д.Г.Ожиганов тарафынан айырып күрһәтелә (1941). А.А.Алексеев, С.С.Горохов, Н.Л.Добрецов, О.А.Захаров, Д.Д.Криницкий, В.М.Криницкая, В.И.Ленных, В.Н.Пучков һ.б. тарафынан өйрәнелә....
МӘҠСҮТ, Бөрйән р‑нындағы ауыл
МӘҠСҮТ, В а ш а ш, Бөрйән р‑нындағы ауыл, Ырғыҙлы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 49 км һәм Белорет т. юл ст. К.‑Көнб. табан 188 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында, Башҡортостан милли паркы терр‑яһында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 456 кеше; 1920 — 431; 1939 — 181; 1959 — 157; 1989 — 115; 2002 — 119;...
МӘҠСҮТ, Йылайыр р‑нындағы ауыл
МӘҠСҮТ, Йылайыр р‑нындағы ауыл, Ҡашҡар а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 26 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 92 км алыҫлыҡта Ялан Йылайыры й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й.— 200 кеше; 1920 — 312; 1939 — 270; 1959 — 175; 1989 — 127; 2002 — 131; 2010 — 83 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Клуб...
МӘҠСҮТ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл
МӘҠСҮТ, Ҡ о й о, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Мәҡсүт а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 50 км һәм Төйлөгән т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Көнс. табан 46 км алыҫлыҡта Һаҙ й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 411 кеше; 1920 — 570; 1939 — 547; 1959 — 793; 1989 — 1051; 2002 — 1090; 2010 — 1003...
МӘҠСҮТ, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл
МӘҠСҮТ, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл, Стәрлебаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 4 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 57 км алыҫлыҡта Стәрле й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 338 кеше; 1920 — 396; 1939 — 346; 1959 — 207; 1989 — 195; 2002 — 203; 2010 — 153 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....
МӘҠСҮТ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл
МӘҠСҮТ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Ашҡаҙар а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 27 км алыҫлыҡта Ашҡаҙар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 315 кеше; 1920 — 308; 1939 — 322; 1959 — 206; 1989 — 154; 2002 — 137; 2010 — 139 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Ауылға 18 б....
МӘҠСҮТОВ Руслан Әкрәм улы
МӘҠСҮТОВ Руслан Әкрәм улы (21.2.1940, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Туймазы ҡсб., хәҙ. Туймазы ҡ., — 18.8.2000, Өфө), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1973). БДУ‑ла уҡыған (1960—63). 1963 й. алып “Октябрьский нефтяник” гәз. хеҙм‑ре, 1968 й. — Түб. Варта ҡ. ТВ студияһы мөхәррире, 1972 й. — Башҡ‑н профсоюздары...
МӘҠСҮТОВ Сәхипзада Дәүләт улы
МӘҠСҮТОВ Сәхипзада Дәүләт улы (1874, Өфө губ. Бөрө өйәҙе — 1942), Өфө губернаһынан 1‑се Дәүләт думаһы (1906) депутаты. Сауҙагәр. Мәҙрәсә, 4 класлы Ҡазан урыҫ-татар мәктәбен тамамлаған. 1902 й. алып Бөрө өйәҙ земство йыйылышы гласныйы. Дәүләт думаһының мосолман фракцияһында торған. Бөрө өйәҙендә бер...
МӘҠСҮТОВ Фәһим Әхмәт улы
МӘҠСҮТОВ Фәһим Әхмәт улы (5.10.1933, БАССР- ҙың Дүртөйлө р‑ны Күкҡуян а. — 4.7. 1996, Өфө), физик-географ. Геогр. ф. канд. (1963), проф. (1996). БАССР- ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1983). К.А. Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлаған (1954). 1962 й. алып СССР ФА БФ‑ла, 1965 й. — БДУ‑ла (1977—88 йй....
МӘҠСҮТОВА Нәжибә Хәйерзаман ҡыҙы
МӘҠСҮТОВА Нәжибә Хәйерзаман ҡыҙы (27.11.1932, БАССР‑ҙың Мә‑ сетле р‑ны Һөләймән а. — 11.10. 2004, Өфө), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1981). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1983). К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлаған (1951). 1957—95 йй. ТТӘИ‑лә эшләй: 1966 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р, 1984 й. —...
МӘЛӘКӘҪ, йылға
МӘЛӘКӘҪ, К ә р т й ә, йылға, Әй й. һул ҡушылдығы. Дыуан р‑ны Дыуан а. төньяҡ‑көнбайышҡа табан 10 км алыҫлыҡта башлана. Шул уҡ район буйлап көнбайыштан көнсығышҡа ҡарай аға, Дыуан а. эргәһендә йүнәлешен төньяҡҡа үҙгәртә, түбәнге ағымында Мәсетле һәм Дыуан р‑ндары буйлап аға. Әй й. (тамағынан 43 км алыҫлыҡта)...
МӘЛӘКӘҪ, Мәсетле р‑нындағы ауыл
МӘЛӘКӘҪ, Мәсетле р‑нындағы ауыл, Әләгәҙ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 21 км һәм Красноуфимск т. юл ст. (Свердловск өлк.) К.‑Көнс. табан 127 км алыҫлыҡта Мәләкәҫ й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 613 кеше; 1920 — 672; 1939 — 310; 1959 — 415; 1989 — 282; 2002 — 274; 2010 — 259 кеше. Башҡорттар...
МӘЛӘҮЕЗ АҒАС ЭШКӘРТЕҮ КОМБИНАТЫ
МӘЛӘҮЕЗ АҒАС ЭШКӘРТЕҮ КОМБИНАТЫ, ЯСЙ. Тәҙрә һәм ишек блоктары, погонаж изделиелар һ.б. етештерә. Составына ағас эш‑ кәртеү цехы, киптереү камералары блогы һ.б. инә. 2012 й. 110 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла. 1949 й. ойошторола, 1952 й. “Башуглеразрезстрой” тресының...
МӘЛӘҮЕЗ АҘЫҠ‑ТҮЛЕК КОМБИНАТЫ
МӘЛӘҮЕЗ АҘЫҠ‑ТҮЛЕК КОМ‑ БИНАТЫ, “П И М Е К О”. 1948 й. икмәкхана булараҡ асыла, 1958 й. алып Мәләүез район аҙыҡ‑түлек комб‑ты составына инә, 1975 й. — Мәләүез икмәк комб‑ты, 1994 й. — М.а.‑т.к. ААЙ, 2010 й. ябыла. Составына икмәк‑ҡалас (1948 й. асыла), кондитер (1993), үҫемлек майы һәм он етештереү...
МӘЛӘҮЕЗ ИТ КОМБИНАТЫ
МӘЛӘҮЕЗ ИТ КОМБИНАТЫ, 1930 й. Стәрлетамаҡ ит комбинатының һуғым пункты булараҡ ойошторола, 1945 й. алып М.и.к., 1990 й. — ҠП, 1994 й. — ЯАЙ, 2005 й. ябыла. Составында ит-май һәм колбаса цехтары, һуғым, эсәк эшкәртеү, техник ярым фабрикаттар, тире тоҙлау бүлексәләре, һыуытҡыс булған. 2005 й. 222 кеше...
МӘЛӘҮЕЗ МЕХАНИКА-ТЕХНОЛОГИЯ ТЕХНИКУМЫ
МӘЛӘҮЕЗ МЕХАНИКА-ТЕХНОЛОГИЯ ТЕХНИКУМЫ, 1961 й. Күмертау киске тау-механика техникумы (ҡара: Күмертау тау колледжы) филиалы булараҡ асыла, 1964 й. алып киске аҙыҡ-түлек сәнәғәте техникумы, 1967 й. — һөтсөлөк сәнәғәте техникумы, 1992 й. — М.м.‑т.т., 2015 й. башлап Мәләүез киң профилле һөнәр биреү колледжы....
