Список материалов
“ЯНҒАНТАУ”, бальнеология шифаханаһы
“ЯНҒАНТАУ”, бальнеология шифаханаһы, ДУП. Салауат р‑нында, Өфөнән төньяҡ‑көнсығышҡа табан 180 км һәм Кропачёво т. юл ст. (Силәбе өлк.) 43 км алыҫлыҡта Йүрүҙән й. уң ярында урынлашҡан. Климаты уртаса континенталь, ҡыш һалҡын (ғин. уртаса т‑ра ‑16°С), йәй йылы (июлдә уртаса т‑ра 17°С). 1937 й. тәж.‑клиника...
“ЯҢАУЫЛ” с о в х о з ‑з а в о д ы
“ЯҢАУЫЛ” с о в х о з ‑з а в о д ы, йәшелсә‑емеш консервалары етештереү пр‑тиеһы. 1965 й. Яңауыл ҡ. Яңауыл район аҙыҡ комб‑ты базаһында “Башконсерв” ПБ‑ның Яңауыл консерва з‑ды булараҡ ойошторола, 1979 й. февр. алып “Башконсервпром” ПБ‑ның, 1979 й. авг. — БАССР‑ҙың Дәүләт агросәнәғәт ком‑ты Яңауыл район...
“ЯҢАУЫЛ” совхоз‑заводы2
“ЯҢАУЫЛ”с о в х о з ‑ з а в о д ы, йәшелсә‑емеш консервалары етештереү пр‑тиеһы. 1965 й. Яңауыл ҡ. Яңауыл район аҙыҡ комб‑ты базаһында “Башконсерв” ПБ‑ның Яңауыл консерва з‑ды булараҡ ойошторола, 1979 й. февр. алып “Башконсервпром” ПБ‑ның, 1979 й. авг. — БАССР‑ҙың Дәүләт агросәнәғәт ком‑ты Яңауыл район...
“ЯҢЫ БАЛАҠАТАЙ”, ҡара: “Новый Белокатай”.
“ЯҢЫ БАЛАҠАТАЙ”, ҡара: “Новый Белокатай”.
“ЯҢЫ ДОНЪЯ”, АХПК
“ЯҢЫ ДОНЪЯ”, АХПК. Баҡалы р‑нында урынлашҡан, үҙәк усадьбаһы — Бозор ауылы. Составына 3 бригада (йәш һыйыр малын үҫтереү һәм һимертеү б‑са 2 ферма, һөтсөлөк фермаһы), тирмән һ.б. инә. 2013 й. 70 кеше эшләгән. Ауыл хужалығы ерҙәренең майҙаны 5759 га тәшкил иткән, ш. иҫ. һөрөнтө ерҙәр — 5312 га. Уңдырышлылыҡ...
“ЯҢЫ РАЕВКА” тоҡомсолоҡ заводы
“ЯҢЫ РАЕВКА” тоҡомсолоҡ заводы, лимузин тоҡомоноң саф һәм ҡатнаш тоҡомло малын үрсетеү пр‑тиеһы. Үҙәк усадьбаһы — Әлшәй р‑ны Раевка ауылы. 1962 й. “Заготскот” берекмәһенең Дәүләкән, Миәкә һәм Әлшәй конторалары базаһында “Я.Р.” һимертеү с‑зы булараҡ ойошторола, 1977 й. алып “Я.Р.” с‑зы, 1994 й. — ДУАХП,...
“ЯРАТАМ ҺИНЕ, ТОРМОШ”, балет
“ЯРАТАМ ҺИНЕ, ТОРМОШ”, Н.Ғ.Сабитовтың пролог м‑н 3 шаршауҙан торған балеты. 1967 й. яҙылған. Премьераһы ш. уҡ йылда БДОБТ‑ла була (либретто авторы һәм дирижёры Сабитов, балетм. Л.Е. Бородулин, ҡуйыусы рәссамы М.Н. Арыҫланов). Төп партияларҙы М.А. Таһирова (Айһылыу), И.Х.Хәбиров (Айтуған), Р.А.Насиров...
“ЯРЛЫ ТАУЫШЫ”, гәзит
“ЯРЛЫ ТАУЫШЫ”, гәзит. РКП(б)‑ның Бәләбәй ком‑ты эргәһендәге мосолмандар бүлеге органы. 1918 й. майынан Бәләбәй ҡ. аҙнаһына 1 тапҡыр төрки телендә сыға. Нәшер ителә башлау осоронда — һул социалистар [ҡара: Һул социал‑революционерҙар (интернационалистар) партияһы], 1919 й. большевиктар яғында сығыш яһай....
“ЯРЛЫЛАР ТАУЫШЫ”, сәйәси һәм әҙәби гәзит
“ЯРЛЫЛАР ТАУЫШЫ”, сәйәси һәм әҙәби гәзит. Малмыж өйәҙ милләт эштәре бүлегенең татар һәм башҡорт секцияһы органы. 1919—20 йй. Вятка губ. Малмыж ҡ. төрки телендә сыға.
Әҙәб.: Газеты СССР: 1917—1960. В 5 т. Т.2. М., 1976.
Тәрж. Р.Ә.Сиражитдинов...
«КӨМӨШ ҠАР», предприятие
“КӨМӨШ ҠАР”, туңдырма (80-дән ашыу төр) етештереү ЯСЙ. Өфөлә урынлашҡан. 1998 й. ойошторола. Составына бешереү, үлсәп төрөү цехтары (икеһе лә 1998 й. нигеҙләнгән) инә. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла.
Тәрж. Р.Х.Сәғитов...
«КӨМӨШ ПИК”, предприятие
“КӨМӨШ ПИК” компанияһы, ЯСЙ. Сумкалар, артмаҡлы сумкалар, рюкзактар етештерә. Өфөлә урынлашҡан. 1999 й. ойошторола. Составына бесеү һәм комплектлаштырыу, тегеү цехтары; эксперименталь лаб. һ.б. инә. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла. Пр‑тие ш. уҡ заказсының логотибы м‑н махсус сумкалар...
***введение (баш.)
Һеҙҙең иғтибарға башҡорт телендәге күп томлы Башҡорт энциклопедияһының электрон версияһын тәҡдим итәбеҙ. Баҫма рус телендәге күп томлыҡ Башҡорт энциклопедияһының (2005—11 йй.) яңы мәғлүмәттәр менән яңыртылған мәҡәләләре нигеҙендә “Башҡорт энциклопедияһы” ғилми-нәшриәт комплексы тарафынан эшләнде. Энциклопедияның...
***инструкция
Мәҡәләләр алфавит тәртибендә урынлаштырылған. Уларҙың атамалары ярым ҡалын баш хәрефтәр менән бирелә, мәҫ.: АКАДЕМИЯ. Әгәр мәҡәләнең исеме ике йәки бер-нисә һүҙҙән тора икән, беренсе урынға атамалағы төп һүҙ ҡуйыла, мәҫ.: АВИАЦИЯ ТЕХНИК УНИВЕРСИТЕТЫ. Мәҡәләнең артынан өтөр аша нәҙек хәрефтәр менән ара...
***ҠЫҪҠАРТЫУҘАР ИСЕМЛЕГЕ
ҠЫҪҠАРТЫУҘАР ИСЕМЛЕГЕ
а., аа. — ауыл, ауылдар
б., бб. — быуат, быуаттар
Б.В. һуғышы — Бөйөк Ватан һуғышы
б.э. — беҙҙең эра
б.э.т. — беҙҙең эраға тиклем
башҡ. — башҡорт
венг. — венгр
губком — губерна комитеты
долл. — доллар
ингл. — инглиз
итал. — итальян
й., йй. — йыл (-дар), йылға (-лар)
кантком —...
***переводчики
ТӘРЖЕМӘСЕЛӘР
Ә.Н.Аҡбутина, И.М.Аҡьюлов, З.Н.Алтынбаева, Г.С.Балтабаева, Ә.Ә.Барлыбаева, Ғ.Ғ.Бикбаева, Р.Ғ.Ғилманов, Г.Ғ.Ғәлиева, Т.С.Дәүләтбирҙина, Ю.Ғ.Кәримов, Ә.Ф.Ҡарағужина, Г.М.Ҡотоева, М.С.Ҡунафин, Г.Р.Ҡунафина, Г.Ҡ.Ҡунафина, З.Б.Латипова, Г.А.Миһранова, М.Н.Моратшина, Р.С.Мөфтәхетдинова, Р.Й.Мәхийәнова,...
***редсовет издания
РУС ТЕЛЕНДӘГЕ БАШҠОРТ ЭНЦИКЛОПЕДИЯҺЫНЫҢ ҒИЛМИ-РЕДАКЦИОН СОВЕТЫ ҺӘМ РЕДАКЦИОН КОЛЛЕГИЯҺЫ
Ғилми-редакцион совет рәйесе һәм баш мөхәррир М.Ә.Илһамов
И.Б.Абдрахманов, Ю.М.Абыҙгилдин, М.Т.Аҙнабаев, И.Ғ.Аҡманов, Н.Ғ.Арыҫланов, К.С.Баймөхәмәтов, Р.Н.Байымов, Ә.В.Баҡыев, Х.Ә.Барлыбаев, Ә.Б.Бәкеров, Н.Р.Бәхтизин,...
***сотрудники издательства
“БАШҠОРТ ЭНЦИКЛОПЕДИЯҺЫ” ҒИЛМИ-НӘШРИӘТ КОМПЛЕКСЫ
Генераль директор У.Ғ.Сәйетов, генераль директорҙың беренсе урынбаҫары К.И.Әһлиуллина, генераль директор урынбаҫарҙары Й.М.Торомтаев, А.Ш.Ярмуллин.
ҒИЛМИ-ТИКШЕРЕНЕҮ БҮЛЕКТӘРЕ
Тәбиғәт белеме. О.А.Караванова, З.Е.Ҡылысова, М.Ғ.Лоҡманова, А.Г.Меньжукова,...
*АББРЕВИАТУРАЛАР
АББРЕВИАТУРАЛАР
ААЙ — асыҡ акционерҙар йәмғиәте
АЙ — акционерҙар йәмғиәте
АҠШ — Америка Ҡушма Штаттары
АНК — акционерҙар нефть компанияһы
АСБР — Автономиялы Совет Башҡорт Республикаһы (ҡара: БР)
АСК — агросәнәғәт комплексы
АССР — Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы
АТС — автоматлаштырылған...