Список материалов
ОРДАНСКИЙ Марк Семёнович
ОРДАНСКИЙ Марк Семёнович (10.3.1930, Кировоград ҡ. — 1.1.1998, Өфө), хоҡуҡ белгесе. Юридик ф. д‑ры (1986), проф. (1989). БАССР‑ҙың атҡ. юрисы (1990). Ҡазан юридик ин‑тын тамамлағандан һуң (1951) Куйбышев т. юлы Башҡ‑н бүлексәһенең юрисконсульты. 1965 й. алып Бөтә Союз юридик ситтән тороп уҡыу ин‑тының...
ОРДЖОНИКИДЗЕ С. ИСЕМЕНДӘГЕ МӘҘӘНИӘТ ҺАРАЙЫ
ОРДЖОНИКИДЗЕ С. ИСЕМЕНДӘГЕ МӘҘӘНИӘТ ҺАРАЙЫ. Өфө нефть эшкәртеү з‑ды ҡарамағында 1956—99 йй. Өфөлә эшләй. 830 һәм 200 урынлыҡ 2 тамаша залы, грим, костюм бүлмәләре, хор кластары, спорт һәм бейеү залдары, уҡыу залы м‑н китапханаһы, түңәрәк эштәре өсөн бүлмәләре, хеҙмәт даны музейы була. Мәҙәниәт һарайында...
ОРДОВИК, палеозойҙың бүлексәһе
ОРДОВИК, о р д о в и к с и с т е м а һ ы (о с о р о), палеозойҙың икенсе хроностратиграфик бүлексәһе. Осорҙоң башы — 488,2±1,7 млн йыл, тамамланыуы — 443,7±1,5 млн йыл (ҡара: Геохронология). 1879 й. Ч.Лапворт тарафынан айырып күрһәтелә, атамаһы Уэльс терр‑яһында йәшәгән ордовик исемле кельт ҡәбиләһенән...
ОРЁЛ Савва Лукич
ОРЁЛ Савва Лукич (12.1.1904, Киев губ. Черкассы ҡ. — 29.6.1981, Өфө), хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. химигы (1968). Смела шәкәр ин‑тын тамамлаған (1927). 1919—24 йй. Бердичев ҡ., 1927 й. алып Черкассы, Рубежное (бөтәһе лә — Украина ССР‑ы), Сталиногорск ҡҡ. эшләй. 1941—70 йй. Өфө химия з‑дында: етештереү-техник...
ОРЕШНИКОВ Игорь Михайлович
ОРЕШНИКОВ Игорь Михайлович (2.4.1938, Өфө ҡ.), философ. Философия фәндәре докторы (1996), профессор (1998). БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1989), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (1998). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1964) 2017 й. тиклем ӨДНТУ‑ла уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре...
ОРКЕСТРҘАР
ОРКЕСТРҘАР, музыка әҫәрҙәрҙе төрлө инструменттарҙа бергәләп башҡарыусы музыканттар коллективы. Инструменттарҙың составы (симфоник, ҡыллы, тынлы, һуҡма, халыҡ музыка ҡоралдары О. һ.б.) һәм тәғәйенләнеше (хәрби, уҡыусылар, һәүәҫкәр, эстрада, джаз һ.б.) б‑са айырыла. Инструменталь ансамблдәрҙән (һәр бер...
ОРЛИНСКИЙ Борис Михайлович
ОРЛИНСКИЙ Борис Михайлович (5.11.1933, Нальчик – 19.8.2006, Өфө), геофизик. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1980), проф. (1987). Грозный нефть ин‑тын тамамлағандан һуң (1957) Бөтә Союз геофизика ҒТИ‑ның Волга‑Урал филиалы (Октябрьский ҡ.) инженеры, партия нач., 1961 й. алып Татарстан нефть ғилми‑тикшеренеү...
ОРЛОВ Виктор Семёнович
ОРЛОВ Виктор Семёнович [2.4. 1929, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Александровка а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 22.9.2002, Өфө], журналист. Журналистар союзы ағзаһы (1958). РСФСР‑ҙың (1988) һәм БАССР‑ҙың (1979) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. БДУ‑ны (1961), КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия мәктәбен (Мәскәү, 1966) тамамлаған....
ОРЛОВ ЮРТАҠ ТОҠОМО
ОРЛОВ ЮРТАҠ ТОҠОМО, еңел аттар тоҡомо. Тоҡом эсендә эре ҡуйы, эре еңел, эре булмаған ҡуйы һәм уртаса төрҙәре бар. 18 б. аҙ. – 19 б. башында Хреновое йылҡы з‑дында (Воронеж губ.) ғәрәп, Дания һ.б. менге тоҡомдарын көнбайыш Европа еген тоҡомдары (голланд, Мекленбург һ.б.) м-н яңыртыу ҡасырыуы ысулы ярҙамында...
ОРЛОВКА, Архангел р‑нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Архангел р‑нындағы ауыл, Орловка а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 17 км һәм Приуралье т. юл ст. К.‑Көнб. табан 26 км алыҫлыҡта Еҙем й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 82 кеше; 1959 — 330; 1989 — 287; 2002 — 308; 2010 — 300 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп-балалар баҡсаһы,...
ОРЛОВКА, Баҡалы р‑нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Михайловка а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 19 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 94 км алыҫлыҡта Менәнде й. (Сөн й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 32 кеше; 1959 — 194; 1989 — 124; 2002 — 112; 2010 — 82 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп,...
ОРЛОВКА, Благовещен р-нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Благовещен р-нындағы ауыл, Орловка а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т. 24 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 49 км алыҫлыҡта Огрязь й. (Иҙәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 395 кеше; 1920 – 537; 1939 – 314; 1959 – 189; 1989 – 147; 2002 – 141; 2010 — 102 кеше. Урыҫтар йәшәй...
ОРЛОВКА, Иглин р‑нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Иглин р‑нындағы ауыл, Красный Восход а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 93 км һәм Оло Теләк т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 6 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. – 126 кеше; 1939 – 227; 1959 – 181; 1989 – 146; 2002 – 137; 2010 – 90 кеше. Мариҙар, урыҫтар йәшәй (2002).
Ауылға 20 б. башында Өфө...
ОРЛОВКА, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Подлуб а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 23 км һәм Шишмә т. юл ст. К.‑Көнс. табан 22 км алыҫлыҡта Өйәҙән й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 237 кеше; 1959 – 160; 1989 – 362; 2002 – 450; 2010 – 378 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ...
ОРЛОВКА, Учалы р‑нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Учалы р‑нындағы ауыл, Илсеғол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 76 км һәм Алтынташ т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 16 км алыҫлыҡта Мейәс й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 919 кеше (Орловка утары халҡы м‑н бергә иҫәпләнгән); 1959 — 422; 1989 — 283; 2002 — 320; 2010 — 243 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ОРЛОВКА, Фёдоровка р‑нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Фёдоровка р‑нындағы ауыл, Тәнәй а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 19 км һәм Мәләүез т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 80 км алыҫлыҡта Казанка й. (Дим й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 217 кеше; 1959 — 231; 1989 — 115; 2002 — 155; 2010 — 152 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ...
ОРЛОВКА, Яңауыл р‑нындағы ауыл
ОРЛОВКА, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Орловка а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 30 км алыҫлыҡта Буста й. (Гәрәй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 490 кеше; 1920 — 419; 1939 — 654; 1959 — 387; 1989 — 330; 2002 — 340; 2010 — 374 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...
ОРЛОҠСОЛОҠ
ОРЛОҠСОЛОҠ, үҫемлекселектең сортлы орлоҡтарҙың таҙа сортлылығын, биол. һәм уңыш сифаттарын һаҡлап үрсетеү м‑н шөғөлләнгән тармағы. О. селекция һәм орлоҡ өйрәнеү м‑н тығыҙ бәйле. Башҡортостанда О. Шишмә а.х. тәжрибә ст. асылыу м‑н үҫеш ала (ҡара: Үҫемлекселек селекцияһы үҙәге). Иң тәүҙә урындағы сорт...
ОРЛОҠТАН ҮРСЕҮ
ОРЛОҠТАН ҮРСЕҮ, үҫемлектәрҙең (сәскәле үҫемлектәр, яланғас орлоҡлолар) инә күҙәнәктең аталаныуы һөҙөмтәһендә (ситтән һеркәләнеү йәки үҙенән-үҙе һеркәләнеү осрағында) йәки аталанмайынса (апомиксис осрағында) орлоҡ бөрөһөнән үҫешкән орлоҡтарҙан үрсеү ысулы. Башҡортостанда яҡынса 1700 төр орлоҡтан үрсей....
ОРНАМЕНТ
ОРНАМЕНТ т р а д и ц и о н (лат. ornamentum – биҙәк), геом. йәки һүрәтләү (үҫемлек, зооморф, антропоморф) элементтарын берләштереү йәки аралаштырыу юлы м‑н эшләнгән биҙәк. Башҡорттарҙа О. тирмә һ.б. торлаҡ, башҡорт кейеме, традицион биҙәүес, йорт кәрәк‑ярағы (ҡара: Традицион йыһаз), табыныу предметтары,...
