Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

СӘЛИХОВ Ғәфүр Ғөбәй улы

СӘЛИХОВ Ғәфүр Ғөбәй улы (7.2.1959, Ырымбур өлкәһе Бурағол а.), философ. Философия фәндәре докторы (2011). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1987) 1989 й. тиклем 80‑се ауыл хужалығы профессиональ‑техник училищеһында (Йылайыр районы Юлдыбай а.) уҡыта. 1992 й. алып (өҙөклөктәр менән) БДУ‑ла (2011 й. башлап философия...

СӘЛИХОВ Делир Нурзада улы

СӘЛИХОВ Делир Нурзада улы (17.6.1938, Сталинабад ҡ.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1998). Тажик университетын тамамлаған (1960, Сталинабад ҡ.). 1961—2021 йй. Геология институтында: 1982—2008 йй. магматизм лабораторияһы мөдире, бер үк ваҡытта 1992—2007 йй. фәнни эштәр буйынса директор...

СӘЛИХОВ Кев Миңнулла улы

СӘЛИХОВ Кев Миңнулла улы (3.11.1936, БАССР‑ҙың Бәләбәй р‑ны Ҡыҙылйылға урмансылығы ҡсб), физик. РФА акад. (2011), ТР ФА акад. (1992), БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), физика‑матем. ф. д‑ры (1974), проф. (1981). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1995). Ҡазан ун‑тын тамамлаған (1959). 1963 й. алып Политехник ин‑тта...

СӘЛИХОВ Рафаэль Ғирфан улы

СӘЛИХОВ Рафаэль Ғирфан улы (11.4. 1932, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Иҫке Муса а.), актёр. БР‑ҙың халыҡ артисы (1993), БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1972). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1954). Башҡ. театр‑художество уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1953; К.Ф.Ғәҙелшин курсы) 2006 й. тиклем Салауат драма театры актёры,...

СӘЛИХОВ Фәнәүи Зиҡаф улы

СӘЛИХОВ Фәнәүи Зиҡаф улы (15.4.1957, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Исхаҡ а.), йырсы (лирик тенор). РФ‑тың атҡ. (2008), БР‑ҙың халыҡ (2003) һәм атҡ. (1994) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (2002). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1987; Р.Ғ.Ғәлимуллина класы) Башҡ. филармонияһының муз.‑әҙәби лекторийы, 1988 й....

СӘЛИХОВ Һибәтулла Сәйетбаттал улы

СӘЛИХОВ Һибәтулла Сәйетбаттал улы, Һ и б ә т у л л а Ҡ а р ғ а л ы [1794, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Түб. Себенле а. (Ырымбур өлк. Һаҡмар р‑ны) — 1867, ш. уҡ губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Сәйет посады, хәҙ. Ырымбур өлк. Һаҡмар р‑ны Татар Ҡарғалыһы а.], башҡ. шағиры. Тыуған ауылындағы мәҙрәсәне тамамлағандан...

СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы

СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы (4.2.1914, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Боҫҡаҡ‑Ҡуян а., хәҙер БР‑ҙың Саҡмағош районы Иҫке Боҫҡаҡ а., — 19.6. 1978, шунда уҡ), Дан орденының тулы кавалеры. 1938 й. Хәсән күле янындағы совет‑япон ҡораллы бәрелешендә, 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғышында һәм Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....

СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы

СӘЛИХОВ Шәйхелислам Ғүмәр улы (4.2.1914, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Боҫҡаҡ‑Ҡуян а., хәҙер БР‑ҙың Саҡмағош районы Иҫке Боҫҡаҡ а., — 19.6. 1978, шунда уҡ), Дан орденының тулы кавалеры. 1938 й. Хәсән күле янындағы совет‑япон ҡораллы бәрелешендә, 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғышында һәм Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....

СӘЛИХОВ Яхъя Шәрәф улы

СӘЛИХОВ Яхъя Шәрәф улы [1893, Һамар губ. Быҙаулыҡ өйәҙе Ҡыҙыл Мәсет а. (Ырымбур өлк. Тоцк р‑ны) — 27.11.1937, Мәскәү], Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре. Реаль уч‑щены (Быҙаулыҡ ҡ.), Яңы Александровка а.х. ин‑тын (Харьков ҡ., 1916) тамамлаған. 1916—17 йй. рус армияһында, подпоручик. Быҙаулыҡ өйәҙе земствоһында...

СӘЛИХОВА Эльвина Әхнәф ҡыҙы

СӘЛИХОВА Эльвина Әхнәф ҡыҙы (18.12.1973, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Прибельский ҡсб), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2008). БДУ‑ны тамамлаған (1995). 1999—2003 йй. Көнсығышиҡт.‑юридик гуманитар акад. эшләй (2000 й. тиклем бүлек мөдире), 2006 й. алып ӨДАТУ‑ла уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре һүҙ мәғәнәһенең...

СӘЛИШЕВ Линир Ибраһим улы

СӘЛИШЕВ Линир Ибраһим улы (14.6.1937, БАССР‑ҙың Фёдоровка р‑ны Яңы Яуыш а. — 11.4.2014, БР‑ҙың ш. уҡ районы Бала Сытырман а.), агроном. РФ‑тың (1997) һәм БАССР‑ҙың (1986) атҡ. агрономы. БАХИ‑ны тамамлаған (1963). 1953 й. алып Фёдоровка р‑нында эшләй: 1957 й. башлап техник‑баҫыу белгесе, агроном, 1959—60...

СӘЛЛӘМ ТӘРЖЕМӘН, ғәрәп сауҙагәре, сәйәхәтсе

СӘЛЛӘМ ТӘРЖЕМӘН (Сәлләм әт‑Тәржемән; 9 б.), ғәрәп сауҙагәре, сәйәхәтсе. 842—45 йй. Бағдад хәлифәһе әл‑Васиҡ ҡушыуы б‑са көнсығышҡа Йәджуджа һәм Мәджуджа стенаһына (ғалимдар фекеренсә, Бөйөк Ҡытай стеналары) сәйәхәт ҡыла. Тәүгеләрҙән булып башҡорттарҙың йәшәгән урыны т‑да мәғлүмәт бирә. Сәйәхәт хаҡындағы...

СӘЛМӘНОВ Рафиҡ Вафа улы

СӘЛМӘНОВ Рафиҡ Вафа улы [15.9.1917, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Асҡар а. (БР‑ҙың Әбйәлил р‑ны) – 3.7.2003, шунда уҡ], композитор. РСФСР‑ҙың (1989) һәм БАССР‑ҙың (1983) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1961). 1947—53 йй. Мәскәү консерваторияһы эргәһендәге Башҡорт студияһында уҡыған...

СӘЛМӘНОВ Салауат Рафиҡ улы

СӘЛМӘНОВ Салауат Рафиҡ улы (30.4.1952, Мәскәү), композитор. БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2008). Композиторҙар союзы ағзаһы (1995). Р.В.Сәлмәновтың улы. Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1979; Н.И.Пейко класы) Учалы музыка уч‑щеһында, 1988 й. алып ӨДСИ эргәһендәге урта махсус...

СӘЛМӘНОВА Айһылыу Рафиҡ ҡыҙы

СӘЛМӘНОВА Айһылыу Рафиҡ ҡыҙы (2.1.1957, Өфө), композитор. БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2007). Композиторҙар союзы ағзаһы (1988). Р.В.Сәлмәновтың ҡыҙы. Алма‑Ата консерваторияһын тамамлағандан һуң (1983; А.В.Бычков класы) 11‑се музыка мәктәбендә уҡыта, 1993—95 йй. “Башҡортостан” ТРК‑ның “Музыка” ижади...

СӘМИҒУЛЛИН Әнүәр Сәмиғулла улы

СӘМИҒУЛЛИН Әнүәр Сәмиғулла улы [20.4.1918, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Әгертамаҡ а., хәҙ. БР‑ҙың Туймазы р‑ны, — 19.8.2006, Өфө], иҡтисадсы. Иҡт. ф. канд. (1961). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1978). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимиря- зев ис. Башҡ. пед. ин‑тын (1941), КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия...

СӘМИҒУЛЛИН Венир Кәлимулла улы

СӘМИҒУЛЛИН Венир Кәлимулла улы (15.11.1947, БАССР‑ҙың Асҡын р‑ны Сураш а.), хоҡуҡ белгесе, педагог. Юридик ф. д‑ры (1998), проф. (1999). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2015). Свердловск юридик ин‑тын тамамлағандан һуң (1972) шунда уҡ, 1976 й. алып Омск ун‑тында, 1982 й. — Себер автомобиль‑юл ин‑тында (Омск...

СӘМИҒУЛЛИН Рәдис Ниғәмәтйән улы

СӘМИҒУЛЛИН Рәдис Ниғәмәтйән улы (16.4.1939, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Оло Баҙраҡ а.), ветеринар врач. Ветеринария ф. д‑ры (1991), проф. (2000). БР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (2008), РСФСР‑ҙың а.х. соц. ярышы отличнигы (1976, 1978). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1967) “Новогорский” с‑зының (Удмурт АССР‑ы) баш ветеринар...

СӘМИҒУЛЛИН Сәйфулла Нурулла улы

СӘМИҒУЛЛИН Сәйфулла Нурулла улы (11.6.1940, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Ҡарамалы а.), селекционер. Биол. ф. д‑ры (1995), проф. (1995). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1999). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1962) Ҡыйғы р‑нының К.А.Тимирязев ис. к‑зында, 1966 й. алып Биол. ин‑тында, 1971 й. — Биохимия һәм цитохимия бүлегендә...

СӘМИҒУЛЛИНА Анна Сергеевна

СӘМИҒУЛЛИНА Анна Сергеевна (28.2.1978, Бәләбәй ҡ.), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2009). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (2000) шунда уҡ эшләй. Фәнни тикшеренеүҙәре когнитив лингвистика, семиотика, лингвосинергетика һәм текст теорияһы (инглиз теле, немец теле һәм урыҫ теле материалында) проблемаларына арналған....