Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

СОЛТАНАЙ, Кушнаренко р‑нындағы ауыл

СОЛТАНАЙ, Кушнаренко р‑нындағы ауыл, Иҫке Ғүмәр а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 38 км һәм Өфө т. юл ст. Көнб. табан 52 км алыҫлыҡта Шемәк й. (Ҡармасан й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1896 й. — 700 кеше; 1920 — 1039; 1939 — 622; 1959 — 519; 1989 — 506; 2002 — 510; 2010 — 463 кеше. Татарҙар...

СОЛТАНБАЕВ Иншар Әхмәҙулла улы

СОЛТАНБАЕВ Иншар Әхмәҙулла улы (15.8.1931, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Башҡ. Үргене а. — 7.11.2006, БР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Асҡар а.), халыҡ йырсыһы. Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1964; Р.Л.Фишер класы) Ейәнсура р‑ны Иҫәнғол а., 1968 й. алып Әбйәлил р‑ны Асҡар а. музыка мәктәптәре, 1971 й. — Ейәнсура...

СОЛТАНБАЕВА Хәҙисә Вәли ҡыҙы

СОЛТАНБАЕВА Хәҙисә Вәли ҡыҙы (27.1.1950, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Бикбау а.), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2009). БР‑ҙың атҡ. мәғариф хеҙм‑ре (2008). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1972) Буранғол урта, 1973— 75 йй. Дәүләт тулы булмаған урта мәктәптәрендә (икеһе лә — Әбйәлил р‑ны), 1976 й. алып Үрген урта...

СОЛТАНБӘК, Асҡын р‑нындағы ауыл

СОЛТАНБӘК, Асҡын р‑нындағы ауыл, Солтанбәк а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнс. 55 км һәм Чернушка т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 148 км алыҫлыҡта Сарыс й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 776 кеше; 1920 — 682; 1939 — 704; 1959 — 695; 1989 — 522; 2002 — 493; 2010 — 459 кеше. Башҡорттар йәшәй...

СОЛТАНБӘК, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл

СОЛТАНБӘК , Дүртөйлө р‑нындағы ауыл, Таймырҙа а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 8 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 109 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 378 кеше; 1920 — 487; 1939 — 561; 1959 — 473; 1989 — 188; 2002 — 172; 2010 — 182 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ...

СОЛТАНГӘРӘЕВ Рәшит Ғимран улы

СОЛТАНГӘРӘЕВ Рәшит Ғимран улы (15.12.1935, БАССР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны Таймаҫ а. — 5.11.2000, Өфө, тыуған яғында ерләнгән), яҙыусы. РФ‑тың (1996) һәм БАССР‑ҙың (1985) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1971). БДУ‑ны (1958), СССР Яҙыусылар союзы эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы (Мәскәү, 1975)...

СОЛТАНГӘРӘЕВА Розалия Әсфәндиәр ҡыҙы

СОЛТАНГӘРӘЕВА Розалия Әсфәндиәр ҡыҙы (28.3.1955, БАССР‑ҙың Әлшәй районы Яңы Сәпәш а.), фольклорсы. Филология фәндәре докторы (2003). БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1990). Яҙыусылар союзы ағзаһы (2005). БДПИ‑ны тамамлаған (1977). 1982 й. алып ТТӘИ‑лә эшләй: 1991 й. — өлкән ғилми, 2003 й. —...

СОЛТАНГӘРӘЕВТАР

СОЛТАНГӘРӘЕВТӘР, цирк артистары ғаиләһе, һыбайлылар. Миҙхәт Сәйфулла улы С. (17.2.1952, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Юлыҡ а.), РФ‑тың атҡ. артисы (2002), БАССР‑ҙың халыҡ (1984) һәм атҡ. (1979) артисы. Өфө циркы эргәһендәге Башҡ. цирк студияһын тамамлағандан һуң (1973) “Башҡортостан егеттәре” атлы цирк труппаһында...

СОЛТАНҒӘЛИЕВ Мирсәйет Хәйҙәрғәли улы

СОЛТАНҒӘЛИЕВ Мирсәйет Хәйҙәрғәли улы [13.7.1892, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Йәлембәт а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) — 28.1.1940, Мәскәү], сәйәси эшмәкәр. 1917 й. алып РСДРП(б) ағзаһы. Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. Ф.Х.Солтанғәлиевтең ағаһы. Ҡазан татар уҡытыусылар мәктәбен тамамлағандан һуң (1911) Стәрлетамаҡ...

СОЛТАНҒӘЛИЕВ Фәрит Хәйҙәрғәли улы

СОЛТАНҒӘЛИЕВ Фәрит Хәйҙәрғәли улы [20.12.1920, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Ҡырмыҫҡалы а. (БР- ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 7.8.1990, Нефтекама ҡ.], хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1976), СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1978), СССР‑ҙың почётлы нефтсеһе (1971). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. М.Х.Солтанғәлиевтең...

СОЛТАНҒӘЛИЕВ ЭШЕ

СОЛТАНҒӘЛИЕВ ЭШЕ, “с о л т а н ғ ә л и е в щ и н а”, 1920—30‑сы йй. Эске эштәр ХК органдары тарафынан М.Х.Солтанғәлиевкә, авт. һәм союздаш республикаларҙың ҡайһы бер сәйәси һәм йәмәғәт эшмәкәрҙәренә ҡаршы ойошторолған енәйәт эше. РКП(б) етәкселәренең һәм И.В.Сталиндың милли дәүләт төҙөү өлкәһендә үткәрелгән...

СОЛТАНҒОЛ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл

СОЛТАНҒОЛ, Н а ҙ ы й ы л ғ а, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Мораҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 7 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 73 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 268 кеше; 1920 — 317; 1939 — 241; 1959 — 213; 1989 — 106; 2002 — 117; 2010 — 86 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер- акушерлыҡ...

СОЛТАНМОРАТ ЯНЫШЕВ

СОЛТАНМОРАТ ЯНЫШЕВ (?— 1777), Крәҫтиәндәр һуғышын (1773— 75) баҫтырыуҙа ҡатнашыусы. Капитан (1776). Янышевтар нәҫеленән. Мырҙа. Себер даруғаһының мишәр старшинаһы. 1765 й. алып Өфө провинцияһының почта комиссары, 1768—72 йй. йылҡы м‑н сауҙа итеүселәрҙән һалым йыйыусы. Тирмәндәр һәм тире иләү заводтары...

СОЛТАНМОРАТ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл

СОЛТАНМОРАТ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Солтанморат а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 15 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 45 км алыҫлыҡта Түрһәгәҙе й. (Ауырғазы й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1382 кеше; 1920 — 1999; 1939 — 1839; 1959 — 1361; 1989 — 714; 2002 — 721; 2010 — 706...

СОЛТАНОВ Абдулла (Ғабдулла) Афзал улы

СОЛТАНОВ Абдулла (Ғабдулла) Афзал улы [25.9.1928, БАССР‑ҙың Тамъян‑Ҡатай кантоны Ҡобағош а. (БР‑ҙың Учалы р‑ны)], халыҡ йырсыһы. БР‑ҙың халыҡ артисы (1996), БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1986). Учалы р‑нының Байрамғол совхозында эшләгән. Үҙешмәкәр йырсы (ҡара: Үҙешмәкәр сәнғәт ижады). Бай тембрлы...

СОЛТАНОВ Альберт Хан улы

СОЛТАНОВ Альберт Хан улы [20.6. 1950, БАССР‑ҙың Боҙаяҙ р‑ны Боҙаяҙ а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны)], электр элемтәһе инженеры. Техник ф. д‑ры (1996), проф. (1998). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2002), РФ юғары мәктәбенең атҡ. хеҙм‑ре (2016). Ново‑ сибирск электротехник элемтә ин‑тын тамамлағандан һуң (1973)...

СОЛТАНОВ Байраҡ Зәки улы

СОЛТАНОВ Байраҡ Зәки улы (21.9. 1933, Бөрө ҡ. — 24.10.2012, Өфө), тау инженеры. БР ФА‑ның почётлы акад. (2002). Техник ф. д‑ры (1984), проф. (1986). РФ‑тың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1995), БАССР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1988). Свердловск тау ин‑тын тамамлағандан һуң (1955) Урта Азияның геол. ойошмаларында...

СОЛТАНОВ Барый Муллағәли улы

СОЛТАНОВ Барый Муллағәли улы [13.10.1907, Пермь губ. Шадринск өйәҙе Хәлит а. (Силәбе өлк. Ҡоншаҡ р‑ны) — 21.1.1945, Залендже а. (Польша) ерләнгән], Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1929—41 йй. “Донбасс” к‑зында (Силәбе өлк.) эшләй. 1942 й. ғин. алып Калинин, Брянск һәм 2‑се Белоруссия...

СОЛТАНОВ Вәсим Мөхәмәтхафиз улы

СОЛТАНОВ Вәсим (Мөхәмәтвәсим) Мөхәмәтхафиз улы [22.8.1887, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Шабай а. (БР‑ҙың Борай р‑ны) — 1977 й. июне, Сәмәрҡәнд ҡ.], яҙыусы. Тыуған ауылындағы мәҙрәсәлә, “Ғосмания” (1903 й. алып), “Ғәлиә” (1906—09) мәҙрәсәләрендә, Ҡазан татар уҡытыусылар мәктәбендә (1911—14) уҡыған. 1909 й. алып...

СОЛТАНОВ Зөфәр Хәбир улы

СОЛТАНОВ Зөфәр Хәбир улы [12.3. 1927, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Түб. Маншыр а. (БР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны) — 28.11.2012, Дүртөйлө ҡ.], режиссёр. РСФСР‑ҙың (1985) һәм БАССР‑ҙың (1967) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Башҡ. респ. мәҙәни‑ағартыу уч‑щеһын тамамлаған (Стәрлетамаҡ ҡ., 1968). 1947...