Список материалов
СОРОКИНА Анна Ивановна
СОРОКИНА Анна Ивановна (3.9.1948, Златоуст ҡ.), психолог, педагог. Психология ф. д‑ры (2001), проф. (2008). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2002), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2008). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) 60‑сы урта мәктәп (Өфө) уҡытыусыһы, 1980 й. башлап ӨАИ‑ла уҡыта, 1986 й....
СОРОКИНА Валентина Мефодьевна
СОРОКИНА Валентина Мефодьевна (9.4.1940, Өфө), сәнғәт белгесе. РФ‑тың (2012) һәм БР‑ҙың (1995) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Рәссамдар союзы ағзаһы (1989). Ю.М.Ракшаның һеңлеһе. И.Е.Репин ис. Рәсем сәнғәте, скульптура һәм архитектура ин‑тын тамамлаған (Ленинград, 1967). 1960 й. алып БДХМ‑да эшләй: 1968 й....
СОРОРАТ
СОРОРАТ (лат. soror — һеңле), тол иргә үлгән ҡатынының һеңлеһенә өйләнеү хоҡуғы биргән никах формаһы. Был осраҡта ҡалым аҙыраҡ күләмдә түләнгән. 20 б. башына тиклем башҡорттарҙа йола хоҡуғы нормаһы иҫәпләнгән. Туғанлыҡ системаһына ярашлы, тол ир ш. уҡ үлгән ҡатынының ике туған һеңлеһенә өйләнә алған....
СОРТТАР ҺЫНАУ
СОРТТАР ҺЫНАУ, а.х. культураларының сорттарын һәм гибридтарын хужалыҡ‑биол. билдәләр комплексы, үҙенсәлектәре б‑са өйрәнеү, бөтә яҡлап баһалау һәм а.х. производствоһы шарттарында үҫтереү өсөн уларҙың яраҡлылығын, хужалыҡта файҙаһын (стандарт м‑н сағыштырғанда) билдәләү. Киңәйтелгән (өйрәнеү ваҡытын...
СОРТТАРҘЫ РАЙОНЛАШТЫРЫУ
СОРТТАРҘЫ РАЙОНЛАШТЫРЫУ, а.х. культураларының юғары продуктив сорттарын, гибридтарын һайлап алыу һәм уларҙы үҫтереүҙең терр. сиктәрен билдәләү. Сорт һынау һөҙөмтәләре б‑са хужалыҡ‑биол. билдәләр стандартын үткән сорттар һәм гибридтар районлаштырыла. С.р. РСФСР субъекттарының тупраҡ-климат зоналары б‑са...
СОСНОВКА РАЙОНЫ
СОСНОВКА РАЙОНЫ, Силәбе өлкәһенең төньяҡ‑көнсығышында урынлашҡан. 1934 й. 20 дек. ойошторолған. Майҙаны — 2112 км2. Адм. үҙәге — Долгодеревенский ауылы. Районда 16 ауыл советы, 78 ауыл торама пункты бар. Халҡы — 60,9 мең кеше (2010), ш. иҫ. 18% башҡорттар (ҡара: Урал аръяғы башҡорттары). Башҡорттар...
СОСНОВКА, ауыл, Черниковка эшселәр ҡасабаһы эсендә
СОСНОВКА, ауыл, 20 б. 30‑сы йй. уртаһынан Черниковка эшселәр ҡасабаһы эсендә (ҡара: Черниковск).
Ауылға 19 б. 70‑се йй. Өфө өйәҙендә Вятка губ. һәм Өфө губернаһынан күсеп килеүселәр Сосновский яңы ауылы булараҡ нигеҙ һала. 1896 й. 11 йортта 85 кеше йәшәгән. Игенселек м‑н шөғөлләнгәндәр. 20 б. башынан...
СОСНОВКА, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
СОСНОВКА, Ҡ а р а т а л, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Йылайыр а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 62 км һәм Сибай т. юл ст. К. табан 33 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 145 кеше; 1959 — 341; 1989 — 527; 2002 — 530; 2010 — 407 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы “Йылайыр” ЯСЙ‑нда эшләй. Төп мәктәп,...
СОСНОВКА, Баҡалы р‑нындағы ауыл
СОСНОВКА, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Баҡалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 2 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 77 км алыҫлыҡта Сөн й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 91 кеше; 1959 — 101; 1989 — 317; 2002 — 327; 2010 — 254 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002). Балалар баҡсаһы бар.
Ауылға 20...
СОСНОВКА, Белорет р‑нындағы ауыл
СОСНОВКА, Белорет р‑нындағы ауыл, Сосновка а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 26 км һәм Белорет т. юл ст. К. табан 7 км алыҫлыҡта Ятва й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 347 кеше; 1989 — 1219; 2002 — 779; 2010 — 723 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы Сосновка урман хужалығында,...
СОСНОВКА, Мишкә р‑нындағы ауыл
СОСНОВКА, Мишкә р‑нындағы ауыл, Оло Сухояз а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 28 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 98 км алыҫлыҡта Ҡыңғыр й. (Бөрө й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 686 кеше; 1920 — 804; 1939 — 842; 1959 — 828; 1989 — 683; 2002 — 633; 2010 — 615 кеше. Мариҙар йәшәй...
СОСНОВЫЙ БОР, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл
СОСНОВЫЙ БОР, Ҡ а р и ҙ е л, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Магинск а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 14 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 124 км алыҫлыҡта Бирҙәш й. (Ҡариҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 1502 кеше; 1959 — 1118; 1989 — 205; 2002 — 203; 2010 — 152...
СОСНОВЫЙ ЛОГ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл
СОСНОВЫЙ ЛОГ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Түб. Исҡуш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 29 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) Көнб. табан 66 км алыҫлыҡта Күсәүеш й. (Әй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 92 кеше; 1959 — 116; 1989 — 166; 2002 — 192; 2010 — 125 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002)....
СОСНОВЫЙ, Ҡарағай күл
СОСНОВЫЙ, Ҡ а р а ғ а й к ү л, Әй й. басс. төбәк, тәбиғәт ҡомартҡыһы (2005). Дыуан р‑ны Дыуан а. көньяҡ‑көнбайышҡа табан 2,8 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Шул уҡ исемле күлде (оҙонлоғо яҡынса 240 м, киңлеге 200 м) үҙ эсенә алған күл‑һаҙлыҡ комплексы. Майҙаны 16 га. Аҫҡы пермдең көңгөр ярусы тоҡомдарынан...
СОССЮРЕЯ
СОССЮРЕЯ (Saussurea), астра һымаҡтар ғаиләһенәҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 400 төрө билдәле, Евразияның, Төньяҡ Американыңһәм Австралияның арктик һәм уртаса бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда 5 төрөүҫә. Күп йыллыҡүләндәр. Һабаҡтары төҙ, ябай йәки тармаҡлы (өҫкөөлөшөндә), бейеклеге 20—120 см тиклем....
СОСЮРА Владимир Николаевич
СОСЮРА Владимир Николаевич (25.12.1897, Екатеринослав губ. Дебальцево ст. — 8.1.1965, Киев), шағир. “Ҡыҙыл розалар” (“Красные розы”; 1932), “Баҡсалар шаулаһын өсөн” (“Чтоб сады шумели”; 1947), “Хеҙмәтсән ғаилә бәхете” (“Счастье семьи трудовой”; 1962) һ.б. шиғри йыйынтыҡтар авторы. 1941—43 йй. шағирҙың...
СОТНИКОВ Иван Владимирович
СОТНИКОВ Иван Владимирович (12.2.1908, Тула губ. Скуратово ст. — 21.2.1988, Өфө), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1957). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Дәүләт художестволы фәндәр акад. (Мәскәү, 1930), Мәскәү яңы телдәр пед. ин‑тын (1934) тамамлаған. 1952 й. алып Өфөлә йәшәй һәм эшләй: “Литературная Башкирия”...
СОТНИКОВ Михаил Васильевич
СОТНИКОВ Михаил Васильевич [1925, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Прасковьино‑Васильевка а. — 17.5.1945, Лодзь ҡ. (Польша) ерләнгән], Дан орд. тулы кавалеры. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1943 й. февр. алып Үҙәк, Белоруссия һәм 1‑се Белоруссия фронттарында 8‑се гвардия армияһының 82‑се гвардия уҡсылар див....
СОФИЕВКА, Миәкә р‑нындағы ауыл
СОФИЕВКА, Миәкә р‑нындағы ауыл, Ҡаран а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 28 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнс. табан 56 км алыҫлыҡта Ҡыҙылъюл й. (Өршәк й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 347 кеше; 1920 — 425; 1939 — 187; 1959 — 93; 1989 — 90; 2002 — 201; 2010 — 136 кеше. Башҡорттар йәшәй...
СОФРОНИЙ, дин әһеле. Архиепископ (1929), архимандрит (1915)
СОФРОНИЙ (донъяуи исеме Арефьев Иван Алексеевич; 19.3.1879, Пермь губ. Шадринск өйәҙе — 23.12.1937, Краснодар ҡ.), дин әһеле, Өфө һәм Дәүләкән архиепискобы (1933—34). Дини тәғлимәт канд. (1903). Архиепископ (1929), архимандрит (1915). Монахлыҡ ҡабул иткән (1915). Пермь дини семинарияһын (1899), Мәскәү...
