Список материалов
СТАРИКОВ Владимир Николаевич
СТАРИКОВ Владимир Николаевич (15.1.1940, БАССР‑ҙың Ишембай р‑ны Егән а. — 28.4.2007, Өфө), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1988), проф. (1990). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1966) шунда уҡ эшләй. 1970 й. алып СССР ФА БФ‑та (өлкән ғилми хеҙм‑р, лаб. мөдире). 1973 й. башлап Төмән индустриаль ин‑тының хисаплау...
СТАРОВА Наталья Владимировна
СТАРОВА Наталья Владимировна (15.8.1923, Курск губернаһы Поляна а. — 26.11.2005, Өфө ҡ.), генетик. БР ФА‑ның почётлы академигы (1994), биология фәндәре докторы (1974), профессор (1990). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1993). Харьков ауыл хужалығы институтын тамамлаған (1948). 1951 й. алып Степной урман‑тәжрибә...
СТАРООБРЯДСЫЛЫҠ
СТАРООБРЯДСЫЛЫҠ, с т а р о в е р л ы ҡ, патриарх Никондың сиркәү реформаларын ҡабул итеүҙән баш тартҡан дини ағымдар йыйылмаһы. 17 б. 2‑се ярт. Урыҫ православие сиркәүенең бүлгеләнеүе һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. С. эйәреүселәре (старообрядсылар) грек өлгөһө б‑са үҙгәртелгән дини китаптарҙы, йолаларҙы,...
СТАРОСТА
СТАРОСТА, 16 б. — 20 б. 20‑се йй. башында Рәсәйҙә бәләкәй адм.‑терр. берәмектәргә һәм йәмәғәт коллективтарына етәкселек итер өсөн һайлап ҡуйылған кеше. Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуынан һуң башҡ. улустарында С. абруйлы башҡ. вәкилдәре — бейҙәр, тархандар һ.б. араһынан һайланған. Вазифа нәҫел...
СТАРОСТИН Михаил Леонтьевич
СТАРОСТИН Михаил Леонтьевич (24.2.1955, Октябрьский ҡ.), спортсы. Спидвей б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1976), Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры (2002). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1997). “Нефтсе” спорт‑техник клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры М.И. Ворсин). “Башҡортостан” (1973—94), “ЛУКОЙЛ—...
СТАРЦЕВ Александр Петрович
СТАРЦЕВ Александр Петрович (21.10. 1922, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Монастырь Дыуанайҙары а., хәҙ. БР‑ҙың Бөрө р‑ны Старцин а., — 9.4.2008, Пермь ҡ.), Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе командирҙар мәктәбен тамамлаған. 1936 й. алып Бөрө р‑нында эшләй. 1941 й. башлап Совет Армияһында....
СТАРЦЕВ Александр Петрович
СТАРЦЕВ Александр Петрович (21.10.1922, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Монастырь Дыуанайҙары а., хәҙер БР‑ҙың Бөрө районы Старцин а., — 9.4.2008, Пермь ҡ.), Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе командирҙар мәктәбен тамамлаған. 1936 й. алып Бөрө районында эшләй. 1941 й. башлап Совет...
СТАРЦЕВ Михаил Гаврилович
СТАРЦЕВ Михаил Гаврилович (16.11. 1938, Бөрө ҡ. — 5.12.2013, Өфө), инженер‑төҙөүсе. РФ‑тың (1995), БАССР‑ҙың (1981) атҡ. төҙөүсеһе, РФ‑тың почётлы төҙөүсеһе (1998). ӨНИ‑не тамамлаған (1983). 1962 й. алып “Башнефтезаводстрой” ААЙ‑нда: 1967 й. башлап прораб, 1972 й. — баш инженер, 1974 й. — 2‑се төҙөлөш...
СТАРЦИН, Бөрө р‑нындағы ауыл
СТАРЦИН, С т а р и ц и н, Бөрө р‑нындағы ауыл, Калинники а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 26 км һәм Өфө т. юл ст. Т. табан 71 км алыҫлыҡта Старица күле (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 412 кеше; 1920 — 576; 1939 — 552; 1959 — 326; 1989 — 221; 2002 — 255; 2010 — 263 кеше. Урыҫтар...
СТАРШИНА
СТАРШИНА, 18 б. аҙ. — 20 б. башында Рәсәйҙә крәҫтиән үҙидараһына етәкселек иткән кеше.
Баш С. Башҡортостан терр‑яһында адм.‑терр. берәмек — даруға, башҡ. улустары төркөмө йәки мишәр командалары ба шында торған. Вазифа 1739 й. В.Н.Татищевтың тәҡдиме б‑са Л.Я.Соймонов тарафынан булдырыла. Ырымбур комиссияһы...
СТАСЮКОНИС Альфред Брониславович
СТАСЮКОНИС Альфред Брониславович (27.5.1957, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Таутөмән а.), журналист. БР‑ҙың атҡ. матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙм‑ре (2004). Журналистар союзы ағзаһы (1984). Ростов ун‑тында уҡыған (1985—88). 1978—95 йй. “Свет Октября” (“Октябрь уты”; ҡара: “Иглинские вести”), “Калининец” (“Калининсы”;...
СТАТИСТИК МӘҒЛҮМӘТ СИСТЕМАҺЫ ИНСТИТУТЫ.
СТАТИСТИК МӘҒЛҮМӘТ СИСТЕМАҺЫ ИНСТИТУТЫ. 1965 й. Өфөлә СССР Үҙәк статистика идаралығының Башҡ‑н технологик бүлеге булараҡ асыла, 1971 й. алып СССР Үҙәк статистика идаралығы Бөтә Союз проект‑технология ин‑тының, 1985 й. — Бөтә Союз статистик мәғлүмәт системаһы ғилми‑тикшеренеү һәм проект‑технология ин‑тының...
СТАТИСТИК ФИЗИКА
СТАТИСТИК ФИЗИКА, с т а т и с т и к м е х а н и к а, физиканың макроскопик есемдәрҙең — бик күп һандағы бер иш ваҡ өлөшсәләрҙән (молекулалар, атомдар, электрондар һ.б.) торған системаларҙың үҙсәнлектәрен өйрәнеүсе бүлеге. Системаларҙың хәле б‑са тигеҙләнеше булмаған (физик кинетика; тигеҙләнеше булмаған...
СТАТИСТИКА
СТАТИСТИКА (нем. Statistik), 1) эске йөкмәткеһе м‑н айырылғыһыҙ бәйләнештә, конкрет урын һәм ваҡыт шарттарында күп төрләнеүсе һәм үҫеүсе күренештәрҙең һанын, законлыҡтарын өйрәнеү күрһәткестәрен һәм ысулдарын тикшергән һәм теоретик положениеларын эшләгән фән. 2) Күп яҡлы йәмғиәт тормошо күренештәре...
СТАТИСТИКА, ИНФОРМАТИКА ҺӘМ ХИСАПЛАУ ТЕХНИКАҺЫ КОЛЛЕДЖЫ
СТАТИСТИКА, ИНФОРМАТИКА ҺӘМ ХИСАПЛАУ ТЕХНИКАҺЫ КОЛЛЕДЖЫ, 1932 й. Башҡ‑н план- иҡт. техникумы булараҡ асыла, 1942 й. алып статистика техникумы, 1967 й. — иҫәпте механизациялау техникумы, 1990 й. — информатика һәм хисаплау техникаһы техникумы, 1992 й. — Өфө статистика, информатика һәм хисаплау техникаһы...
СТӘРЛЕ, йылға
СТӘРЛЕ, йылға, Ашҡаҙар й. һул ҡушылдығы. Стәрлебаш р‑ны Стәрлебаш а. көнбайышҡа табан 6 км алыҫлыҡта башлана. Стәрлебаш, Стәрлетамаҡ р‑ндары буйлап көньяҡ-көнбайыштан төньяҡ‑көнсығышҡа ҡарай аға һәм Ашҡаҙар й. (тамағынан 2 км алыҫлыҡта) ҡоя. Оҙонлоғо 78 км, басс. майҙаны 630 км2. Ҡар һыуы м‑н туйына....
СТӘРЛЕБАШ МӘҘРӘСӘҺЕ
СТӘРЛЕБАШ МӘҘРӘСӘҺЕ, юғары уҡыу йорто. 1720 й. Нуғай даруғаһының Тәлтем‑Юрматы улусы Стәрлебаш а. (хәҙ. БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) мәсете эргәһендә асыла. Ырымбур мосолман диниә назараты ҡарамағында була, хәйер, иғәнә аҡсаһына тотола. Уҡытыу‑тәрбиә процесына мөҙәрис м‑н мәсеттең имам-хатибы етәкселек итә....
СТӘРЛЕБАШ РАЙОНЫ
СТӘРЛЕБАШ РАЙОНЫ, БР‑ҙың көньяҡ‑көнбайышында урынлашҡан. Төньяҡта — Миәкә р‑ны, төньяҡ-көнбайышта — Ырымбур өлк., көнсығышта — Стәрлетамаҡ, көньяҡ‑көнсығышта — Мәләүез, көньяҡта Фёдоровка р‑ндары м‑н сиктәш. 1930 й. 20 авг. Ҡарағош р‑ны булараҡ ойошторола (ҡара: Административ район), район составына...
СТӘРЛЕБАШ УРТА МӘКТӘБЕ №1
СТӘРЛЕБАШ УРТА МӘКТӘБЕ №1, Стәрлебаш р‑нында урынлашҡан. 1909 й. мәктәп базаһында татар донъяуи мәктәбе булараҡ асыла, 1918 й. алып 1‑се баҫҡыс, 1921 й. — 2‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе, 1931 й. — өлгөлө мәктәп, 1932 й. — колхозсы йәштәр мәктәбе, 1934 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1935 й. хәҙ....
СТӘРЛЕБАШ‑ФЁДОРОВКА ҠАЛҠЫУЛЫҒЫ
СТӘРЛЕБАШ‑ФЁДОРОВКА ҠАЛҠЫУЛЫҒЫ, Дим й. урта ағымынан Ырымбур өлк. сигенә тиклем төньяҡ‑көнбайыштан көньяҡ‑көнсығышҡа табан һуҙылған. Абс. бейеклеге 479 м. Бөгөлмә‑Бәләбәй ҡалҡыулығының дауамы булып тора. Рельефы эрозиялы‑денудациялы; сағыштырмаса бейеклеге 5—50 м булған һырттарҙан, тигеҙ арҡаларҙан,...
