Список материалов
ХӘҘЕРГЕ БИШБӘЙГЕ, конкурс
ХӘҘЕРГЕ БИШБӘЙГЕ, тотҡарлыҡтар үтеп һыбай йөрөүҙе (конкурс), шпагалар м‑н фехтованиены, пистолеттан атыуҙы, йөҙөүҙе һәм еңел атлетика кросын үҙ эсенә алған спорт төрө. Башҡортостанда Х.б. 20 б. 60‑сы йй. башында “Спартак” ДСО‑һында Н.Г. Юрченко етәкс. тәүге секция асылыуға бәйле үҫешә башлай. 1963 й....
ХӘҘЕРГЕ ГУМАНИТАР АКАДЕМИЯ
ХӘҘЕРГЕ ГУМАНИТАР АКАДЕМИЯ. Мәскәүҙә урынлашҡан. 1994 й. Өфө һәм Октябрьский филиалдары, 1996 й. Стәрлетамаҡ филиалы асыла. Телестудияһы, телелекция залдары, академияның мәғлүмәт‑белем биреү ресурстарына инеү мөмкинлеген тәьмин итеүсе махсус йыһазландырылған уҡыу урындары бар. Уҡытыу (дистанцион) көндөҙгө...
ХӘҘЕРГЕ ДИНИ ХӘРӘКӘТТӘР
ХӘҘЕРГЕ ДИНИ ХӘРӘКӘТТӘР, 20 б. 60—70‑се йй. барлыҡҡа килгән дини берекмәләр һәм төркөмдәр. Көнбайыш христиан йүнәлешендәге (“Христос сиркәүе”, “Ғаилә” һ.б.), көнсығышта (Трансценденталь медитация, Халыҡ‑ара Кришна аңы йәмғиәте һ.б.), беҙҙең илдә (“Державная” Божья Матерь православие сиркәүе, “Алтай...
ХӘЖИРӘ ЙЫРЫ”, башҡорт халыҡ йыры
“ХӘЖИРӘ ЙЫРЫ”, “Хәжирәкәй”, башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр йырҙың көйөн Н.Д.Шоңҡаров 1965 й. БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Туңғатар а. Г.Яҡуповтан яҙып ала. Лирик‑эпик йыр. 19 б. 1‑се ярт. барлыҡҡа килгән, тип фараз ителә. Легенда б‑са йырҙы М.Е.Буҙыҡаевтың ҡыҙы Хәжирә ижад итә, уны 1‑се мишәр кантоны...
ХӘЗИӘХМӘТОВ Рәшит Мөхәмәт улы
ХӘЗИӘХМӘТОВ Рәшит Мөхәмәт улы (31.10.1949, БАССР‑ҙың Ҡариҙел р‑ны Берлог ҡсб), эколог. Биол. ф. д‑ры (2002), проф. (2011). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1984) Биология ин‑тында эшләй (1993 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑ре). 1994 й. башлап БДУ‑ла. Фәнни эшмәкәрлеге агроэкология, глобализация һәм глобаль экология...
ХӘЗИӘХМӘТОВ Фаил Сабирйән улы
ХӘЗИӘХМӘТОВ Фаил Сабирйән улы (14.11.1956, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Үрмәт а.), зоотехник. А.х. ф. д‑ры (2006), проф. (2007). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2005). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1983) шунда уҡ (өҙөклөктәр м‑н) эшләй: 2006 й. алып хайуандарҙы ашатыу һәм физиология каф. мөдире, 2010 й. — биол.‑технология...
ХӘЗИӘХМӘТОВ Фаил Сабирйән улы
ХӘЗИӘХМӘТОВ Фаил Сабирйән улы (14.11.1956, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Үрмәт а.), зоотехник. А.х. ф. д‑ры (2006), проф. (2007). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2005). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1983) шунда уҡ (өҙөклөктәр м‑н) эшләй: 2006 й. алып хайуандарҙы ашатыу һәм физиология каф. мөдире, 2010 й. — биол.‑технология...
ХӘЗИӘХМӘТОВ Шамил Сафуан улы
ХӘЗИӘХМӘТОВ Шамил Сафуан улы (8.9.1941, БАССР‑ҙың Өфө районы Алексеевка а. — 22.12.2012, Өфө ҡ.), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1982). ӨНИ‑не тамамлаған (1967). 1960 й. алып Омск ҡ., Үзбәк ССР‑ының, Печора ҡ. төрлө предприятиеларында; 1970 й. башлап “Башсантехмонтаж” тресында эшләй. 1985—88 йй. “Вечерняя...
ХӘЗИЕВ Ғәҙелгәрәй Закир улы
ХӘЗИЕВ Ғәҙелгәрәй Закир улы [15.5. 1930, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Иҫке Ҡалмаш а. (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 12.2.2012, Өфө], ветеринар врач. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995), ветеринария ф. д‑ры (1982), проф. (1986). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1953) Иглин р‑нында эшләй: район а.х. идаралығының ветеринар...
ХӘЗИЕВ Ғәлимйән Мөхәмәтша улы
ХӘЗИЕВ Ғәлимйән Мөхәмәтша улы [11.7.1930, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Исмаил а. (БР‑ҙың Туймазы районы) — 2.2.2021, Әлмәт ҡ.], Социалистик Хеҙмәт Геройы (1971). ТАССР‑ҙың атҡаҙанған нефтсеһе (1981), СССР‑ҙың (1981), ТАССР‑ҙың (1985) почётлы нефтсеһе. 1949 й. алып “Татнефть” ААЙ‑ның Әлмәт быраулау эштәре...
ХӘЗИЕВ Рөстәм Әсхәт улы
ХӘЗИЕВ Рөстәм Әсхәт улы (1.2.1960, Өфө), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2005), проф. (2010). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1983) шунда уҡ уҡыта. Фәнни тикшеренеүҙәре 20 б. 1‑се ярт. Уралдың соц. һәм сәйәси тарихына арналған. 100‑ҙән ашыу фәнни хеҙмәт авторы.
Хеҙм.: “Бублики для республики”: исторический профиль...
ХӘЗИЕВ Фәнғәт Хаммат улы
ХӘЗИЕВ Фәнғәт Хаммат улы (27.4.1936, БАССР‑ҙың Балтас районы Яланғас а.), тупраҡ белгесе, агрохимик, агроэколог. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1991), биология фәндәре докторы (1983), профессор (1989). РФ‑тың (1997) һәм БАССР‑ҙың (1985) атҡаҙанған фән эшмәкәре. Ҡазан университетын тамамлаған (1960). 1963 й....
ХӘЗИЕВА Рәүилә Миңлеғәле ҡыҙы
ХӘЗИЕВА Рәүилә Миңлеғәле ҡыҙы [15.8.1930, БАССР‑ҙың Өфө кантоны (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) Ибраһим а.], бейеүсе. БАССР‑ҙың халыҡ (1967) һәм атҡ. (1955) артисы. Башҡорт театр‑художество уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1952; педагогы Х.Бохарский) Башҡорт дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбле (ҡара: Ғәскәров Ф. исемендәге...
ХӘЗИЕВА Рәүилә Миңлеғәле ҡыҙы
ХӘЗИЕВА Рәүилә Миңлеғәле ҡыҙы [15.8.1930, БАССР‑ҙың Өфө кантоны (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы районы) Ибраһим а. — 18.8.2021, Өфө ҡ.], бейеүсе. БАССР‑ҙың халыҡ (1967) һәм атҡаҙанған (1955) артисы. Башҡ. театр‑художество училищеһын тамамлағандан һуң (1952; педагогы Х.Бохарский) Башҡ. дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбле...
ХӘЗИПОВ Рим Хәлит улы
ХӘЗИПОВ Рим Хәлит улы (30.1. 1939, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Ҡырмыҫҡалы а.), инженер‑технолог. Техник ф. д‑ры (1995), проф. (2007). БАССР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1987), РФ‑тың почётлы нефтсеһе (2001). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1967) шунда уҡ эшләй. 1977 й. алып Башҡ‑н нефть ғилми‑тикшеренеү һәм проект...
ХӘЙ Мөхәмәтйәров, шағир
ХӘЙ Мөхәмәтйәров [ысын исеме Мөхәмәтйәров Хәй Ғабдрафиҡ улы; 2.9.1911, Пермь губ. Шадринск өйәҙе Ҡунаҡбай а. (Силәбе өлк. Ҡоншаҡ р‑ны) — 1941 й. дек., ?; башҡа мәғлүмәттәр б‑са,1942 й. ғин., Мәскәү өлк.], шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934).Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡорт пед....
ХӘЙБӘТ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл
ХӘЙБӘТ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Урғалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 60 км һәм Урғалы т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 12 км алыҫлыҡта Кесе Урғалы й. (Әй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 329 кеше; 1920 — 307; 1939 — 452; 1959 — 382; 1989 — 172; 2002 — 173; 2010 — 143 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ХӘЙБУЛЛА МУЗЕЙЫ
ХӘЙБУЛЛА МУЗЕЙЫ. Хәйбулла р‑ны Аҡъяр а. урынлашҡан. 1993 й. ойошторола, 1994 й. алып Милли музей филиалы, 2006 й. Хәйбулла тарих‑тыуған яҡты өйрәнеү музейы статусын ала. 1995 й. экспозицияһы асыла. Музей фондында 7 меңдән ашыу һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. 19 б. аҙ. — 20 б. башы этнография коллекцияһы (һарауыс,...
ХӘЙБУЛЛА РАЙОНЫ
ХӘЙБУЛЛА РАЙОНЫ, БР‑ҙың көньяҡ‑көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан. Төньяҡта Баймаҡ р‑ны, көнсығышта һәм көньяҡта — Ырымбур өлк., көнбайышта һәм төньяҡ‑көнбайышта Ейәнсура һәм Йылайыр р‑ндары м‑н сиктәш. 1930 й. 20 авг. ойошторола (ҡара: Административ район), район составына Йылайыр кантоны улустары индерелә....
ХӘЙБУЛЛА СОРТ ҺЫНАУ УЧАСТКАҺЫ
ХӘЙБУЛЛА СОРТ ҺЫНАУ УЧАСТКАҺЫ. 1937 й. Хәйбулла р‑ны Һамар а. ойошторола, 2001 й. ябыла. Башҡортостандың Урал аръяғы дала зонаһы һәм Урал алды дала зонаһы шарттарында үҫтереү өсөн иген культураларының, ҡуҙаҡлы иген культураларының сорттарын һынау, сорттарын һәм гибридтарын һайлап алыу һәм тәҡдим итеү...
