Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХӘЙБУЛЛИН Ғәзимулла Ғәйнулла улы

ХӘЙБУЛЛИН Ғәзимулла Ғәйнулла улы [12.8.1927, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Иҙрис а. (БР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны) — 16.9.1995, Өфө], Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). 1951—93 йй. “Гидравлика” ДУП‑ында токарь булып эшләй. Х. ҡатнашлығында 8‑се биш йыллыҡ планды үтәгәндә юғары етештереү күрһәткестәренә өлгәшелгән, ТА‑6, ТА‑8,...

ХӘЙБУЛЛИН Ҡотлоәхмәт Ҡотлоғәлләм улы

ХӘЙБУЛЛИН Ҡотлоәхмәт Ҡотлоғәлләм улы [29.12.1921, АСБР‑ҙың Үҫәргән кантоны Сөләймән а. (БР‑ҙың Ейәнсура районы) — 10.11.1943, Белорус ССР‑ының Воломановка а. ерләнгән], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Ейәнсура районының “Ҡыҙыл Һүрәм” колхозында эшләй. 1941 й. октябренәнҮҙәк...

ХӘЙБУЛЛИН Ҡотлоәхмәт Ҡотлоғәлләм улы

ХӘЙБУЛЛИН Ҡотлоәхмәт Ҡотлоғәлләм улы [29.12.1921, АСБР‑ҙың Үҫәргән кантоны Сөләймән а. (БР‑ҙың Ейәнсура районы) — 10.11.1943, Белорус ССР‑ының Воломановка а. ерләнгән], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Ейәнсура районының “Ҡыҙыл Һүрәм” колхозында эшләй. 1941 й. октябренәнҮҙәк...

ХӘЙБУЛЛИН Миңлеғәлим Хисам улы

ХӘЙБУЛЛИН Миңлеғәлим Хисам улы [12.2.1929, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Әхмәр а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны)], агроном, хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1988). БАХИ‑ны тамамлаған (1980). 1943 й. башлап Ишембай р‑нында эшләй: 1953 й. алып баш бухгалтер, 1964 й. — партия ком‑ты секретары, 1965—75...

ХӘЙБУЛЛИН Мөхәмәт Миңлеғәлим улы

ХӘЙБУЛЛИН Мөхәмәт Миңлеғәлим улы [1.6.1956, БАССР‑ҙың Маҡар р‑ны Әхмәр а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны)], агроном. А.х. ф. д‑ры (2007), проф. (2010). М.Х.Хәйбуллиндың улы. БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1979) 1981 й. тиклем Ишембай р‑нының “Искра” к‑зында баш агроном булып эшләй. 1983 й. алып БДАУ‑ҙа: 1994 й. башлап...

ХӘЙБУЛЛИНА Татьяна Николаевна

ХӘЙБУЛЛИНА Татьяна Николаевна (19.10.1956, Ырымбур ҡ.), театраль педагог. Проф. (2007). БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2002), РФ‑тың атҡ. юғары мәктәп хеҙм‑ре (2007). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1992). ӨДСИ‑не тамамлаған (1981; Л.В.Вәлиев курсы), 1982 й. алып шунда уҡ уҡыта: 2000 й. башлап театр ф‑ты...

ХӘЙҘӘРОВ Әмирйән Сөләймән улы

ХӘЙҘӘРОВ Әмирйән Сөләймән улы [20.11.1911, Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Үрге Ҡоҙаш а. (БР‑ҙың Тәтешле районы) — 25.11.1996, шунда уҡ], кавалерист, кесе лейтенант (1944). Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Тамбов кавалерия училищеһын тамамлаған (1944). 1934 й. тиклем “Урал” колхозында...

ХӘЙҘӘРОВ Мөхәмәт Аллаяр улы

ХӘЙҘӘРОВ Мөхәмәт Аллаяр улы [7.3.1915, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Мулдаш а. (БР‑ҙың Учалы р‑ны) – 17.7.1999, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1957). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А. Тимирязев ис. Башҡорт пед. ин‑тын (1949), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын (Мәскәү, 1958) тамамлаған. 1933 й. алып...

ХӘЙҘӘРОВ Рауил Рәфиз улы

ХӘЙҘӘРОВ Рауил Рәфиз улы (25.12. 1966, Өфө), спортсы. Шайбалы хоккей б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1990). “Салауат Юлаев” СДЮШОР‑ы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры В.И.Воробьёв). Салауат Юлаев исемендәге спорт клубы (1983—88), “Динамо” (Мәскәү, 1988—92) командаларында уйнай. Бөтә донъя универсиадаһы...

ХӘЙҘӘРШИН Ғәйнанша Хәйҙәрша улы

ХӘЙҘӘРШИН Ғәйнанша Хәйҙәрша улы [5.2.1911, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Байғужа а. (БР‑ҙың Яңауыл р‑ны) — 4.12.2006, шунда уҡ], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1930 й. алып Магнитогорск металлургия комб‑тында, 1932—34 йй. һәм 1940—41 йй. Яңауыл р‑нының М.В.Фрунзе ис. к‑зында, 1934—40...

ХӘЙҘӘРШИН Ғәйнанша Хәйҙәрша улы

ХӘЙҘӘРШИН Ғәйнанша Хәйҙәрша улы [5.2.1911, Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Байғужа а. (БР‑ҙың Яңауыл районы) — 4.12.2006, шунда уҡ], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1930 й. алып Магнитогорск металлургия комбинатында, 1932—34 йй. һәм 1940—41 йй. Яңауыл районының М.В.Фрунзе исемендәге...

ХӘЙРЕДИНОВ Нил Шәһитйән улы

ХӘЙРЕДИНОВ Нил Шәһитйән улы (23.1.1932, Баҡы — 24.12.2009, Өфө), геолог‑нефтсе. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1971), проф. (1976). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1997), СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1978). Әзербайжан ун‑тын тамамлағандан һуң (Баҡы, 1956) “Небитдагнефть” НГДУ‑һында эшләй (Төрөкмән ССР‑ы);...

ХӘЙРЕТДИН Мөжәй, яҙыусы

ХӘЙРЕТДИН Мөжәй (ысын исеме Хәйретдинов Мозаһит Хәйретдин улы; 26.3.1901, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Төрөкмән а., хәҙ. Октябрьский ҡ. эсендә, — 4.9.1944, Дахау концентрацион лагеры, Германия), яҙыусы. 1938 й. Хасан күле эргәһендә совет‑япон ҡораллы конфликтында, Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1919 й. алып Ҡыҙыл...

ХӘЙРЕТДИНОВ Әлфәт Фазлетдин улы

ХӘЙРЕТДИНОВ Әлфәт Фазлетдин улы (16.9.1938, БАССР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны Уҫман‑Ташлы а.), урман белгесе. А.х. ф. д‑ры (1991), проф. (1991). РФ‑тың атҡ. урман белгесе (1998), РФ‑тың атҡ. юғары мәктәп хеҙм‑ре (2011), БССР‑ҙың атҡ. урман белгесе (1990). БАХИ‑ны (1962),Урал урман‑техника ин‑тын (Свердловск ҡ.,...

ХӘЙРЕТДИНОВ Ирек Абдулхаҡ улы

ХӘЙРЕТДИНОВ Ирек Абдулхаҡ улы (11.3.1932, ТАССР‑ҙың Норлат станцияһы ҡсб — 9.5.2011, Өфө), геохимик. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1988), проф. (1991). Ҡазан ун‑тын та­мамлағандан һуң (1954) шунда уҡ эшләй. 1957 й. алып Урал геол. идаралығында (Свердловск ҡ.) ревизия‑тикшереү партияһы нач., 1959 й. — эҙләү‑разведкалау,...

ХӘЙРЕТДИНОВА Татьяна Борисовна

ХӘЙРЕТДИНОВА Татьяна Борисовна (28.8.1948, Өфө), педиатр. Мед. ф. д‑ры (1993), проф. (1996). БР‑ҙың атҡ. табибы (2007), РФ‑тың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2002). БДМИ‑ны та­мамлағандан һуң (1972) Силәбе ҡ. 8‑се ҡала дауаханаһында эшләй. 1973—75 йй. Силәбе өлк. ревматология шифаханаһында бүлек мөдире, 1979...

ХӘЙРИ Ғәйнан, яҙыусы

ХӘЙРИ Ғәйнан (ысын исеме Хәйриев Тимерғәйнан Хәйретдин улы; 15.6.1903, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Иҫке Мәсетле а., хәҙ. БР‑ҙың Нуриман р‑ны Иҫке Күл а., – 16.10.1938, Өфө), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934). Тыуған ауылында мәҙрәсәлә уҡый. 20‑се йй. — 30‑сы йй. башында “Башҡортостан йәштәре”, “Белем”,...

ХӘЙРИ Ринат, шағир

ХӘЙРИ Ринат (ысын исеме Хәйретдинов Ринат Мәғәфүр улы; 19.1.1950, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Үрмәт а. — 5.9.1990, шунда уҡ), шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1986). БДУ‑ны та­мамлаған (1974). “Маяк” гәз. эшләй. “Әле яҙ башы ғына” исемле тәүге шиғырҙар йыйынтығы 1983 й. сыға. Х. шиғриәтенә эскерһеҙ интонация,...

ХӘЙРИӘ

ХӘЙРИӘ, айырым шәхестәрҙең, дәүләт учреждениеларының, йәмәғәт һәм дини ойошмаларҙың мохтажлыҡта йәшәүселәргә ярҙам күрһәтеүе. Х. мәҙәниәт, һаулыҡ һаҡлау һ.б. үҫешенә булышлыҡ итеүгә йүнәлтелгән булырға мөмкин. Христианлыҡта Х. традициялары иң тәүге осорҙарҙан уҡ үҫешә, православиела ярлыларҙы ҡарау...

ХӘЙРУДИНОВ Илдар Рәшит улы

ХӘЙРУДИНОВ Илдар Рәшит улы (21.4.1946, ТАССР‑ҙың Ципья а.), инженер‑технолог. Химия ф. д‑ры (1990). РФ‑тың (2006) һәм БР‑ҙың (2001) атҡ. фән эшмәкәре, РФ Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡ. хеҙм‑ре (1995). И.М.Губкин ис. Мәскәү нефтехимия һәм газ сәнәғәте ин‑тын тамамлаған (1969). 1973 й. алып...