Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХӘЙРУЛЛИН Айрат Хәлил улы

ХӘЙРУЛЛИН Айрат Хәлил улы [27.7.1934, БАССР‑ҙың Бүздәк р‑ны Төрөштамаҡ а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) — 10.8.2008, Мәскәү], иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (1979), проф. (1982). Ленинград финанс‑иҡт. ин‑тын тамамлағандан һуң (1956) СССР ЭЭМ‑ының Красноярск урман холоҡ төҙәтеү‑хеҙмәт учреждениеһы идаралығында эшләй,...

ХӘЙРУЛЛИН Вәғиз Нурулла улы

ХӘЙРУЛЛИН Вәғиз Нурулла улы [14.12.1929, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Һикәлекүл а. (БР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны) — 10.7.1999, ш. уҡ р‑ндың Шишмә а., тыуған яғында ерләнгән], хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1981). 1945 й. алып “Трактор” к‑зында, 1953 й. — “Шишмә” к‑зында (икеһе лә — Дүртөйлө р‑ны)...

ХӘЙРУЛЛИН Владимир Ихсан улы

ХӘЙРУЛЛИН Владимир Ихсан улы (5.9.1956, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Шишмә эшселәр ҡсб), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1996), проф. (1998). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) 1992 й. тиклем ӨАИ‑ла, 1996 й. алып БДУ‑ның Хоҡуҡ ин‑тында (2014 й. тиклем эшлекле сит тел һәм тәржемә каф. мөдире) уҡыта, бер үк ваҡытта...

ХӘЙРУЛЛИН Ирек Хәниф улы

ХӘЙРУЛЛИН Ирек Хәниф улы (10.8. 1938, Үзбәк ССР‑ы Өс Күпрек а.), инженер-­электромеханик. Техник ф. д‑ры (1981), проф. (1983). БР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1991). Иваново энергетика ин‑тын тамамлағандан һуң (1963) 76‑сы почта йәшнигендә эшләй (Куйбышев ҡ.). 1964 й. алып ӨДАТУ‑ла (1983—2000...

ХӘЙРУЛЛИН Наил Ғиндулла улы

ХӘЙРУЛЛИН Наил Ғиндулла улы (10.4.1939, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Иҫке Тәпәреш а., хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Тәпәреш а., — 19.9.2011, Ҡазан), иҡтисадсы. Иҡт. ф. канд. (1974), проф. (1991). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2006),РФ‑тың атҡ.юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (1998), ТР‑ҙың атҡ. иҡтисадсыһы (1991), РФ‑тың...

ХӘЙРУЛЛИН Радик Мәғзинур улы

ХӘЙРУЛЛИН Радик Мәғзинур улы (2.8.1958, БАССР‑ҙың Нуриман р‑ны Красивая Поляна а.), анатом, антрополог. Мед. ф. д‑ры (2003), проф. (2006). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2012). Рәм.М.Хәйруллиндың ағаһы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1981) шунда уҡ эшләй. 1991 й. алып Ульяновск ун‑тында:...

ХӘЙРУЛЛИН Рәмил Мәғзинур улы

ХӘЙРУЛЛИН Рәмил Мәғзинур улы (30.8.1962, БАССР‑ҙың Нуриман районы Красивая Поляна а.), үҫемлектәр физиологы, биохимик, биотехнолог. Биология фәндәре докторы (2002), профессор (2004). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2005). Рад. М.Хәйруллиндың ҡустыһы. БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1984) шунда уҡ эшләй....

ХӘЙРУЛЛИН Рәфис Наил улы

ХӘЙРУЛЛИН Рәфис Наил улы (30.1.1962, Өфө), бейеүсе. БР‑ҙың халыҡ артисы (1993). Ҡазан мәҙәниәт ин‑тын тамамлағандан һуң (1983; педагогы Н.Д.Юлтыева) Волга буйы хәрби округының (Куйбышев ҡ.) йыр һәм бейеү ансамбле бейеүсеһе, 1985 й. алып Ғәскәров Ф. исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле солисы, 2004 й....

ХӘЙРУЛЛИН Федрат Ғаттуф улы

ХӘЙРУЛЛИН Федрат Ғаттуф улы (13.7.1938, Байрам‑Али ҡ. — 25.6.2005, Өфө), социолог. Филос. ф. канд. (1972), социол. ф. д‑ры (2000), проф. (2001). БДУ‑ны тамамлаған (1964). 1965 й. алып Өфө индустриаль‑пед. техникумының ВЛКСМ ком‑ты секретары. 1966 й. башлап Өфө ВЛКСМ‑ының Киров район ком‑тында, 1968...

ХӘЙРУЛЛИН‑ҠАРЫЕВ Ғабдулла, актёр

ХӘЙРУЛЛИН‑ҠАРЫЕВ Ғабдулла, Ғ. Ҡ а р ы е в (ысын исеме Хәйруллин Миңлебай Хәйрулла улы; 8.5. 1886, Ҡазан губ. Күлбаев Мурас а. — 28.1.1920, Ҡазан), актёр, режиссёр, театр‑йәмәғәт эшмәкәре. 1907 й. алып “Фажиғә вә мөсәккин исламиә” (“Мосолман драмаһы һәм мелодрамаһы”, Ырымбур ҡ.) труппаһы актёры, 1908...

ХӘЙРУЛЛИНА Вәҡифә Ғилман ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Вәҡифә Ғилман ҡыҙы (1.3.1947, БАССР‑ҙың Балаҡатай р‑ны Монас а.), философ. Иҡт. ф. канд. (1983), филос. ф. д‑ры (2008). БР‑ҙың атҡ. иҡтисадсыһы (2012), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2004). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1973) Өфөнөң 20‑се урта мәктәбе уҡытыусыһы. 1974 й. алып СССР ФА УрБ БФҮ‑нең Иҡт....

ХӘЙРУЛЛИНА Миңзәлә Ғәйнетдин ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Миңзәлә Ғәйнетдин ҡыҙы (13.10.1961, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Ҡыпсаҡ‑Асҡар а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (2004) һәм атҡ. (1992) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1990). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1983; Р.В.Исрафилов курсы) БАДТ актрисаһы. Комедия актрисаһы, эпизод оҫтаһы. Ролдәре көслө тәьҫирлелек,...

ХӘЙРУЛЛИНА Мөсәллиә Хәйрулла ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Мөсәллиә Хәйрулла ҡыҙы (Ғәле ҡыҙы) (15.12.1915, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Иҫке Имәнкүпер а., хәҙ. БР‑ҙың Борай р‑ны Баҡалы а., — 2.10.2008, Өфө), педагог‑методист. Пед. ф. д‑ры (1971), проф. (1972). РСФСР‑ҙың (1987) һәм БАССР‑ҙың (1977) атҡ. фән эшмәкәре, БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1974),...

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Мәсғүт ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Мәсғүт ҡыҙы (26.11.1949, Октябрьский ҡ.), иммунолог. Мед. ф. д‑ры (1999), проф. (2007). БР‑ҙың атҡ. табибы (2005). БДМИ‑ны тамамлаған (1973). 1974 й. алып Өфө гигиена һәм һөнәри ауырыуҙар ҒТИ‑нда (1985 й. – өлкән ғилми хеҙм‑р һәм иммунология лаб. мөдире), 1992 й. — Өфөнөң 8‑се дауаханаһында...

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Хәниф ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Хәниф ҡыҙы (17.5.1953, Өфө), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1998), проф. (1999). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2006), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2011). Журналистар союзы ағзаһы (2008). Х.Кәримдең ҡыҙы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) БДПУ‑ла эшләй: 1985 й. сент. алып...

ХӘКИМ Әхиәр Хәсән улы

ХӘКИМ (Хәкимов) Әхиәр Хәсән улы [23.8.1929, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Яңы Йәнбәк а. (БР‑ҙың Дәүләкән р‑ны) — 27.12.2003, Мәскәү, Өфөлә ерләнгән], яҙыусы. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2001). Филол. ф. канд. (1967). РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1985). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1968). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....

ХӘКИМ ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ

ХӘКИМ ЙӘМИҒ МӘСЕТЕ, дүртенсе йәмиғ мәсете. 1908 й. мосолмандар юлламаһы б‑са Өфө сауҙагәре А.Ә.Хәкимов (ҡара: Хәкимовтар) аҡсаһына Өфөлә Бекетов урамында (хәҙ. М.Кәрим урамы) төҙөлә. Ырымбур мосолман диниә назараты ҡарамағында була. Мәсет 2 ҡатлы, ҡыйығы 2 яҡлы; стеналары ҡыҙыл кирбестән һалына. 2 манараһы...

ХӘКИМ Ниғмәт, шағир

ХӘКИМ Ниғмәт [Хәкимов Ниғмәтулла Ғиниәтулла улы; 29.12.1889, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Йыланлы а. (БР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны) – 3.8.1937, Мәскәү], төркиәтсе, шағир. “Ғәлиә” мәҙрәсәһен, Ленинград көнсығыш ин‑тын (1930) тамамлаған. 1912 й. алып Златоуст өйәҙе Үрге Ҡыйғы а., 1917 й. – Златоуст ҡ., 1918 й. – Өфөлә...

ХӘКИМЙӘН Радик Закирйән улы

ХӘКИМЙӘН (Хәкимйәнов) Радик Закирйән улы (25.8.1941, БАССР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны Үрге Ҡыйғы а.), шағир. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2004). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1996). БДУ‑ны тамамлаған (1970). 1964 й. алып Өфө химия з‑дында эшләй, 1968 й. – “Металлист” Өфө ПБ‑нда цех нач., кадрҙар бүлеге нач., 1975 й....

ХӘКИМОВ Ә. МУЗЕЙЫ, Дәүләкән ҡалаһы филиалы

ХӘКИМОВ Ә. МУЗЕЙЫ. Дәүләкән ҡ. урынлашҡан. 2005 й. Ә.Хәкимовтың мемориаль йорт‑музейы булараҡ ойошторола, Милли әҙәби музей филиалы, 2006 й. алып хәҙ. исемен һәм статусын йөрөтә. Музей фондында 1200‑ҙән ашыу һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. Ә.Хәкимдең китаптары, шәхси әйберҙәре, ҡулъяҙмалары, аудио‑ һәм видеоматериалдары,...