Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХӘЛИТОВ Рәйес Йосоп улы

ХӘЛИТОВ Рәйес Йосоп улы (4.11. 1934, Өфө — 14.9.2008, шунда уҡ), рәссам. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (1995). Рәссамдар союзы ағзаһы (1968). П.П.Беньков ис. Ташкент художе­ство уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1958) Өфөлә йәшәй һәм эшләй. Х. рәсем сәнғәтенә акад. реализм традицияларына тартылыу хас: “М.Ш. Хоҙайбирҙина...

ХӘЛИУЛЛИН Айрат Нәсибулла улы

ХӘЛИУЛЛИН Айрат Нәсибулла улы (16.5.1934, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Имәнкүпер а. — 11.7.2000, Өфө), Соц. Хеҙмәт Геройы (1964). 1950 й. алып “Башзападнефтеразведка” (Октябрьский ҡ.) тресының транспорт контораһында слесарь. 1952 й. башлап “Востокнефтепроводстрой” тресының 2‑се һәм 3‑сө төҙөлөш идаралығында:...

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы (1.6.1962, ТАССР‑ҙың Иҫке Кәкерле а.), фармхимик. Фарм. ф. д‑ры (1999), проф. (2000). Ҡазан мед. ин‑тын тамамлаған (1985). 1988 й. алып БДМУ‑ла уҡыта (1992 й. башлап фарм. химия каф. мөдире). Фәнни эшмәкәрлеге азотлы гетероциклдар нигеҙендә тиирандар һәм тиетандар реакцияһы...

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы (1.6.1962, ТАССР‑ҙың Иҫке Кәкерле а.), фармхимик. Фармацевтика фәндәре докторы (1999), профессор (2000). БР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2019). Ҡазан медицина институтын тамамлаған (1985). 1988 й. алып БДМУ‑ла уҡыта (1992 й. башлап аналитик һәм токсикологик химия курстары...

ХӘЛФИНА Аида Әнүәр ҡыҙы

ХӘЛФИНА Аида Әнүәр ҡыҙы (11.8. 1941, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Ильинка приискыһы ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Ильинка а.), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2003), проф. (2004). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2000). СДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1964) шунда уҡ, 1966—2010 йй. БДУ‑ла эшләй. Фәнни...

ХӘМӘҘИНУРОВ Шамил Шәрифйән улы

ХӘМӘҘИНУРОВ Шамил Шәрифйән улы (2.9.1950, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Иштебай а. — 14.11.2014, Өфө, тыуған яғында ерләнгән), йырсы. БР‑ҙың халыҡ артисы (2013), БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1988). Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1978; М.Ғ.Мортазина класы) 2008 й. тиклем Башҡорт филармонияһының артист‑вокалисы....

ХӘМӘЕВ Вәғиз Хәмәй улы

ХӘМӘЕВ Вәғиз Хәмәй улы (24.11. 1938, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Көнтүгеш а.–25.4.2003, Өфө.), химик‑технолог. Техник ф. д‑ры (1982), проф. (1983). БР‑ҙың атҡ. химигы (1998), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1983). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1962) шунда уҡ эшләй (1983 й. алып ғәмәли химия һәм физика каф. мөдире),...

ХӘМӘТДИНОВ Зөфәр Зиятдин улы

ХӘМӘТДИНОВ Зөфәр Зиятдин улы (13.7.1948, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Яңы Муса а.), валторнасы, педагог. Проф. (1997). БССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1991). Өфө сәнғәт уч‑ще­һын (1967; М.Е.Перфильев класы), Ҡазан консерваторияһын (1972; Е.И.Карпухин класы) тамамлаған. 1969 й. алып ТАССР‑ҙың Дәүләт симфоник...

ХӘМӘТДИНОВА Әнисә Әхтәм ҡыҙы

ХӘМӘТДИНОВА Әнисә Әхтәм ҡыҙы [13.3.1928, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Иҫке Ҡормаш а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 25.10.1989, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1982). К.А.Тимирязев ис. Башҡорт пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1954) 1956 й. тиклем Салауат р‑нының Нәсибаш урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1961—73 йй....

ХӘМӘТЙӘНОВ Өлфәт Рәхимйән улы

ХӘМӘТЙӘНОВ Өлфәт Рәхимйән улы (27.7.1938, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Ҡыҙыл Юл ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың ш.уҡ р‑ны Ҡыҙыл Юл а. — 6.12.2016, Өфө), акушер‑гинеколог. Мед. ф. д‑ры (1987), проф.(1988). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1995), РФ‑тың (2001) һәм БР‑ҙың (1992) атҡ. табибы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1961) 1966 й....

ХӘМБӘЛЕЕВА Әлфиә Сәйәр ҡыҙы

ХӘМБӘЛЕЕВА Әлфиә Сәйәр ҡыҙы (2.2.1960, Силәбе ҡ. — 3.7.2013, Өфө, БР‑ҙың Өфө р‑ны Йоматау а. ерләнгән), йырсы (драматик сопрано). БР‑ҙың атҡ. артисы (1996). ӨДСИ‑не тамамлаған (1987; Р.Ғ.Ғәлимуллина класы). 1989 й. алып Башҡорт филармонияһы, 1994 й. — БДОБТ солисы. Йомшаҡ тембрлы көслө тауышҡа, сәхнә...

ХӘМЗИН Адоль Сағман улы

  ХӘМЗИН Адоль Сағман улы (7.2.1934, Өфө ҡ. — 17.5.2020, Санкт-Петербург ҡ.), балет артисы, педагог. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған артисы (1966). Ленинград хореография училищеһын (1953; педагогы А.И.Пушкин), Юғары профессиональ мәҙәниәт мәктәбен (Ленинград ҡ., 1981) тамамлаған. 1953 й. алып Ленинград Бәләкәй...

ХӘМЗИН Ғәли Ғәббәс улы

ХӘМЗИН Ғәли Ғәббәс улы (12.6.1950, БАССР‑ҙың Белорет р‑ны Ҡоҙғон‑Әхмәр а.—15.11.2010, Өфө, тыуған яғында ерләнгән), йырсы (лирик тенор). БАССР‑ҙың халыҡ (1989) һәм атҡ. (1986) артисы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1981; М.С.Алкин класы) 2009 й. тиклем Башҡорт филармонияһы солисы, бер үк ваҡытта 2000 й....

ХӘМЗИН Зиннур Рәхмәтулла улы

ХӘМЗИН Зиннур Рәхмәтулла улы (13.8.1948, БАССР‑ҙың Ғафури р‑ны Баҙыҡ а.), аппаратсы. 1965—67 йй. Стәрлетамаҡ ағас эшкәртеү комб‑тының балта оҫтаһы‑станоксыһы, 1969 й. алып “Авангард” з‑ды аппаратсыһы, 1971—2004 йй. “Каустик” ЯАЙ (икеһе лә — Стәрлетамаҡ ҡ.) аппаратсыһы, машинисы. Х. ҡатнашлығында янмай...

ХӘМЗИН Яхъя Хәмзә улы

ХӘМЗИН Яхъя Хәмзә улы [20.2.1905, Ырымбур губ. Силәбе өйәҙе (Силәбе өлк. Арғаяш р‑ны) Ялтыр а. — 16.2.1997, ш. уҡ өлкә һәм р‑ндың Ҡолой а.], халыҡ йырсыһы. 1931—36 йй. һәм 1951—53 йй. (рәйес) “Юлдаш” к‑зында, 1936 й. алып район башҡарма ком‑тында эшләй, 1955—65 йй. Ҡолой район яғыулыҡ пр‑тиеһы (бөтәһе...

ХӘМИД (Хәмиҙуллин) Ризуан Мирхәбибулла улы

ХӘМИД (Хәмиҙуллин) Ризуан Мирхәбибулла улы (24.10.1941, БАССР‑ҙың Йәрмәкәй районы Уҫман‑Ташлы а. — 17.9.2017, Ҡазан ҡ.), драматург. ТССР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1991). Ҡазан педагогия институтын (1971), ГИТИС эргәһендәге Юғары театр курстарын (1979), М.Горький исемендәге Әҙәбиәт институты эргәһендәге...

ХӘМИД Ризуан Мирхәбибулла улы

ХӘМИД (Хәмиҙуллин) Ризуан Мирхәбибулла улы (24.10.1941, БАССР‑ҙың Йәрмәкәй районы Уҫман‑Ташлы а. — 17.9.2017, Ҡазан ҡ.), драматург. ТССР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1991). Ҡазан педагогия институтын (1971), ГИТИС эргәһендәге Юғары театр курстарын (1979), М.Горький исемендәге Әҙәбиәт институты эргәһендәге...

ХӘМИҘУЛЛИН Әҡсән Абдрахман улы

ХӘМИҘУЛЛИН Әҡсән Абдрахман улы (17.12.1928, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Смаҡай а., хәҙ. Ишембай ҡ. эсендә, — 27.12.2000, шунда уҡ), Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). 1952—87 йй. “Ишимбайнефть” НГДУ‑һында эшләй: быраулау эшсеһе, 1955 й. башлап бейектә эшләүсе эшсе, 1959 й. — быраулаусы ярҙамсыһы, 1962 й....

ХӘМИҘУЛЛИН Ғәли Заһит улы

ХӘМИҘУЛЛИН Ғәли Заһит улы [3.8. 1903, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Яңы Ишле а. (БР‑ҙың Миәкә р‑ны) — 14.8.1977, Өфө], агроном, иҡтисадсы. А.х. ф. д‑ры (1961). К.А.Тимирязев ис. Мәскәү а.х. акад. тамамлағандан һуң (1932) Башҡ‑н а.х. соц. үҙгәртеп ҡороу ҒТИ‑нда бүлек мөдире; 1934 й. алып ВКП(б) Башҡ‑н өлкә...

ХӘМИҘУЛЛИН Марат Өмөтбай улы

ХӘМИҘУЛЛИН Марат Өмөтбай улы [2.1.1936, БАССР‑ҙың Маҡар р‑ны Яр‑Бишҡаҙаҡ а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны) — 12.1.2011, Ишембай ҡ.], Соц. Хеҙмәт Геройы (1985). 1958 й. алып Союз машиналар эшләү з‑дында токарь‑ҡырыусы, 1967—94 йй. “Салаватнефтеоргсинтез” ААЙ‑ның ремонт‑механика з‑дында эшләй. Х. ҡатнашлығында...