Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ШӘРӘФЕТДИНОВА Нәзирә Хәмзә ҡыҙы

ШӘРӘФЕТДИНОВА Нәзирә Хәмзә ҡыҙы (2.6.1949, Октябрьский ҡ.), гигиенист. Мед. ф. д‑ры (1998), проф. (2000). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2014), БР‑ҙың атҡ. табибы (2002), БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2006), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2004). БДМИ‑ны тамамлаған (1977), 1982 й. алып...

ШӘРӘФЕТДИНОВА Ольга Юрьевна

ШӘРӘФЕТДИНОВА Ольга Юрьевна (29.8.1961, Өфө), ҡурсаҡ йөрөтөүсе актриса. БР‑ҙың халыҡ артисы (2014), БССР‑ҙың атҡ. артисы (1992). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (2002). ӨДСИ‑не (1982, В.М.Штейн курсы; 2005, Т.Н.Хәйбуллина курсы) тамамлаған. 1982 й. алып Башҡорт ҡурсаҡ театры актрисаһы. Актриса ҡурсаҡ...

ШӘРӘФИЕВ Роберт Ғәрәфи улы

ШӘРӘФИЕВ Роберт Ғәрәфи улы (20.6.1947, ТАССР‑ҙың Теләнсетамаҡ а.), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (2000), проф. (2003). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2012), РФ Сәнәғәт, фән һәм технологиялар министрлығының почётлы машина­лар эшләүсеһе (2001). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1974) шунда уҡ эшләй (2003 й. алып...

ШӘРИҒӘТ

ШӘРИҒӘТ (ғәр. шәриғә, һүҙмә‑һүҙ — хаҡ юл), исламда дини, әхлаҡи‑этик һәм хоҡуҡи нормалар йыйылмаһы, мосолман шуларға ярашлы йәшәргә тейеш. Ш. сығанаҡтары — Ҡөрьән, Сөннә, фикһ. 7—12 бб. Ғәрәп хәлифәлегендә эшләнә. Ш. ярашлы мотлаҡ (фарыз); тәҡдим ителгән, әммә мотлаҡ булмаған (мөстәхәб); тыйылмаған,...

ШӘРИП КЕЙЕКОВ

ШӘРИП КЕЙЕКОВ, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) баш күтәреүселәрҙе баҫтырыуҙа ҡатнашыусы. Прапорщик (1776). Уҫы даруғаһы Ирәкте улусының Иҫке Ҡорос а. (БР‑ҙың Тәтешле р‑ны) башҡорто. Тархан. Шул уҡ улустың старшинаһы (1797 й. тиклем), бер үк ваҡытта 1750—97 йй. Уҫы даруғаһының баш старшинаһы. 1757 й....

ШӘРИП МЕРӘКОВ

ШӘРИП МЕРӘКОВ, Мөхәммәтшәрип М., башҡорт ихтилалдарын (1735—40) баҫтырыуҙа ҡатнашыусы. Ҡазан даруғаһының Ҡаршын улусы Мерәк а. (хәҙ. Кушнаренко р‑ны Шәрип а.) башҡорто. Шул уҡ улустың старшинаһы. 1739— 44 йй. Ҡазан даруғаһының баш старшинаһы. 1738 й. Л.Я.Соймонов ғәскәре составында Ҡазан даруғаһында...

ШӘРИП УЧАСТКАҺЫ АУЫЛЫ, Краснокама р‑нындағы ауыл

ШӘРИП УЧАСТКАҺЫ АУЫЛЫ, Краснокама р‑нындағы ауыл, Яңы Ҡайынлыҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 40 км һәм Нефтекама т. юл ст. К.‑Көнс. табан 33 км алыҫлыҡта Кәлтәй й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 177 кеше; 1959 — 129; 1989 — 145; 2002 — 156; 2010 — 117 кеше. Башҡорттар йәшәй...

ШӘРИП, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

ШӘРИП, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Хәмит а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 63 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлкәһе) Т.‑Көнб. табан 110 км алыҫлыҡта Ҡулдажа й. (Ҡағы й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 123 кеше; 1920 — 167; 1939 — 181; 1959 — 183; 1989 — 170; 2002 – 243; 2010 — 241...

ШӘРИП, Благовещен р‑нындағы ауыл

ШӘРИП, Благовещен р‑нындағы ауыл, Иҙәк а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 30 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 23 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 311 кеше; 1959 — 207; 1989 — 129; 2002 — 101; 2010 — 93 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Ауылға 20 б. 20‑се йй. Өфө кантоны терр‑яһында...

ШӘРИП, Кушнаренко р‑нындағы ауыл

ШӘРИП, Кушнаренко р‑нындағы ауыл, Шәрип а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 23 км һәм Өфө т. юл. ст. Т.‑Көнб. та­бан 37 км алыҫлыҡта Ҡармасан й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1896 й. – 864 кеше; 1920 — 1158; 1939 — 550; 1959 — 750; 1989 — 579; 2002 – 644; 2010 —648 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002)....

ШӘРИП, Салауат р‑нындағы ауыл

ШӘРИП, Салауат р‑нындағы ауыл, Миәшәгәр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 43 км һәм Мөрсәлим т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 66 км алыҫлыҡта Һикәяҙ й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1265 кеше; 1920 — 1251; 1939 — 896; 1959 — 606; 1989 — 467; 2002 — 450; 2010 — 420 кеше. Татарҙар, башҡорттар...

ШӘРИПҠОЛ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл

ШӘРИПҠОЛ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Ҡарлыман а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 7 км һәм Ҡарлыман т. юл ст. К. та­бан 8 км алыҫлыҡта Кирҙән й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 164 кеше; 1920 — 291; 1939 — 388; 1959 — 357; 1989 — 397; 2002 – 435; 2010 — 403 кеше. Башҡорттар йәшәй...

ШӘРИПҠОЛОВА Зөлфирә Мәхмүтсолтан ҡыҙы

ШӘРИПҠОЛОВА Зөлфирә Мәхмүтсолтан ҡыҙы (14.6.1958, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Шишмә ҡсб), агроном, селекционер. БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1981) БНИИСХ‑ла эшләй: 2002 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р, 2006 й. — Шишмә үҫемлекселек селекцияһы үҙәгенең күп йыллыҡ үләндәр селекцияһы һәм орлоҡсолоғо б‑са төркөм етәксеһе....

ШӘРИПОВ Айрат Хәйҙәр улы

ШӘРИПОВ Айрат Хәйҙәр улы [1.10. 1929, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Имәнлеҡул а. (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 9.1.2015, Өфө], химик‑технолог. Техник ф. канд. (1965). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1979). ӨНИ‑не тамамлаған (1958). 1960 й. алып Нефтехимия производстволары ҒТИ‑нда эшләй: ғилми төркөм...

ШӘРИПОВ Әкрәм Әғзәм улы

ШӘРИПОВ Әкрәм Әғзәм улы [15.8.1919, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Наратаҫты а. (БР‑ҙың Шаран р‑ны) – 19.11.1991, Мәскәү], яҙыусы. Хәрби ф. кандидаты. Полковник. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. М.В.Фрунзе ис. Хәрби акад. тамамлаған (Мәскәү, 1949). 1939–60 йй. Совет Армияһында хеҙмәт итә, демобилизацияланғандан һуң...

ШӘРИПОВ Әмир Усман улы

ШӘРИПОВ Әмир Усман улы [3.2. 1933, БАССР‑ҙың Дәүләкән р‑ны Иҫке Аҡҡолай а. (хәҙ. БР‑ҙың Әлшәй р‑ны) – 3.9.2007, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], тау инженеры. Техник ф. д‑ры (1993), проф. (1996). РФ‑тың (1999) һәм БР‑ҙың (1996) атҡ. фән эшмәкәре, БР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1996). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1956)...

ШӘРИПОВ Әхсән Шәрифғәли улы

ШӘРИПОВ Әхсән Шәрифғәли улы [17.8.1927, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Шишмә а. (БР‑ҙың Балтас р‑ны) — 14.3.2004, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1981). Бөтә Союз юридик ситтән тороп уҡыу ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1957). 1944—50 йй. Балтас р‑нының “Искра” к‑зында хисапсы....

ШӘРИПОВ Борис Усман улы

ШӘРИПОВ Борис Усман улы (25.1. 1940, Өфө), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (2000). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2001). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1962) Амурҙағы Комсомольск киске политехник ин‑тында: 1967 й. алып дөйөм техник, 1970 й. – машиналар эшләү ф‑ттары деканы. 1972 й. алып...

ШӘРИПОВ Глүс Ләбиб улы

ШӘРИПОВ Глүс Ләбиб улы (14.4. 1950, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Борай а.), физик‑химик. Химия ф. д‑ры (1992), проф. (2013). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2001). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1972) Борай р‑ны Ҡайынлыҡ урта мәктәбе уҡытыу­сыһы. 1973 й. алып Органик химия ин‑тында (1987 й. – өлкән ғилми хеҙм‑р). 1992...

ШӘРИПОВ Ришат Муса улы

ШӘРИПОВ Ришат Муса улы (1.1. 1933, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Имәнлеҡул а. — 17.6.2004, Өфө), Соц. Хеҙмәт Ге­ройы (1977). Т.М.Шәриповтың ҡустыһы. 1960—1993 йй. ӨПЭПБ‑ла эшләй: слесарь‑йыйыусы, электромонтажсы, элек­тромеханика һәм радиотехника системаларын һәм приборҙарын көйләүсе, бригадир. Ш. етәкс....