Список материалов
МИХАЙЛОВ Михаил Ларионович
МИХАЙЛОВ Михаил Ларионович (Илларионович) (3.1.1829, Өфө — 2.8.1865, Байкал аръяғы өлк. Кадайский руднигы), урыҫ яҙыусыһы, тәржемәсе, публицист. Петербург ун‑тында уҡыған (1846—48). 1852—61 йй. “Современник” (“Замандаш”; С.‑Петербург) ж. хеҙм‑ре. 1860 йй. революцион хәрәкәттә әүҙем ҡатнашыусы. 1861...
МОҠАМАЙ Бәҙрүш
МОҠАМАЙ Бәҙрүш [ысын исеме Мөхәмәтйәнов Бәҙретдин Мөхәмәтйән улы; 5.10.1909, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Ҡайыш а. (БР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны) — 20.9.1944, Даугавпилс ҡ. янында], шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1939). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1931 й. Шишмә р‑нында уҡыта, 1932 й. “Йәш коммунар” һәм “Ленинсы” гәз....
МОҠАНОВ Сабит Моҡан улы
МОҠАНОВ Сабит Моҡан улы (13.4. 1900, Аҡмулла өлк. Жаман-Шубар а. — 18.4.1973, Алма-Ата), яҙыусы. Ҡаҙаҡ ССР‑ы ФА акад. (1954). 1936—37 йй. һәм 1943—52 йй. Ҡаҙаҡ ССР‑ы__Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе. “Тормош мәктәбе” (1930—1964; урыҫса тәрж. 1956— 1966) трилогияһы, “Күҙгә салынып ҡалған метеор” (1967—1970;...
МОЛОДЦОВ Геннадий Порфирьевич
МОЛОДЦОВ Геннадий Порфирьевич (22.9.1926, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Михайловка а. — 8.9. 1983, Өфө), шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1966). Стәрлетамаҡ уҡытыусылар ин‑тын тамамлаған (1954). 1948 й. алып Ғафури р‑нының Ҡормантау тулы булмаған урта мәктәбендә уҡыта, 1954—68 йй. Софья тулы булмаған...
МОРАТ Төхфәт Фәттәхетдин улы
МОРАТ (Моратов) Төхфәт Фәттәхетдин улы (21.1.1906, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Ишембәт а. — 27.12.1944, Латвия ССР‑ы Будэниске а. янында), шағир. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1927 й. алып “Башкнига” ширҡәте мөхәррире, “Үктәбер” (ҡара: “Ағиҙел”) ж. хеҙм‑ре, 1936— 41 йй. Хәйбулла р‑нының Аҡъяр башҡ. урта мәктәбендә...
МОРОЗКИНА Евгения Александровна
МОРОЗКИНА Евгения Александровна (28.11.1953, Өфө), әҙәбиәт белгесе, тәржемәсе. Филол. ф. д‑ры (1996), проф. (1998). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2003). ЛДУ‑ны тамамлаған (1977). 1983 й. алып БДУ‑ла уҡыта: 2000—01 йй. — Башҡ-н эшҡыуарлыҡтың комплекслы хәүефһеҙлеге акад. сит телдәр...
МОСТАФИН Йәмил Мостафа улы
МОСТАФИН Йәмил Мостафа улы [20.5.1927, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Яңы Уҫман а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны)], яҙыусы. БССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1991). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1971). Хәрби физик культура һәм спорт ин‑тын (Ленинград, 1950), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын (Мәскәү, 1962) тамамлаған. 1950—54 йй. Порт-Артур...
МОХТАР Хәсән Баһауетдин улы
МОХТАР (Мохтаров) Хәсән Баһауетдин улы (28.10.1901, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Ҡамышлы а., хәҙ. БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны Иҫке Ҡамышлы а., — 13.10.1963, Өфө), яҙыусы, тәржемәсе. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1938). Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. 1913 й. алып “Тормош” (Өфө), “Азад Себер” (Омск ҡ.), “Октябрский...
МӨХӘМӘДЙӘР Мәхмүт
МӨХӘМӘДЙӘР Мәхмүт (1497— 1552), төрки шағиры. Ҡазан ханлығында йәшәй, Мөхәммәт-Әмин хан кәшәнәһенең күҙәтсеһе була. Юғары этик мотивтар, ғәҙеллек һәм патриотизм рухы м‑н һуғарылған “Төхфәи Мәрдан” (1540; “Ир-егеттәрҙең һәләте”), “Нуры Содур” (1542; “Йөрәктәрҙең нуры”) һәм “Нәсихәт” (?) әҫәрҙәре авторы....
МӨХӘМӘТЙӘНОВ Файыҡ Тимерйән улы
МӨХӘМӘТЙӘНОВ Файыҡ Тимерйән улы [10.3.1921, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Оло Баҙраҡ а. (БР‑ҙың Борай р‑ны) — 2.6.2009, Өфө], шағир, журналист. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1980). Журналистар союзы (1957), Яҙыусылар союзы (1982) ағзаһы. Б.В. һуғышында һәм 1945 й. совет-япон һуғышында ҡатнашыусы. БДУ‑ны тамамлаған...
МУЛЛАБАЕВ Сөләймән Миңлеғужа улы
МУЛЛАБАЕВ Сөләймән Миңлеғужа улы [10.10.1924, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Иҫке Юлдаш а. (Ырымбур өлк. Красногвардейский р‑ны) — 20.4.2003, шунда уҡ], шағир. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1995), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1973). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1979). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. БДУ‑ны...
МУСИН Ноғман Сөләймән улы
МУСИН Ноғман Сөләймән улы [17.7.1931, БАССР‑ҙың Маҡар районы Ҡолғона а. (БР‑ҙың Ишембай районы) — 31.10.2021, Өфө ҡ., тыуған ауылында ерләнгән], яҙыусы. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2001), БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1981), Рәсәйҙең тәбиғәтте һаҡлау отличнигы (1977). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1963)....
МЫРҘАҠАЕВ Факил Сәлих улы
МЫРҘАҠАЕВ Факил Сәлих улы (14.11.1950, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Ҡаран‑Ҡуңҡаҫ а.), яҙыусы, тәржемәсе. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1993). Журналистар союзы (1979), Яҙыусылар союзы (1997) ағзаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1983). 1971 й. алып “Октябрь”, 1975 й. — “Совет Башҡортостаны” (1985 й. алып бүлек мөдире)...
НАГАЕВ Герман Данилович
НАГАЕВ Герман Данилович (11.6. 1913, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 26.7. 1913, Вятка губ. Котельнич ҡ. — 11.11.1979, Мәскәү), яҙыусы. “Күгәрсендәр” (“Голуби”), “Һуғыш йырҙары” (“Песни войны”; икеһе лә — 1942) шиғри йыйынтыҡтары, “Ока буйында булған хәл” (“Приокская быль”; 1958), “Яңы быуат” (“Новый век”;...
НАГАЕВ Матвей Назарович
НАГАЕВ Матвей Назарович (22.9. 1892, Пермь губ. Осинцево а. — 28.2.1984, Өфө), яҙыусы. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1938). 1932 й. алып БАССР‑ҙың төрлө пр‑тиеларында эшләй, 1939— 41 йй. һәм 1948—50 йй. БАССР Яҙыусылар союзы идараһының урыҫ яҙыусылары...
НАГНИБЕДА Микола
НАГНИБЕДА Микола (Николай Львович; 7.9.1911, Екатеринослав губ. Поповка а. — 16.9.1985, Киев), шағир. “Днепр яҙы” (“Днепровская весна”; 1932), “Мәңгелек туғанлыҡ тураһында һүҙ” (“Слово о вечном братстве”; 1954), “Киске усаҡтар” (“Вечерние костры”; 1965, бөтәһе лә — украин телендә) һ.б. шиғри йыйынтыҡтар...
НАЗАР Хәсән Мөҙәрис улы
НАЗАР (Назаров) Хәсән Мөҙәрис улы (15.1.1942, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Түб. Мәмбәтша а.), шағир. БР‑ҙың халыҡ шағиры (2017). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1993). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1975). 1966 й. алып “Таң” гәз. бүлек мөдире, 1968—2001 йй. (өҙөклөк м‑н) “Ағиҙел” ж. (1995 й. —...
НАЗАРОВ Рәшит Сәйетбаттал улы
НАЗАРОВ Рәшит Сәйетбаттал улы (1.11.1944, БАССР‑ҙың Ауырғазы районы 2‑се Төрөмбәт а., хәҙер БР‑ҙың шул уҡ районы Төрөмбәт а., — 14.10. 2006, Ишембай ҡ., тыуған яғында ерләнгән), шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1993). “Таңды ҡаршылау” исемле тәүге шиғырҙар йыйынтығы 1965 й. сыға. Н. шиғриәте өсөн ысынбарлыҡты...
НАСЕДКИН Василий Федорович
НАСЕДКИН Василий Фёдорович (1.1.1894, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Веровка а. — 15.3.1938, Мәскәү), шағир. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. МДУ‑ла (1913—14), А.Л.Шанявский ис. Мәскәү ҡала халыҡ ун‑тында (1914—15), Юғары әҙәби-художество ин‑тында (1923—25) уҡыған. 30‑сы йй. Мәскәүҙә...
НАСИРОВ Шакир Ғиниәт улы
НАСИРОВ Шакир Ғиниәт улы [6.3. 1913, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Ибраһим а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) — 3.10.1968, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1956). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1931 й. (өҙөклөк м‑н) алып “Ҡыҙыл Башҡортостан” гәз. хеҙм‑ре: 1934—35 йй. сектор, 1938 й. һәм 1940 й. бүлек мөдире; 1948...
