Список материалов
ЭПОВ Михаил Иванович
ЭПОВ Михаил Иванович (20.3.1950, Чита өлк. Любовь приискыһы), геофизик. РФА акад. (2006), РФА‑ның мөхбир ағзаһы (2003), БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), геол. ф. д‑ры (1991), проф. (2001). Новосибирск ун‑тын тамамлағандан һуң (1973) РФА Себер бүлексәһенең А.А. Трофимук ис. Нефть‑газ геологияһы һәм геофизикаһы...
ЮБИЛЕЙНЫЙ БАҠЫР КОЛЧЕДАНЫ ЯТҠЫЛЫҒЫ
ЮБИЛЕЙНЫЙ БАҠЫР КОЛЧЕДАНЫ ЯТҠЫЛЫҒЫ, БР‑ҙа иң ҙур ятҡылыҡ, Хәйбулла р‑нында урынлашҡан. 1966 й. Башҡ‑н терр. геол. идаралығы тарафынан асыла. Магнитогорск мегасинклинорийының көнбайыш өлөшөндә, аҫҡы девон эффузивтарынан торған шына һымаҡ тектоник блоктың күсәре буйлап Һамар гравитация максимумының төньяҡ‑‑көнбайыш...
ЮЛБАРИСОВ Эрнст Мирсаяф улы
ЮЛБАРИСОВ Эрнст Мирсаяф улы (22.1.1939, БАССР‑ҙың Архангел районы Муллаҡай а.), геолог. Геология‑минералогия фәндәре кандидаты (1976), техник фәндәр докторы (1995). БР‑ҙың атҡаҙанған нефтсеһе (1995), РФ‑тың почётлы нефтсеһе (1997), РФ‑тың почётлы ер аҫты разведкалаусыһы (2009), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы...
ЮНЫСОВ Наил Кәбир улы
ЮНЫСОВ Наил Кәбир улы [10.1. 1928, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Тәтер‑Арыҫлан а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны)], тау инженеры‑геофизик. Геол.‑минералогия ф. канд. (1969). РСФСР‑ҙың атҡ. геологы (1978), РФ‑тың почётлы нефтсеһе (1998), РФ‑тың почётлы газ сәнәғәте хеҙм‑ре (1998). И.М.Губкин ис. Мәскәү нефть...
ЮРА, юра системаһы (осоро)
ЮРА, юра системаһы (осоро), мезозойҙыңикенсе хроностратиграфик бүлексәһе. Осорҙоң башы — 199,6±0,6 млн йыл, аҙағы — 145,5±4,0 млн йыл. 1829 й. француз геологы А.Броньяр тарафынан айырып күрһәтелә. Ю. аҫҡы, урта, өҫкө бүлектәргә (дәүерҙәргә) бүленә. Аҫҡы бүлек (аҫтан өҫкә) геттанг, синемюр, плинсбах,...
ЮРМАТЫНИ
ЮРМАТЫНИ, рифейҙың урта хроностратиграфик бүлексәһе. Йәше 1350±50—1030±30 млн йыл. Йыуылыу һәм ауышыу мөйөштәренең ярашмауы м‑н бөрйәниҙә ята, ҡаратауи м‑н ҡаплана. Б.М.Келлер тарафынан юрматы серияһы булараҡ айырып күрһәтелә (1952), исеме СССР кембрий алдын бүлгеләүҙең дөйөм мәсьәләләре б‑са Бөтә Союз...
ЮША СВИТАҺЫ
ЮША СВИТАҺЫ, аҫҡы рифейҙыңурындағы стратиграфик бүлексәһе. А.И.Иванов тарафынан айырып күрһәтелә (1937). Ултырмалар Иванов (1937, 1956), О.П.Горяинова (1940), В.И.Козлов (1989) һ.б. тарафынан тасуирлана. Ю.с. ҡатламдары Ямантау антиклинорийы сиктәрендә күҙәтелә: көнбайыш өлөшөндә — Межгорье ҡ. аша көньяҡ‑көнбайышта...
ЯҠУПОВ Вил Сәйҙел улы
ЯҠУПОВ Вил Сәйҙел улы (24.9.1927, Өфө — 26.3.2011, Яҡутск), геофизик. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1968), проф. (1977). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (1992). ЛДУ‑ны тамамлаған (1951). 1952 й. алып СССР Металлургия сәнәғәте министрлығындағы Дальстройҙың Үрге Индигир район геол.‑разведка идаралығында геофизика...
ЯМАЛЕТДИНОВА Клара Шәйех ҡыҙы
ЯМАЛЕТДИНОВА Клара Шәйех ҡыҙы (19.1.1953, Үзбәк ССР‑ы Тайтүбә а.), физик. Техник ф. д‑ры (2006). СССР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1989). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1976) Өфөнөң 57‑се мәктәбендә уҡытыусы, 1978 й. алып “БашНИПИнефть” инженеры. 1980—97 йй. һәм 2000 й. башлап БДУ‑ла: 1991—92 йй. һәм 2000 й....
ЯНАР ҺӘҮЕРТАШТАР
ЯНАР ҺӘҮЕРТАШТАР, составы б‑са нефткә яҡын ыҫмалалар туплаған ҡаты каустобиолиттар төркөмөнән файҙалы ҡаҙылма. Өҫтөнлөк иткән минераль (кремнезём, балсыҡминералдары, карбонаттар һ.б.) һәм органик (кероген) өлөштәрҙән тора, һуңғыһы массаның 10—30%‑ын, һирәк осраҡта 50—70%‑ын тәшкил итә. Я.һ. иң яҡшы...
