Список материалов
ДОКУЧАЕВ Евгений Сергеевич
ДОКУЧАЕВ Евгений Сергеевич (17.8.1940, БАССР‑ҙың Архангел р‑ны Воздвиженка а.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (1986), проф. (1989). БДУ‑ны тамамлаған (1962). 1963 — 2012 йй. ӨДНТУ‑ла эшләй. Фәнни тикшеренеүҙәре нефтехимия сәнәғәтенең иҡтисадына һәм фәнни-техник үҫеше м‑н идара итеүгә арналған. Д. тарафынан...
ДОТАЦИЯ
ДОТАЦИЯ (лат. dotatio – бүләк), алынған табыштары продукцияны етештереүгә һәм һатыуға киткән сығымдарын ҡаплай алмаған файҙаһыҙ предприятиеларға; дефицитын ҡаплау өсөн түбән кимәлдәге бюджеттарға; туҡланыу, юл йөрөү, балаларға соц. пособиелар һ.б. рәүешендә граждандарға ағымдағы сығымдарын ҡаплау өсөн...
ДРАЦКИЙ Николай Григорьевич
ДРАЦКИЙ Николай Григорьевич (1.6.1930, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Гавриловский ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың Фёдоровка р‑ны Гавриловка а., — 19.5.1982, Әлмәт ҡ.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1950 й. алып “Бавлынефть”, 1953 й. — “Татбурнефть” тресында, 1961—72 йй. һәм 1975 й. башлап “Татнефть” берекмәһенең Әлмәт...
ДУЛЬЦЕВ Василий Семёнович
ДУЛЬЦЕВ Василий Семёнович [8.11.1931, БАССР‑ҙың Байҡы районы Александровка а. (БР‑ҙың Ҡариҙел районы) — 16.12.2014, Ҡариҙел районы], Социалистик Хеҙмәт Геройы (1971). 1951—87 йй. Ҡариҙел районының Магинск урман сәнәғәте хужалығында эшләй: 1959 й. алып тракторист, 1962 й. — урман ҡырҡыусылар бригадаһы...
ДҮРТӨЙЛӨ ИТ КОМБИНАТЫ
ДҮРТӨЙЛӨ ИТ КОМБИНАТЫ, ААЙ. Дүртөйлө р-нының Иванай а. урынлашҡан. Составына: һуғым һәм тултырма цехтары, ярым фабрикаттар участкаһы, һыуытҡыс инә. 2010 й. 83 кеше эшләгән. Комб-т 70 төр продукция, ш. иҫ. ит һәм субпродукттар, колбаса ризыҡтары, ярым фабрикаттар, иретелгән май сығара. Продукцияһы БР-ҙа...
ДҮРТӨЙЛӨ ҺӨТ АҘЫҠТАРЫ КОМБИНАТЫ
ДҮРТӨЙЛӨ ҺӨТ АҘЫҠТАРЫ КОМБИНАТЫ, ЯАЙ. Дүртөйлө р‑ны Иванай а. урынлашҡан. Составы: айыртылмаған һөт продукцияһы (1978 й. нигеҙләнгән), һөт киптереү (1977) һәм ярҙамсы цехтар, лаборатория. 2010 й. 217 кеше эшләгән. Айыртылған ҡоро һөт, айыртылмаған һәм майһыҙ һөт продукцияһы, май етештерә. Продукцияһы...
ДЬЯКОНОВ Владислав Дмитриевич
ДЬЯКОНОВ Владислав Дмитриевич (22.4.1928, Вологда ҡ. — 13.8.2017, Өфө), хужалыҡ эшмәкәре. Техник ф. канд. (1985). Соц. Хеҙмәт Геройы (1980). Ленинград политехник ин‑тын тамамлағандан һуң (1951) Щербаков ҡ. пр‑тиеларында эшләй. 1955 — 86 йй. һәм 1993 й. алып ӨМЭПБ‑ла: 1969 й. башлап производство б‑са...
ЕВТУШЕНКО Евгений Викторович
ЕВТУШЕНКО Евгений Викторович (29.7.1962, Ырымбур өлк. Вязовое а.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д-ры (2006). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1984) Өфө синтетик спирт з‑дында, 1985 й. алып “Башнефтехимзаводы” берекмәһендә, 1986—88 йй. ӨНИ-лә эшләй. 1992 й. башлап Өфө нефть эшкәртеү з-дының баш бухгалтеры, 1995 й. —...
ЕР МИЛКЕ
ЕР МИЛКЕ, ерҙе тәбиғәт предметы булараҡ үҙләштереүҙең тарихи билдәләнгән ижт. формаһы. Ер биләү, уның м‑н эш итеү һәм файҙаланыу, матди байлыҡтар алыу йәһәтенән етештереү-хоҡуҡи мөнәсәбәттәрҙе сағылдыра. Йәмәғәт (дәүләт, община һ.б.) һәм хосуси Е.м. айырыла. Башҡортостан терр‑яһында ер мөнәсәбәттәре...
ЕР РЕФОРМАЛАРЫ
ЕР РЕФОРМАЛАРЫ, ер биләү һәм ерҙе файҙаланыу мөнәсәбәттәре системаһын үҙгәртеү. Башҡорттарҙа ер биләү, файҙаланыу һәм уның м‑н эш итеү аҫабалыҡ хоҡуғы нигеҙендә формалашҡан. Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуынан һуң ерҙе файҙаланыу һәм биләү мөнәсәбәттәре ер сәйәсәте сиктәрендә үҫешә. 17—18 бб....
ЕРЁМЕНКО Николай Яковлевич
ЕРЁМЕНКО Николай Яковлевич (19.4.1913, Харьков губ. Берёзовка а. — 24.10.1993, Стәрлетамаҡ ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. химигы (1977). Днепропетровск химия-технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1939) Кемерово һәм Черногорск ҡҡ. химия з‑дтарында эшләй; 1949 й. алып 18‑се комб‑ттың (Салауат ҡ.)...
ЕТЕХАНОВ Билал Исмәғил улы
ЕТЕХАНОВ Билал Исмәғил улы (12.3.1934, Урта Волга крайы Александровка а. — 12.2.2011, Стәрлетамаҡ ҡ.), инженер-механик. Ҡазан химия-технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1959) “Авангард” з‑дында эшләй: 1970 й. алып махсус конструкторлыҡ-технология бюроһы нач., 1984 й. — баш инженер. 1986—2004 йй. “Шихан”...
ЕТЕШТЕРЕҮ САРАЛАРЫ
ЕТЕШТЕРЕҮ САРАЛАРЫ, матди байлыҡ етештереүҙә файҙаланылған матди ҡиммәттәр берлеге; йәмғиәттең етештереү көстәренең һәм илдең милли байлығының бер өлөшө. Е.с. хеҙмәт сараларына (улар ярҙамында кеше хеҙмәт предметына йоғонто яһай) һәм предметтарына (йоғонтоға бирелә торған төрлө материалдар һәм сеймал)...
ЕТЕШТЕРЕҮ ФАКТОРҘАРЫ
ЕТЕШТЕРЕҮ ФАКТОРҘАРЫ, тауар етештереү һәм хеҙмәттәр күрһәтеү өсөн кәрәкле сығанаҡтар. Е.ф. булып ер (үҙ эсенә бөтә тәбиғәт ресурстарын ала), хеҙмәт һәм капитал тора. Шулай уҡ иҡтисадта үҙенсәлекле Е.ф. айыралар: эшҡыуарлыҡ һәләте (етештереүҙе ойоштороу, идара итеүҙә ҡарарҙар ҡабул итеү оҫталығы һ.б.),...
ЕФРЕМОВ Фёдор Герасимович
ЕФРЕМОВ Фёдор Герасимович (14.7.1906, Пенза губ. Рузвель а. — 30.3.1972, Бөрө ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1965). Баҡы сәнәғәт акад. тамамлағандан һуң (1939) Әзербайжан һәм Үзбәк ССР‑ы промыслаларында эшләй, 1947 й. алып “Татнефтегазразведка” тресының баш инженеры, идарасыһы, 1950—67 йй....
ЗАКИРОВ Рәүеф Абдулхаҡ улы
ЗАКИРОВ Рәүеф Абдулхаҡ улы (13.10.1915, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Дәүләкән а., хәҙ. Дәүләкән ҡ., — 14.8.1995, Өфө), дәүләт эшмәкәре. КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия мәктәбен тамамлаған (Мәскәү, 1957). 1931 й. алып Өфө паровоз‑вагон ремонтлау з‑дында, 1934 й. — Ленин град металл з‑дында эшләй, 1945 й. —...
ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы
ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы (6.6.1954, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Бейбаҡты а.), иҡтисадсы. Иҡтисад ф. д‑ры (2005), проф. (2007). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). Мәскәү технология ин‑тының Өфө филиалын тамамлағандан һуң (1977) Иглин көнкүреш хеҙмәте күрһәтеү комб‑тында иҡтисадсы, 1979 й....
ЗӘЙНУЛЛИН Нәсифулла Ғиззәтулла улы
ЗӘЙНУЛЛИН Нәсифулла Ғиззәтулла улы [28.10.1931, БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Яңы Айыу а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны) — 18.12.1981, Әлмәт ҡ.], Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). ТАССР‑ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1970). 1949—80 йй. “Татспецстрой” тресында эшләй: 1970 й. алып участка мастеры, 1972 й. — прораб, 1973 й. — 48‑се махсус...
ЗИМИН Александр Фёдорович
ЗИМИН Александр Фёдорович [15.10.1937, БАССР‑ҙың Красноусол р‑ны Дмитриевка а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны)], иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2000), проф. (2002). Бөтә Союз ситтән тороп уҡыу финанс‑иҡт. ин‑тын (Мәскәү, 1965) тамамлаған. 1962 й. алып СССР ФА БФ‑ның Иҡт. тикшеренеүҙәр бүлегендә, 1963 й. — ӨДНТУ‑ла,...
ЗИННУРОВ Өлфәт Ғаяз улы
ЗИННУРОВ Өлфәт Ғаяз улы (1.1.1950, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Ураҙ а.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (1994), проф. (1997). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2002). ӨАИ‑ны тамамлаған (1973). 1968 й. алып Иҡт. тикшеренеүҙәр бүлегендә эшләй. 1970 й. алып (өҙөклөк м‑н) ӨДАТУ‑ла: 1982—85 йй. лаб. мөдире, 1996 й. — менеджмент...
