Список материалов

ДИЗАЙН (ингл. design — проект, ниәт, һыҙма, һүрәт; лат. designare — тәғәйенләнеште асыҡлау, билдәләү), функциональ форма барлыҡҡа килтереүҙәге ижади процесс һәм ысул, ш. уҡ сәнәғәт изделиелары, мебель, төрлө инструменттар, машиналар проектлау, хеҙмәт процесын һәм әйберҙәр мөхитен ойоштороу б‑са проф....

ДИЗАЙНЕРҘАР СОЮЗЫ, ижади берекмә. 2003 й. Өфөлә “Рәсәй дизайнерҙары союзы” дөйөм Рәсәй йәмәғәт ойошмаһының Башҡортостан Республикаһы б‑са төбәк бүлексәһе булараҡ ойошторола. Башҡ‑н бүлексәһе ойошторолғанға тиклем респ. дизайнерҙары “Рәсәй дизайнерҙары союзы” на инә: В.В.Кашлачёв, А.Ә.Саҙретдинов (икеһе...

ДОМАШНИКОВ Борис Фёдорович (5.4.1924, Иваново-Вознесенский губ. Кригоузово а. — 20.6.2003, Өфө), рәссам. СССР‑ҙың (1982) һәм РСФСРҙың (1975) халыҡ рәссамы. Рәсәй художество акад. мөхбир ағзаһы (1996). РСФСР‑ҙың атҡ. рәссамы (1965), БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1965). Рәссамдар союзы ағзаһы (1954)....

ЕЖОВ Борис Дмитриевич (31.1.1908, Пермь ҡ. — 14.11.1978, Өфө), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. рәссамы (1976). Рәссамдар союзы ағзаһы (1937). Һарытау художество-сәнәғәт техникумын тамамлаған (1931). Ижадының төп йүнәлештәре — тарихи жанр һәм пейзаж. 60‑сы йй. совет власы өсөн көрәш атмосфераһын сағылдырған тыйнаҡ...

ЕЛГАШТИНА Мария Николаевна (2.6.1873, Барнаул ҡ. — 10.11.1966, Өфө), рәссам. БАССР‑ҙың халыҡ рәссамы (1955), БАССРҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1944). Рәссамдар союзы ағзаһы (1934). 1892—95 йй. Строганов үҙәк техник һүрәт төшөрөү уч‑щеһында (Мәскәү) уҡыған. 1906 й. алып Өфөлә йәшәй. 1921—32 йй. БАССР мәғариф...

ЕФИМОВА Аделаида Александровна (30.7.1929, Түб. Новгород крайы Гагино а.), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. рәссамы (1979). М.И.Калинин ис. Мәскәү художество-сәнәғәт уч‑щеһын тамамлаған (1953). 1963—84 йй. «“Ағиҙел” башҡорт сәнғәт әйберҙәре кәсебе» ПБ‑нда, 1994—96 йй. “Горлица” производство пр‑тиеһында (икеһе...

ЗАХАРОВА Евгения Александровна (1.2.1944, Ульяновск өлк. Иҫке Салаван а. — 16.1.1993, Өфө), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1978). В.И.Суриков ис. Мәскәү художество ин‑тын тамамлағандан һуң (1972) Өфөлә эшләй: М.И.Калинин ис. мәҙәниәт йорто эргәһендәге халыҡ һынлы сәнғәт студияһы етәксеһе, 1973 й. алып...

ЗАҺИҘУЛЛИН Рәшит Шәйҙулла улы (6.11.1948, Ишембай ҡ.), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1993). Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1976; педагогы Л.Ф.Мөғтәбаров) 1994 й. тиклем Башҡ‑н ижади‑производство комб‑тында рәссам, 2001 й. алып 2‑се Өфө пед. колледжында уҡыта. З. ижадында реалистик һәм авангард...

ИГНАТЕНКО Сергей Николаевич (3.11.1955, Өфө ҡ.), рәссам. РФ‑тың (2022) һәм БР‑ҙың (2004) атҡаҙанған рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1991). ӨДСИ‑не тамамлаған (1982). 1993—2002 йй. “Сәнғәт” галереяһы рәссамы, 2004 й. алып Өфө сәнғәт училищеһы уҡытыусыһы.   Хәҙерге һынлы сәнғәттәге концептуаль ағым...

ИГОШЕВ Владимир Александрович [28.10.1921, АСБР‑ҙың Бөрө кантоны Асҡын а. (БР‑ҙың Асҡын р‑ны) — 8.1.2007, Мәскәү], рәссам. Проф. (1965). СССР‑ҙың (1991) һәм РСФСР‑ҙың (1965) халыҡ, РСФСР‑ҙың атҡ. (1961) рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Башҡ. театр‑художество уч‑щеһын...

ИЖАДИ-ПРОИЗВОДСТВО КОМБИНАТЫ. 1930 й. “Башхудожник” ширҡәте булараҡ ойошторола; 1953 й. алып СССР‑ҙың Художество фонды (1958 й. башлап РСФСР‑ҙың, 1992 й. — БР‑ҙың Рәссамдар союзы) эргәһендәге Башҡ‑н бүлеге; 1977 й. — Башҡ‑н художество-производство оҫтаханалары, 1980 й. — Башҡ‑н ижади-производство комб‑ты....

ИМАШЕВ Рәшит Фәтих улы [30.3.1939, БАССР-ҙың Миәкә р-ны Аҙнай а. (БР‑ҙың Бишбүләк р-ны) – 11.3.2007, Ҡазан], рәссам. ТР‑ҙың халыҡ рәссамы (2003), БР‑ҙың (1995) һәм ТАССР‑ҙың (1986) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Рәссамдар союзы ағзаһы (1973). В.И.Суриков ис. Мәскәү художество ин‑тын тамамлағандан һуң (1970)...

ИМАШЕВА Ғәлиә Шакир ҡыҙы (17.5.1915, Томск губ. Каменск-на-Оби ҡ. – 5.1.1995, Өфө), театр рәссамы. РСФСР‑ҙың (1973) һәм БАССР‑ҙың (1970) халыҡ рәссамы, РСФСР‑ҙың (1955) һәм БАССР‑ҙың (1943) атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Рәссамдар союзы ағзаһы (1938). Башҡ. сәнғәт техникумын тамамлағандан һуң (1934; педагогтары...

ИНСТАЛЛЯЦИЯ (ингл. installation), хәҙ. һынлы сәнғәттә йыйыу объекты булып торған әҫәр; унда формаһы, күләме, фактураһы, төҫө м‑н айырылған, нигеҙҙә, элек ҡулланылған предметтар һәм уларҙың өлөштәре авторҙың уйына ярашлы төрлө ысулдар м‑н эшкәртелә (семәрләү, балауыҙлау, үртәү, быраулау, шымартыу, төҫләндереү,...

ИСЛАХОВ Фазлетдин Фәррәх улы (17.6.1944, БАССР‑ҙың Балаҡатай р‑ны Монас а. – 18.4.2016, БР-ҙың ш. уҡ районы Яңыбай а.), график. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2000). Журналистар союзы ағзаһы (1979). Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1969; педагогы Р.М.Нурмөхәмәтов) Баймаҡ ҡ. мәҙәниәт учреждениеларында,...

ИСМӘҒИЛЕВ Ринат Фазлетдин улы [6.3.1968, БАССР‑ҙың  Күмертау р‑ны Ермолаевка ҡсб (БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны)], рәссам. ӨНИ‑не тамамлаған (1989). Дизайнерҙар союзы (1995), Рәссамдар союзы (2000) ағзаһы. Хәҙ. һынлы сәнғәттәге концептуаль ағым вәкиле; Волигамси псевдонимы аҫтында ижад итә. И. ижады авторҙың...

ИСМӘҒИЛЕВ Фәйзрахман Абдрахман улы (24.3.1955, БАССР‑ҙың Белорет р‑ны Йөйәк а.), рәссам. БР-ҙың атҡ. рәссамы (1997). Рәссамдар союзы ағзаһы (1986). ӨДСИ‑не тамамлаған (1978; педагогы Р.М.Нурмөхәмәтов). 1980 й. алып 2‑се Өфө пед. уч‑щеһында уҡыта, 1983—86 йй. Башҡ‑н ижади‑производство комб‑ты рәссамы,...

ИШБУЛАТОВ Рәхим Усман улы (7.4.1911, Ырымбур губ. ш. уҡ өйәҙе Ғәбйәлил а., хәҙ. Ырымбур өлк. Ҡыуандыҡ р‑ны Башҡорт Ҡансыраһы а., — 18.6.1967, Өфө), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1961). Рәссамдар союзы ағзаһы (1939). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Башҡ. сәнғәт техникумын тамамлаған (1934; педагогтары...

ИШЕМҒОЛОВ Дамир Нуретдин улы (1.2.1943, БАССР‑ҙың Хәйбулла р‑ны Бәләкәй Әбеш а.), рәссам. БР‑ҙың халыҡ (2014)  һәм атҡ. (2001) рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1993). С.Н.Ишемғоловтың ҡустыһы. Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлаған (1971; педагогтары Л.Ф.Мөғтәбаров, К.П.Чаругин). 1975—95 йй. Башҡ‑н ижади-производство...

ЙӘНЕКӘЕВ Таң Ғүмәр улы (1.10.1948, Өфө ҡ.), сценограф. РФ‑тың халыҡ рәссамы (2021), РФ‑тың (1994) һәм БАССР‑ҙың (1980) атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре. Рәссамдар союзы ағзаһы (1977), Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1979). Дворян Йәнекәевтәр нәҫеленән. В.И.Суриков исемендәге Мәскәү художество институтын тамамлаған...