Список материалов
ӘБДРӘШИТ, Т а у к ү л, Әлшәй р‑нындағы ауыл
ӘБДРӘШИТ, Т а у к ү л, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Әбдрәшит а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.‑Көнс. табан 27 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 704 кеше; 1920 — 900 (Яңы Әбдрәшит а. м‑н бергә иҫәпкә алынған); 1939 — 533; 1959 — 782; 1989 — 526; 2002 — 661; 2010 — 619 кеше. Башҡорттар,...
ӘБДРӘШИТОВ Йәғәфәр Мөхәрәм улы
ӘБДРӘШИТОВ Йәғәфәр Мөхәрәм улы (30.11.1949, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Яңауыл а.), инженер‑технолог. Техник ф. д‑ры (1998). РФ‑тың (1994), БАССР‑ҙың (1990) атҡ. химигы. ӨНИ‑не тамамлаған (1978). 1969 й. Салауат нефтехимия комб‑тында эшләй. 1971 й. башлап “Каустик” ЯАЙ‑нда (Стәрлетамаҡ ҡ.): 1985 й. алып...
ӘБДРӘШИТОВ Сабур Әбдрәшит улы
ӘБДРӘШИТОВ Сабур Әбдрәшит улы [14.10.1925, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Йүкәлекүл а. (БР‑ҙың Ҡыйғы районы) — 25.5.1995, Өфө ҡ.], агрохимик. Биология фәндәре кандидаты (1958). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1980). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Үзбәк университетын тамамлаған (Сәмәрҡәнд ҡ., 1954). 1958—91 йй....
ӘБДРӘШИТОВ Хәмзә Зәки улы
ӘБДРӘШИТОВ Хәмзә Зәки улы (5.6.1954, БАССР‑ҙың Фёдоровка р‑ны Ҡораласыҡ а.), хирург. Мед. ф. д‑ры (2001), проф. (2003). БР‑ҙың атҡ. табибы (1992), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1991). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1978) “Ишимбайнефть” НГДУ‑һының мед.‑санитария бүлегендә эшләй. 1984 й. алып Ишембай...
ӘБДРӘШИТОВ Шамил Монасип улы
ӘБДРӘШИТОВ Шамил Монасип улы [19.5.1921, Ырымбур ҡ.; башҡа мәғлүмәттәр б‑са, АСБР‑ҙың Ҡыпсаҡ‑Ете ырыу кантоны Зәк‑Ишмәт а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе р‑ны) — 4.5.1944, Севастополь ҡ. янында], лётчик, лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1944).Б.В.һуғышында ҡатнашыусы. К.Е.Ворошилов ис. Беренсе Чкалов хәрби авиация...
ӘБДРӘШИТОВ Шамил Монасип улы
ӘБДРӘШИТОВ Шамил Монасип улы [19.5.1921, Ырымбур ҡ.; башҡа мәғлүмәттәр буйынса, АСБР‑ҙың Ҡыпсаҡ‑Ете ырыу кантоны Зәк‑Ишмәт а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе районы) — 4.5.1944, Севастополь ҡ. янында], лётчик, лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1944).Б.В.һуғышында ҡатнашыусы. К.Е.Ворошилов исемендәге Беренсе Чкалов...
ӘБДРӘШИТОВА Нурзиә Әхмәт ҡыҙы
ӘБДРӘШИТОВА Нурзиә Әхмәт ҡыҙы (30.4.1957, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Ҡаратал ҡсб), актриса. БР‑ҙың халыҡ (2012) һәм атҡ. (2003) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1984). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1979; Ф.Ҡ.Ҡасимова курсы) Сибай башҡорт драма театры актрисаһы.
Сағыу сәхнә ҡиәфәтенә, һығылмалылыҡҡа...
ӘБДҮШЕВ Хәбибулла Бәхтигәрәй улы
ӘБДҮШЕВ Хәбибулла Бәхтигәрәй улы [1.3.1920, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Денис а. (БР‑ҙың Фёдоровка р‑ны) — 23.12.1998, шунда уҡ], Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1935 й. алып Фёдоровка р‑нының Октябрьский МТС‑ында тракторсы; 1953 й. башлап ш.уҡ р‑ндағы М.В.Фрунзе ис. к‑зда трактор...
ӘБДҮШЕВ Хикмәт Хөснөтдин улы
ӘБДҮШЕВ Хикмәт Хөснөтдин улы (26.2.1895, Ҡазан губ. Чистай ҡ. — 1986, Өфө), ветеринар врач. Ветеринария ф. д‑ры (1962), проф. (1964). Ҡазан ветеринария ин‑тын тамамлаған (1928). 1947—71 йй. БАХИ‑ла эшләй: 1947 й., 1957—65 йй. һәм 1967 й. хирургия каф. мөдире. Фәнни тикшеренеүҙәре ветеринарияла хирургия...
ӘБЕЛ‑ҒАЗИ Баһадир хан
ӘБЕЛ‑ҒАЗИ Баһадир хан, Ә б е л ғ а з и Б а һ а д и р (1603—63), шағир, тарихсы, Хиуа ханы (1643 й. алып). Сыңғыҙхан нәҫеленән. Төрки телендә яҙылған “Шәжәрә‑и төрк” (“Төркиҙәр шәжәрәһе”), “Шәжәрә‑и төрөкмән” (“Төрөкмәндәр шәжәрәһе”) тарихи‑әҙәби ҡомартҡылары авторы, уларҙа башҡорттарҙың, ҡаҙаҡтарҙың,...
ӘБЕЛХӘЙЕР, Б а л ғ а й ы р б а т ы р
ӘБЕЛХӘЙЕР, Б а л ғ а й ы р б а т ы р (1693—1748), Ҡаҙаҡ ханлығының Кесе йөҙ ханы (1710 й. алып). 18 б. 20‑се йй. Кесе йөҙҙөң Рәсәй подданныйлығын ҡабул итеүе һәм башҡорт, ҡалмыҡ, Яйыҡ казактарының ҡаҙаҡтар м‑н мөнәсәбәтен көйләү б‑са ҡаҙаҡ‑Рәсәй һөйләшеүҙәре инициаторы. 1731 й. 10 окт. Кесе йөҙҙөң Рәсәй...
ӘБЕТ, Мәләүез р‑нындағы ауыл
ӘБЕТ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Әбет а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. Көнс. табан 32 км алыҫлыҡта Нөгөш й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 319 кеше; 1920 — 463; 1939 — 284; 1959 — 309; 1989 — 282; 2002 — 279; 2010 — 222 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс...
ӘБЕШ, Миәкә р‑нындағы ауыл
ӘБЕШ, Миәкә р‑нындағы ауыл, Бикҡол а/с ҡарай.Район үҙәгенән Т.38 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнс. табан 36 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан.Халҡы:1906 й.—340 кеше; 1920 — 322; 1939 — 206; 1959 — 200; 1989 — 75; 2002 — 99; 2010 — 78 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002).
Ауылға Бәләбәй өйәҙе Илекәй‑Мең...
ӘБЙӘЛИЛ БАШҠОРТ ХАЛЫҠ ХОРЫ
ӘБЙӘЛИЛ БАШҠОРТ ХАЛЫҠ ХОРЫ, Әбйәлил районы мәҙәниәт һарайының башҡорт халыҡ хор ы.1972 й.Әбйәлилр‑нының Асҡара. ойошторола, 1978й. “халыҡ” исемен ала. БР‑ҙың атҡ. халыҡ ижады коллективы (2014). Репертуарында Р.Л.Ғәбитовтың “Уралды маҡтау” поэмаһы, Ҡ.Даян шиғырына Ш.Ш.Ибраһимовтың “Дилә”, Я.Ҡолмой шиғырына...
ӘБЙӘЛИЛ МУЗЕЙЫ
ӘБЙӘЛИЛ МУЗЕЙЫ, Милли музей филиалы (1991). Әбйәлил р‑ны Асҡар а. урынлашҡан. 1990 й. йәмәғәтселек башланғысында Әбйәлил тарих‑тыуған яҡты өйрәнеү музейы булараҡ ойошторола. 1995 й. экспозицияһы асыла. Музей фондында 2,1 меңгә яҡын һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. бронза ураҡ һәм балта, боронғо яугирҙың һайманы,...
ӘБЙӘЛИЛ РАЙОНЫ
ӘБЙӘЛИЛ РАЙОНЫ, БР‑ҙың көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан. Көньяҡта — Баймаҡ, төньяҡ‑көнбайышта — Белорет, көнбайышта — Бөрйән, төньяҡта — Учалы р‑ндары һәм көнсығышта Силәбе өлк. м‑н сиктәш. 1930 й. 20 авг. ойошторола (ҡара: Административ район), район составына Тамъян‑Ҡатай кантоны улустары инә. 1963 й....
ӘБЙӘЛИЛ СОРТ ҺЫНАУ УЧАСТКАҺЫ
ӘБЙӘЛИЛ СОРТ ҺЫНАУ УЧАСТКАҺЫ. Урал аръяғы дала зонаһы шарттарында үҫтереү өсөн иген һәм мал аҙығы культураларыныңсорттарын һынау, сорттарын һәм гибридтарын һайлап алыу һәм тәҡдим итеү м‑н шөғөлләнә. 1937 й. ойошторола. Әбйәлил р‑ны Михайловка а. урынлашҡан. А.х. культураларының сорт агротехникаһы б‑са...
ӘБЙӘЛИЛ ТӘЖРИБӘ‑ПРОИЗВОДСТВО ХУЖАЛЫҒЫ, ҡара: “Әбйәлил”.
ӘБЙӘЛИЛ ТӘЖРИБӘ‑ПРОИЗВОДСТВО ХУЖАЛЫҒЫ, ҡара: “Әбйәлил”.
ӘБЙӘЛИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл
ӘБЙӘЛИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Таштимер а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 22 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) Көнб. табан 32 км алыҫлыҡта Моһаҡ й. (Йәнгел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 170 кеше; 1959 — 443; 1989 — 717; 2002 — 741; 2010 — 496 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ӘБСӘЛӘМ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл
ӘБСӘЛӘМ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Урғалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 55 км һәм Урғалы т. юл ст. К. табан 4 км алыҫлыҡта Оло Урғалы й. (Әй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 387 кеше; 1920 — 419; 1939 — 420; 1959 — 310; 1989 — 209; 2002 — 294; 2010 — 244 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....
