Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ҒАФУРОВА Зөһрә Мофазал ҡыҙы

ҒАФУРОВА Зөһрә Мофазал ҡыҙы (15.9.1940, БАССР‑ҙың Бөрйән р‑ны Иҫке Собханғол а.), паразитолог. Мед. ф. д‑ры (1997), проф. (1997). М.М.Сәғитовтың һеңлеһе. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1963) Ҡырмыҫҡалы р‑ны туберкулёз диспансерының баш табибы булып эшләй, 1968—2001 йй. БДМУ‑ла (1994 й. алып мед. биол. һәм...

ҒАФФАРОВА Айгөл Зөфәр ҡыҙы

ҒАФФАРОВА Айгөл Зөфәр ҡыҙы (10.2.1976, БАССР‑ҙың Фёдоровка р-ны Әтәс а.), спортсы. Ауыр атлетика б-са Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1995). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1995). Урал физик культура акад. тамамлаған (2004). “Каучук” спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (Стәрлетамаҡ ҡ.; тренеры П.И.Никитин).1993—2004 йй....

ҒАЯЗОВ Әлфис Суфиян улы

ҒАЯЗОВ Әлфис Суфиян улы (3.6.1956, БАССР‑ҙың Асҡын райрны Иҫке Ҡаҙансы а.), педагог. БР ФА академигы (2016), Рәсәй мәғариф академияһының мөхбир ағзаһы (2009), педагогия фәндәре докторы (1996), профессор (1997). РФ‑тың (2021) һәм БР‑ҙың (2000) атҡаҙанған фән эшмәкәре, РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы...

ҒАЯЗОВА Гөлһылыу Хәлил ҡыҙы

ҒАЯЗОВА Гөлһылыу Хәлил ҡыҙы (13.10.1936, ТАССР‑ҙың Иҫке Барыш а. — 15.2.2004, Нефтекама ҡ.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1974). 1953—76 йй. (өҙөклөк м‑н) “Уралэнергострой” тресында маляр (Свердловск ҡ.): 1964 й. алып Ҡарман ДРЭС‑ының төҙөлөш идаралығында эшләй. 1955— 56 йй. “Уралэнергомонтаж” тресында (Свердловск)....

ҒАЯНОВ Зөфәр Ғаян улы

ҒАЯНОВ Зөфәр Ғаян улы (14.5.1941, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Һәйтәк а. — 7.3.2015, Өфө), рәссам. БР‑ҙың халыҡ (2003) һәм атҡ. (1996) рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1975). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1981; педагогы Э.М.Сәйетов) 1987 й. тиклем БДХМ директоры. 1997—2013 йй. ӨДСА‑ла уҡыта, бер үк ваҡытта 2001—04...

ҒАЯНОВ Илдар Ихсан улы

ҒАЯНОВ Илдар Ихсан улы (19.3. 1957, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Һәйтәк а.), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1998). Свердловск художество уч‑щеһын тамамлаған (1982; педагогы Г.С.Метелёв). 1986 й. алып Өфөлә йәшәй һәм эшләй. Ғ. жанр һәм тематик яҡтан төрлө булған ижады оптимистик, тулы тормош тойғоһо м‑н һуғарылған....

ҒӘБӘШИ Солтан Хәсән улы

ҒӘБӘШИ Солтан Хәсән улы (Солтанәхмәт Хәсәнғата улы; 1.5.1891, Ҡазан губ. Кесе Сулабаш а. — 8.1. 1942, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Салҡаҡ а.), композитор, фольклорсы, муз.-йәмәғәт эшмәкәре. Композиторҙар союзы ағзаһы (1940). 1898 й. “Ғосмания” мәҙрәсәһендә, һуңыраҡ Өфө реаль уч‑щеһында һәм “Ғәлиә” мәҙрәсәһендә,...

ҒӘББӘС, Ейәнсура р‑нындағы ауыл

ҒӘББӘС, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Муйнаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 43 км һәм Һарыҡташ т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 79 км алыҫлыҡта Кесе Өҫкәлек й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 156 кеше; 1920 — 189; 1939 — 184; 1959 — 132; 1989 — 141; 2002 — 164; 2010 — 118 кеше....

ҒӘББӘСОВ Әхнәф Ғәббәс улы

ҒӘББӘСОВ Әхнәф Ғәббәс улы [22.7.1928, БАССР-ҙың Бөрө кантоны Түбәнге Ласынтау а. (БР-ҙың Бөрө р-ны) – 20.6.2006, Өфө], анатом. Мед. ф. д-ры (1975), проф. (1977). БАССР-ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1986), СССР-ҙың уйлап табыусыһы (1986). БДМИ‑ны тамамлаған (1954), 1957 й. алып шунда уҡ эшләй: 1967—93 йй. кешенең...

ҒӘББӘСОВ Эдгар Рәфҡәт улы

ҒӘББӘСОВ Эдгар Рәфҡәт улы (28.11.1941, БАССР‑ҙың Әбйәлил районы Баҡырүҙәк ҡсб — 3.12.2018, Өфө ҡ.), автоматик идара итеү буйынса инженер-электромеханик. Ҡазан авиация институтын тамамлаған (1964). 1965 й. алып ӨПЭПБ‑ла: 1972—74 йй. конструкторҙар төркөмө етәксеһе, 1989 й. башлап тәжрибә‑конструкторлыҡ...

ҒӘББӘСОВА Илүсә Мәсғүт ҡыҙы

ҒӘББӘСОВА Илүсә Мәсғүт ҡыҙы (2.2.1950, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Ҡарман а.), тупраҡ белгесе. Биол. ф. д‑ры (2001), проф. (2003). К.А.Тимирязев ис. Мәскәү а.х. акад. тамамлағандан һуң (1973) Биология ин‑тында эшләй: 1992 й. алып өлкән, 2001 й. — баш ғилми хеҙм‑р, 2003 й. — лаб. мөдире, бер үк ваҡытта 1995...

ҒӘБДЕЛХАҠОВ Рәил Мөнир улы

ҒӘБДЕЛХАҠОВ Рәил Мөнир улы (7.2.1958, Өфө), анестезиолог-реаниматолог. Мед. ф. д‑ры (2009). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1981) 1985 й. тиклем Бәләбәй үҙәк ҡала дауаханаһында эшләй (1982 й. алып бүлек мөдире). 1987 й. башлап Респ. клиник дауаханаһында, 1989 й. — БДМУ‑ла (2000 й. алып дипломдан һуң белем...

ҒӘБДЕЛХАҠОВ Рәмзил Борис улы

ҒӘБДЕЛХАҠОВ Рәмзил Борис улы (19.2.1962, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Яңауыл ҡсб, хәҙ. Яңауыл ҡ.), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2005). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (1999), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2009). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1985) һәм 1992— 95 йй. 2‑се Яңауыл мәктәп‑гимназияһында, 1986 й....

ҒӘБДИЕВ Шәһәрғәзи Шаһыбал улы

ҒӘБДИЕВ Шәһәрғәзи Шаһыбал улы (9.12.1898, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Этҡол а., хәҙ. БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны 2‑се Этҡол а., — 5.7.1979, шунда уҡ), шағир‑импровизатор. Беренсе донъя, Граждандар һуғышы, 1939—40 йй. совет‑финлянд һуғыштарында ҡатнашыусы. Муллаҡай мәҙрәсәһендә, Таулыҡай мәҙрәсәһендә уҡый. Төрки,...

ҒӘБДРӘХИМОВ Ғәбдессәләм

ҒӘБДРӘХИМОВ Ғәбдессәләм (1765— 31.1.1840, Өфө), дин әһеле, Ырымбур мосолман диниә назараты мөфтөйө (1825—40). Ахун (1805). Тархан (1817). Ҡазанда мәҙрәсә һәм Ҡарғалы мәҙрәсәләренең береһен тамамлаған. 1799 й. алып Ырымбур ҡала муллаһы, 1805 й — 1‑се йәмиғ мәсете (ҡара: Ырымбур тарихи йәмиғ мәсеттәре)...

ҒӘБДРӘХИМОВ Камил Мәхмүт улы

ҒӘБДРӘХИМОВ Камил Мәхмүт улы (6.2.1962, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Ваныш‑Алпауыт а.), урмансылыҡ белгесе. А.х. ф. д‑ры (2003), проф. (2006). БР‑ҙың атҡ. урмансылыҡ белгесе (2010). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1984) шунда уҡ эшләй: 2003 й. алып урман культуралары каф. мөдире, 2006 й. — ер төҙөлөшө һәм урман...

ҒӘБДРӘХИМОВ Марат Миңлеәсләм улы

ҒӘБДРӘХИМОВ Марат Миңлеәсләм улы (12.6.1962, Өфө), тренер. Кикбоксинг б-са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (1997), тай боксы б-са халыҡ-ара категориялы судья (1994). РФ‑тың (2017) һәм БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2003). Урал физик культура акад. тамамлаған (2006). 1995 й. алып 8-се ДЮСШ, 2004 й. – 24-се...

ҒӘБДРӘХИМОВ Мәүлитйән Сәғитйән улы

ҒӘБДРӘХИМОВ Мәүлитйән Сәғитйән улы (31.12.1941, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Иҫке Туймазы а.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1992), проф. (1995). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1998), СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1981), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1976), РФ‑тың почётлы юғары һәм проф. белем биреү хеҙм‑ре...

ҒӘБДРӘШИТОВ Фазулла Ғабдулла улы

ҒӘБДРӘШИТОВ Фазулла Ғабдулла улы [25.10.1903, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Иҫке Ҡандра а. (БР‑ҙың Туймазы районы) — 5.4.1975, БАССР‑ҙың Бүздәк районы Бүздәк ҡсб], Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1941 й. тиклем һәм 1946 й. алып Туймазы һәм Бүздәк район ҡулланыусылар союздарының...

ҒӘБДҮК, Белорет р-нындағы ауыл

ҒӘБДҮК, Сысҡан, Белорет р-нындағы ауыл, Йөйәк а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.-Көнб. 158 км һәм Йөйәк т. юл ст. Т.-Көнб. табан 8 км алыҫлыҡта Инйәр й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. – 417 кеше; 1920 – 334; 1939 – 375; 1959 – 383; 1989 – 440; 2002 – 461; 2010 — 558 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Төп...