Список материалов
КОБЯКОВ Анатолий Иванович
КОБЯКОВ Анатолий Иванович (2.6.1946, Ишембай ҡ.) инженер-электромеханик. Техник ф. д‑ры (1991). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1969) шунда уҡ эшләй. 1999—2011 йй. Мәскәү инженерлыҡ экологияһы ун‑тында. Фәнни эшмәкәрлеге химия-технология объекттарын автоматлаштырыу проблемаларына арналған. К. тарафынан эшләтеп...
КОВАЛЁВ Николай Григорьевич
КОВАЛЁВ Николай Григорьевич (1.5.1921, Украина ССР‑ы Выселки а. — 3.5.2002, Өфө), хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1966). Почётлы авиатөҙөүсе (1999). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1946) 161‑се Дәүләт союз з‑дында эшләй: цех нач. урынбаҫары, 1950 й. алып...
КОВАЛЁВ Сергей Григорьевич
КОВАЛЁВ Сергей Григорьевич (30.10.1958, БАССР‑ҙың Өфө районы Шаҡша ст. ҡсб, хәҙер Өфө ҡ. эсендә), геолог. Геология‑минералогия фәндәре докторы (2005). БДУ‑ны тамамлаған (1984). 1980 й. алып Геология институтында эшләй: 1994 й. башлап өлкән ғилми хеҙмәткәр, 2008 й. — магматизм һәм метаморфизм лабораторияһы...
КОВАЛЁВ Сергей Иванович
КОВАЛЁВ Сергей Иванович (13.9.1886, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Ҡуғанаҡ а., хәҙ. БР‑ҙың Стәрлетамаҡ р‑ны Оло Ҡуғанаҡ а., — 12.11. 1960, Ленинград), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1938). Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусы. Петроград ун‑тын тамамлаған (1922). 1918—38 йй. Ф.Энгельс ис. хәрби-сәйәси курстарҙа,...
КОВАЛЁВ Фёдор Иустинович
КОВАЛЁВ Фёдор Иустинович (1898 — 26.3.1954, Мәскәү ҡ.), геолог. Геология-минералогия фәндәре кандидаты (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Фәнни эшмәкәрлеге баҡыр колчеданы ятҡылыҡтарын өйрәнеүгә арналған. К. Баймаҡ‑Бүребай свитаһын айырып күрһәтә; Сибай баҡыр колчеданы ятҡылығын асыуҙа ҡатнаша. Таналыҡ‑Баймаҡ...
КОВАЛЁВА Лиана Ароновна
КОВАЛЁВА Лиана Ароновна (22.12.1951, Өфө ҡ.), физик. Техник фәндәр докторы (1998), профессор (2000). РФ‑тың атҡаҙанған юғары мәктәп хеҙмәткәре (2020), БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2012), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2006). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1974) шунда уҡ эшләй:...
КОВАЛЕВСКИЙ Андрей Петрович
КОВАЛЕВСКИЙ Андрей Петрович (20.1, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1.2.1895, Мәскәү, башҡа мәғлүмәттәр б‑са, Харьков губ. Рассоховатое а. — 29.11.1969, Харьков ҡ.), тарихсы, шәрҡиәтсе. Тарих ф. д‑ры (1951), проф. (1953). Украина ССР‑ының атҡ. фән эшмәкәре (1965). Харьков ун‑тын тамамлаған (1922), Лазарев көнсығыш...
КОВАЛЕВСКИЙ Михаил Евграфович
КОВАЛЕВСКИЙ Михаил Евграфович (1829—31.1.1884, С.‑Петербург), дәүләт эшмәкәре. Действительный статский советник. Дворяндарҙан. Император хоҡуҡ белеме уч‑щеһын тамамлағандан һуң (С.‑Петербург, 1849) 1855 й. тиклем һәм 1862—81 йй. Сенатта хеҙмәт итә (1863—70 йй. обер-прокурор). 1880 й. М.Т.Лорис-Меликовтың...
КОВАЛЕНКО Константин Иосифович
КОВАЛЕНКО Константин Иосифович (14.1.1912, Екатеринослав губернаһы Юзовка ҡсб — 23.11.1988, Мәскәү ҡ.), инженер‑нефтсе. Техник фәндәр кандидаты (1964). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1957), СССР-ҙың почётлы нефтсеһе (1971). И.М.Губкин исемендәге Мәскәү нефть институтын тамамлағандан...
КОВАЛЬ Юрий Никифорович
КОВАЛЬ Юрий Никифорович (23.10.1936, Өфө ҡ. — 6.11.2020, шунда уҡ), журналист. Журналистар союзы ағзаһы (1969). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1963) Өфө ҡ. 105‑се, 19‑сы урта мәктәптәрендә уҡыта, 1966—69 йй. һәм 1988—89 йй. “Ленинец”, 1970—82 йй. һәм 1992—2001 йй. “Вечерняя Уфа” (1977 й. алып бүлек мөдире,...
КОВАЛЬСКИЙ Антон Филиппович
КОВАЛЬСКИЙ Антон Филиппович [1906, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Урыҫ Һаҫыҡкүле а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) — 1945 й. февр., Германия]. Советтар Союзы Геройы (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1930 й. алып Ғафури р‑нының “Ҡыҙыл һабансы” к‑зында эшләй. 1943 й. февр. башлап 1‑се Украина һәм Белоруссия фронттарында...
КОВГАН Станислав Трофимович
КОВГАН Станислав Трофимович (16.11.1934, Өфө ҡ. — 14.12.2020, шунда уҡ), инженер-механик. Техник фәндәр докторы (1991), профессор (1993). РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2001). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1958) 140‑сы, 1959 й. алып 100‑сө почта йәшниге инженер-конструкторы,...
КОВШОВ Геннадий Николаевич
КОВШОВ Геннадий Николаевич (22.7.1936, Сталино ҡ.), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1982), проф. (1984). Ҡазан авиация ин‑тын тамамлағандан һуң (1959) “Йондоҙ” пр‑тиеһында (Осташков ҡ.) эшләй, 1961 й. алып Ҡазан авиация ин‑тында, 1968 й. — ӨАИ‑ла (1982 й. башлап мәғлүмәти‑үлсәү техникаһы каф. мөдире)....
КОВШОВА Наталья Венедиктовна
КОВШОВА Наталья Венедиктовна (26.11.1920, Өфө ҡ. — 14.8.1942, Ленинград өлкәһе Сутоки-Бяково а. янында, Новгород өлкәһе Коровитчино а. ерләнгән), Советтар Союзы Геройы (1943). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Снайперҙар мәктәбен тамамлағандан һуң (1942 й. ғинуарында) Төньяҡ-Көнбайыш фронтта хеҙмәт...
КОГАН Лев Наумович
КОГАН Лев Наумович (20.3.1923, Екатеринбург ҡ. — 15.7.1997, шунда уҡ), философ. БР ФА‑ның почётлы академигы (1991), философия фәндәре докторы (1963), профессор (1965). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1983). Урал дәүләт университетын тамамлағандан һуң (1945) 1966 й. тиклем һәм 1977 й. алып шунда уҡ...
КОГАН Ольга Станиславовна
КОГАН Ольга Станиславовна (11.1.1959, Өфө), спорт медицинаһы табибы. Мед. ф. д‑ры (2008), проф. (2013). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1982) Өфө Хеҙмәт мед. һәм кеше экологияһы ҒТИ‑нда, 1996 й. алып БДПУ‑ла эшләй. 2001 й. башлап Башҡ‑н физик культура ин‑тында: адаптив физкультура ф‑ты деканы, 2002 й. —...
КОГНИТИВ ЛИНГВИСТИКА
КОГНИТИВ ЛИНГВИСТИКА, тел ғилемендәге тел һәм фекерләү мөнәсәбәте мәсьәләләрен; танып белеү процесында телдең ролен; лексик һәм грамматик семантикаға һалынған төрлө типтағы белемде ойоштороу һәм фаразлау ысулдарын һ.б. өйрәнгән йүнәлеш. К.л. теорияһы, семантик билдәләр һәм функциялар (семантик, лексик-семантик,...
КОДИКОЛОГИЯ
КОДИКОЛОГИЯ (лат. codex — китап һәм ...логия), боронғо ҡулъяҙма китаптың һәм уның йыйынтыҡтарының ижад ителеү һәм таралыу тарихын, матди һәм мәҙәни ҡиммәтен, хәҙ. торошон өйрәнгән ярҙамсы тарихи-филол. фән; төбәктәге ижт. фекерҙе формалаштырыуға булышлыҡ иткән яҙма-мәҙәни традицияларҙың йәшәйәше һәм...
КОЖАЙ‑СЕМЁНОВКА, Миәкә р‑нындағы ауыл
КОЖАЙ‑СЕМЁНОВКА, Тимеш, Миәкә р‑нындағы ауыл, Кожай-Семёновка а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 21 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.-Көнс. табан 29 км алыҫлыҡта Кожай й. (Дим й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 642 кеше; 1920 — 888; 1939 — 929; 1959 — 817; 1989 — 723; 2002 — 694; 2010 — 590 кеше....
КОЖАЙ‑ЫҠ БАШЫ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл
КОЖАЙ‑ЫҠ БАШЫ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Михайловка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 28 км һәм Приют т. юл ст. К.‑Көнс. табан 15 км алыҫлыҡта Ыҡ й. (Кама й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1005 кеше; 1920 — 1148; 1939 — 291; 1959 — 781; 1989 — 374; 2002 — 289; 2010 — 275 кеше. Сыуаштар...
