Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЮЛДАШБАЕВ Әмир Мырҙағәли улы

ЮЛДАШБАЕВ Әмир Мырҙағәли улы (25.12.1940, БАССР‑ҙың Хәйбулла районы Аҡъяр а. — 27.4.2017, Өфө ҡ.), философ. Философия фәндәре кандидаты (1972). БР‑ҙың атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (2000). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1967) 1968 й. тиклем ӨАИ‑ла, 1971 й. алып БДПИ‑ла уҡыта (1987—92 йй. философия...

ЮЛДАШБАЕВ Билал Хәмит улы

ЮЛДАШБАЕВ Билал Хәмит улы (2.3.1928, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Юрматы а., хәҙ. Ишембай ҡ. эсендә, — 13.4.2001, Өфө), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1974), проф. (1974). К.А.Тимирязев ис. Башҡорт пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1947) СДПИ‑ла эшләй (1950 й. алып тарих каф. мөдире), 1955—65 йй. ТТӘИ‑лә өлкән...

ЮЛДАШБАЕВА Фәүзиә Ураҙйән ҡыҙы

ЮЛДАШБАЕВА Фәүзиә Ураҙйән ҡыҙы [22.3.1947, БАССР‑ҙың Матрай р‑ны Әлебай а. (БР‑ҙың Хәйбулла р‑ны) — 16.8.1996, БР‑ҙың Йылайыр р‑ны Юлдыбай а.], шағирә. Яҙыу­сы­лар­ союзы­ ағзаһы (1992). “Һаҡмар муйылының күҙе ҡара” исемле тәүге шиғырҙар йыйынтығы 1985 й. сыға. “Йылайырым—йырлар йырым”(1990), “Сәхрәләргә...

ЮЛДАШЕВ Әхнәф Әхмәт улы

ЮЛДАШЕВ Әхнәф Әхмәт улы [30.7. 1920, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Кәлшәле а. (БР‑ҙың Туймазы р‑ны) — 1988 й. авг., Мәскәү], тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1966), проф. (1967). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1970). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Куйбышев пед. ин‑тын тамамлаған (1947). 1938—42 йй. Баймаҡ р‑нының 2‑се...

ЮЛДАШЕВ Владимир Ләбиб улы

ЮЛДАШЕВ Владимир Ләбиб улы (21.9.1954, Калуга өлк. Бабынино ҡсб), психиатр. Мед. ф. д‑ры (1997), проф. (1998). БР‑ҙың атҡ. табибы (2005), БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2004). БДМИ‑ны тамамлаған (1978), 1980 й. алып Респ. психиатрия дауаханаһында эшләй. 1981 й. башлап БДМУ‑ла: 1995 й. алып дипломдан...

ЮЛДАШЕВ Марс Тимербулат улы

ЮЛДАШЕВ Марс Тимербулат улы [14.4.1937, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Аҙнай а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны)], хирург.Мед.ф.д‑ры (1990), проф. (1991). РФ‑тың (2003) һәм БР‑ҙың (1992) атҡ. табибы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1962) Якутск ҡала дауаханаһында эшләй. 1965— 66 йй. һәм 1969 й. алып БДМУ‑ла: 1994 й. башлап...

ЮЛДАШЕВ Роберт Нәжип улы

ЮЛДАШЕВ Роберт Нәжип улы (9.7. 1971, Өфө), ҡурайсы. БР‑ҙың халыҡ артисы (2012). Ҡурайсылар­ союзы ағзаһы­(2007). ӨДСИ‑не тамамлаған (2000; педагогы А.М.Ҡобағошов). 1989 й. алып ӨДСИ эргәһендәге урта махсус музыка мәктәбе уҡытыусыһы, 1991 й. — “Аҡ йондоҙ” төркөмө, 1995—98 йй. һәм 2001—03 йй. Ғәс­кә­ров­...

ЮЛДАШЕВ Роберт Нәжип улы

ЮЛДАШЕВ Роберт Нәжип улы (9.7.1971, Өфө ҡ.), ҡурайсы. БР‑ҙың халыҡ артисы (2012). Ҡурайсылар союзы ағзаһы (2007). ӨДСИ‑не тамамлаған (2000; педагогы А.М.Ҡобағошов). 1989 й. алып ӨДСИ эргәһендәге урта махсус музыка мәктәбе уҡытыусыһы, 1991 й. — “Аҡ йондоҙ” төркөмө, 1995—98 йй. һәм 2001—03 йй. Ғәскәров...

ЮЛДЫБАЕВ Марат Һаҙый улы

ЮЛДЫБАЕВ Марат Һаҙый улы (30.9. 1951, Өфө), саксофонсы. БАССР‑ҙың халыҡ (1989) һәм атҡ. (1985) артисы. ӨАИ‑ны (1974), Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1978; А.Г.Иващенко класы) тамамлаған. 1980 й. алып “Дуҫтар” башҡорт джаз ансамбленең художество етәксеһе. 1992 й. башлап Бангкок ҡ. йәшәй һәм эшләй. Ижадында башҡорт...

ЮЛДЫБАЙ УРТА МӘКТӘБЕ

ЮЛДЫБАЙ УРТА МӘКТӘБЕ, Йылайыр р‑нында урынлашҡан. 1919 й. мәҙрәсә нигеҙендә 1‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе булараҡ асыла, 1930 й. алып башланғыс мәктәп, 1935 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1937 й. хәҙ. статусын ала. Компьютер класы, китапханаһы, тамаша һәм спорт залдары, слесарлыҡ, ағас эше һәм...

ЮЛДЫБАЙ, Ғ ү м ә р, Йылайыр р‑нындағы ауыл

ЮЛДЫБАЙ, Ғ ү м ә р, Йылайыр р‑нындағы ауыл, Юлдыбай а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 40 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 95 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 448 кеше; 1920 — 438; 1939 — 607; 1959 — 2086; 1989 — 1730; 2002 — 1910; 2010 — 1650 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....

ЮЛДЫБАЙ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл

ЮЛДЫБАЙ, Күгәрсен р‑нындағы ауыл, Юлдыбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 25 км һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнс. табан 85 км алыҫлыҡта Тасы й. (Һаҡмар й. басс.) буйында, Эйек ­заказнигы терр‑яһында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 531 кеше; 1920 — 683; 1939 — 437; 1959 — 472; 1989 — 340; 2002 — 335; 2010...

ЮЛДЫБАЙ, С у р а ш, Ейәнсура р‑нындағы ауыл

ЮЛДЫБАЙ, С у р а ш, Ейәнсура р‑нындағы ауыл, Абҙан а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 60 км һәм Һарыҡташ т. юл ст. (Ырымбур өлк.) Т.‑Көнс. табан 32 км алыҫлыҡта Әселе й. (Һаҡмар й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 496 кеше; 1920 — 443; 1939 — 259; 1959 — 207; 1989 — 175; 2002 — 182; 2010 — 137...

ЮЛИАН (13 б.), венгр сәйәхәтсеһе, монах.

ЮЛИАН (13 б.), венгр сәйәхәтсеһе, монах. Венгрҙарҙың тарихи илен эҙләү (ҡара: Боронғо­ венгрҙар) һәм уның халҡын католик диненә күсереү маҡсатында ике тапҡыр сәйәхәттә була. Тәүге сәйәхәт (1235—37) т‑да мәғлүмәттәрҙе папа Григорий IX тәғәйенләнгән “Брат Рихард тарафынан табылған Бөйөк Венгрия тураһында”...

ЮЛМӘТОВА Суфия Фәтих ҡыҙы

ЮЛМӘТОВА Суфия Фәтих ҡыҙы (2.1.1919, Һамар губ. Бөгөлмә ҡ. — ?), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (1981), проф. (1984). БССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1991). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. МДУ‑ны тамамлаған (1941). 1949 й. алып Ҡазан пед. ин‑тында, 1954 й. — Ҡазан ун‑тында, 1961—96 йй. БДУ‑ла (1962—69 йй.,...

ЮЛМӨХӘМӘТОВ Ринад Салауат улы

ЮЛМӨХӘМӘТОВ Ринад Салауат улы (17.1.1957, БАССР‑ҙың Маҡар р‑ны Түб. Этҡол а., хәҙ. БР‑ҙың Ишембай р‑ны Үрге Этҡол а.), математик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1991), физика‑матем. ф. д‑ры (1987), проф. (1993). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2006). БДУ‑ны тамамлаған (1979). 1982 й. алып Математика ин‑тында эшләй:...

ЮЛСУРИНА Әлфиә Мырҙабулат ҡыҙы

ЮЛСУРИНА Әлфиә Мырҙабулат ҡыҙы (25.4.1960, БАССР‑ҙың Бөрйән р‑ны Иҫке Собханғол а.), йырсы. БР‑ҙың халыҡ (2010) һәм атҡ. (2002) артисы. Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1983; Ә.К. Мәсәлимова класы) Бөрйән район мәҙәниәт һарайының художество етәксеһе, 1996 й. алып Башҡорт филармонияһының артист‑вокалисы....

ЮЛТИМЕР, Баҡалы р‑нындағы ауыл

ЮЛТИМЕР, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Дияш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 21 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 70 км алыҫлыҡта Йондоҙ й. (Сөн й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 255 кеше; 1959 — 282; 1989 — 329; 2002 — 301; 2010 — 274 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Клуб бар. Ауылға 20 б. 20‑се...

ЮЛТЫЕВА Нинель Дауыт ҡыҙы

ЮЛТЫЕВА Нинель Дауыт ҡыҙы (3.2.1926, Өфө — 23.11.2014, Ҡазан), балет артисы, педагог, балетмейстер. РСФСР‑ҙың (1957), БР‑ҙың (1995) һәм ТР‑ҙың (1996) халыҡ артисы. Проф. (1985). Д.Юлтыйҙың ҡыҙы. Ленинград хореография уч‑щеһын (1949; педагогы М.Ф.Романова), Ленинград консерваторияһын (1972; педагогы...

ЮЛТЫЙ (Юлтыев) Дауыт Исхаҡ улы

ЮЛТЫЙ (Юлтыев) Дауыт Исхаҡ улы [18.4.1896 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1893), Һамар губ. Быҙаулыҡ өйәҙе Юлтый а. (Ырымбур өлк. Красногвардейский р‑ны) — 10.7.1938, Өфө], яҙыусы, йәмәғәт эшмәкәре. Яҙыу­сылар­ союзы ағзаһы (1934). Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. Тыуған ауылындағы һ.б....