Список материалов

МАГИНСК УРМАН СӘНӘҒӘТЕ ХУЖАЛЫҒЫ, Ҡариҙел р‑нында ағас әҙерләү һәм эшкәртеү м‑н шөғөлләнгән. 1929 й. ойошторола, 1995 й. алып ААЙ, 2007 й. ябыла. Составына Кирҙә, Ҡорош, Магинск урман пункттары ингән. Фанер һәм технологик сеймал, ағас-таҡта, цилиндрланған бүрәнәнән буралар, утын һ.б. етештергән. 2003...

МАЙ ЭШКӘРТЕҮ СӘНӘҒӘТЕ, май биреүсе культуралар орлоҡтарын эшкәртеү һәм майҙарҙы гидрогенизациялау б‑са аҙыҡ-түлек сәнәғәте тармағы. Үҫемлек майҙары, саломастар (ҡатырылған майҙар), маргарин продукцияһы, майонез, май нигеҙендә эшләнгән синтетик йыуыу саралары, глицерин, стеарин, натураль әлифтәр һ.б....

МАЙ, СЫР ЯҺАУ ҺӘМ ҺӨТ СӘНӘҒӘТЕ, һөт эшкәртеү б-са аҙыҡ-түлек сәнәғәте тармағы. Һыйыр майы, сырҙар, айыртылмаған һәм әсетелгән һөт продукцияһы, киптерелгән һөт, киптерелгән һөт өҫтө һәм ҡатышмалар, һөт консервалары, туңдырма һ.б. эшләп сығара. 20 б. башында Өфө губернаһында һыйыр майын етештереү м-н...

МАКАРОН СӘНӘҒӘТЕ, макарон изделиелары (макарон, рожки, вермишель, туҡмас, фигуралы изделиелар һ.б.) эшләп сығарған аҙыҡ‑түлек сәнәғәте тармағы. Макарон изделиеларын бойҙай ононан әҙерләйҙәр, сорты ондоң сифатына һәм өҫтәмә компоненттарға (мәҫ., йомортҡа) бәйле, туҡлыҡлы булыуын һәм тәменең сифаттарын...

МАНСУР ТӨҘӨЛӨШ МАТЕРИАЛДАРЫ  КОМБИНАТЫ, Учалы  р‑нында тәбиғи таш сығарыу һәм  эшкәртеү эштәре м‑н шөғөлләнгән.  1983 й. Мансур ваҡ таш з‑ды булараҡ  ойошторола, 1995 й. алып М.т.м.к.,  1997 й. — ААЙ, 2005 й. ябыла. Составына  1‑се (Саңғалыҡ габбродиорит төҙөлөш  ташы ятҡылығы) һәм 2‑се (Мансур  гранит...

МАРКЕТИНГ (ингл. market – баҙар, һатыу), баҙар мөнәсәбәттәре шарттарында предприятиелар һәм фирмаларҙың етештереү-һатыу һәм сауҙа эшмәкәрлегенең табыш алыуға йүнәлтелгән ойоштороу һәм идара итеү системаһы. М. функциялары: баҙарҙы тикшереү (талаптарҙы, ихтыяжды, конкуренцияны өйрәнеү, һатыуҙы күҙаллау),...

МАРКС Карл Генрих (5.5.1818, Трир ҡ., Пруссия — 14.3.1883, Лондон ҡ.), философ, иҡтисадсы, сәйәси эшмәкәр. Марксизмға нигеҙ һалыусы (ҡара: Марксистик философия). Философия докторы (1841). 1847 й. алып халыҡ‑ара Коммунистар союзы ағзаһы. М. менән Ф.Энгельс — 1‑се Интернационалдың (1864—76) ойоштороусылары...

МАШИНАЛАР ЭШЛӘҮ, эшкәртеү сәнәғәтенең комплекслы тармағы. БР‑ҙа ул автомобиль сәнәғәте, приборҙар эшләү, станоктар эшләү һәм инструменттар сәнәғәте, төҙөлөш-юл һәм коммуналь машиналар эшләү, трактор һәм ауыл хужалығы машиналарын эшләү, химия һәм нефть машиналары эшләү, электр техникаһы сәнәғәте һ.б....

МӘҒЛҮМӘТ ХЕҘМӘТЕ КҮРҺӘТЕҮ, һорау темаһына ярашлы ҡулланыусыларға мәғлүмәт биреү. Мәғлүмәтте 3 төп төркөмгә бүләләр: эш, ғилми тармаҡ өсөн һәм киң күләмле. М.х.к. төрҙәре: китапханала әҙәбиәт йәки архивта документтар биреү, фактографик йәки библиографик белешмәләр төҙөү, темалар б‑са материалдар (публикациялар,...

МӘЛӘҮЕЗ АҒАС ЭШКӘРТЕҮ КОМБИНАТЫ, ЯСЙ. Тәҙрә һәм ишек блоктары, погонаж изделиелар һ.б. етештерә. Составына ағас эш‑ кәртеү цехы, киптереү камералары блогы һ.б. инә. 2012 й. 110 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла. 1949 й. ойошторола, 1952 й. “Башуглеразрезстрой” тресының...

МӘЛӘҮЕЗ АҘЫҠ‑ТҮЛЕК КОМ‑ БИНАТЫ, “П И М Е К О”. 1948 й. икмәкхана булараҡ асыла, 1958 й. алып Мәләүез район аҙыҡ‑түлек комб‑ты составына инә, 1975 й. — Мәләүез икмәк комб‑ты, 1994 й. — М.а.‑т.к. ААЙ, 2010 й. ябыла. Составына икмәк‑ҡалас (1948 й. асыла), кондитер (1993), үҫемлек майы һәм он етештереү...

МӘЛӘҮЕЗ ИТ КОМБИНАТЫ, 1930 й. Стәрлетамаҡ ит комбинатының һуғым пункты булараҡ ойошторола, 1945 й. алып М.и.к., 1990 й. — ҠП, 1994 й. — ЯАЙ, 2005 й. ябыла. Составында ит-май һәм колбаса цехтары, һуғым, эсәк эшкәртеү, техник ярым фабрикаттар, тире тоҙлау бүлексәләре, һыуытҡыс булған. 2005 й. 222 кеше...

МӘЛӘҮЕЗ ТИМЕР‑БЕТОН ҠОРОЛМАЛАР ЗАВОДЫ, ААЙ. Тимер‑бетон һәм бетон изделиелар (контакт селтәре таяуҙары һәм автоблокировка өсөн терәктәр, юл һәм аэродром плиталары, свайҙар, ауырайтҡыстар һ.б.), ш. иҫ. тышҡы һауаһы түбән (‑55°С тиклем) т‑ратуралы райондар өсөн, етештерә. Составында арматура, бетон бутағыс,...

МӘЛӘҮЕЗ ТӨҘӨЛӨШ МАТЕРИАЛ‑ ДАРЫ ЗАВОДЫ, 1954 й. Мәләүез кирбес з‑ды булараҡ ойошторола, 1990 й. алып М.т.м.з. ҠП, 1995 й. — ААЙ, 2008 й. ябыла. Составына кирбес, минераль мамыҡ һәм унан әйберҙәр эшләү цехтары; стена бетоны һәм тротуар плиткаһы ташы етештереү участкаһы, балсыҡ карьеры һ.б. ингән. 2005...

МӘЛӘҮЕЗ УРМАН КОМБИНАТЫ, ағас әҙерләү һәм эшкәртеү м‑н шөғөлләнгән. 1971 й. Мәләүез ағас тара з‑ды булараҡ ойошторола, 1978 й. Мәләүез ағас эшкәртеү з‑ды булараҡ файҙаланыуға тапшырыла, 1979 й. алып М.у.к., составына Мәләүез һал ағыҙыу контораһы (1964 й. асылған) инә, 1996 й. — ААЙ, 2002 й. ябыла. Составына...

МӘЛӘҮЕЗ ҺӨТ-КОНСЕРВА КОМБИНАТЫ, ЯАЙ. Киптерелгән айыртылмаған һөт, киптерелгән ҡаймаҡ, айыртылмаған һөт һәм майһыҙ һөт продукцияһы, аҡ май, йомшаҡ сыр, кеҫәл, майонез; һөт сывороткаһы нигеҙендә шампунь һәм кондиционер-бальзам, киптерелгән һөт нигеҙендә ванналар өсөн косметика сараһы һ.б. (40‑тан ашыу...

МӘЛӘҮЕЗ ШӘКӘР ЗАВОДЫ, ААЙ. Сөгөлдөрҙән шәкәр, киптерелгән һығынды, һатыу өсөн эзбиз етештерә. Составында төп етештереү, эзбиз цехтары; һығынды киптереү бүлеге; сөгөлдөр ҡабул итеү пункттары һ.б. бар. 2012 й. 397 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла. 1958 й. ойошторола,...

МӘСӘҒҮТ АЙЫРТЫЛҒАН ҠОРО ҺӨТ КОМБИНАТЫ, 1948 й. Дыуан р‑нында Мәсәғүт май з‑ды булараҡ ойошторола, 1968 й. “Анастасия” кинотеатры алып М.а.ҡ.һ.к., 1996 й. — ААЙ, 2012 й. ябыла. Составына айыртылмаған һөт продукцияһы, ҡоро һөт етештереү, май цехтары ингән. 2007 й. 220 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм...

МӘХМҮТОВ Әнәс Хөсәйен улы [15.1.1930, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Яңы Уҫман а. (БР‑ҙың Шишмә районы) — 31.7.2020, Өфө ҡ.], иҡтисадсы. БР ФА академигы (1995), иҡтисад фәндәре докторы (1983), профессор (1984). РСФСР‑ҙың (1990) һәм БАССР‑ҙың (1977) атҡаҙанған фән эшмәкәре, РФ‑тың почётлы юғары профессиональ...

МЕБЕЛЬ СӘНӘҒӘТЕ, торлаҡ һәм йәмәғәт биналары өсөн мебель етештергән ағас эшкәртеү сәнәғәте тармағы. 20 б. башында Өфө губернаһында һөнәрселек кәсебе яйға һалына: ағас һандыҡ, өҫтәл, буфет, ултырғыс, эскәмйәләр һ.б. етештерелә. Мебель имән, ҡарағай һ.б. ағастарҙан аҙ күләмдә, даналап етештерелгән. Тышлау...